نگاهی درون گروهی به گروهک رنجبران که گزارش ملاقات با علیرضا نوبری است ، روی دیگر سکه را نشان می دهد که بد نیست نظری بدان بیندازیم :
گزارش از ملاقات با « ن »
" رفقای عزیز ! گزارش زیر از ملاقات با « ع.ن » است که از جنبش دانشجویی خارج با او آشنائی داشتم . این ملاقات با کمک یکی از اقوام نزدیک که از همکاران اوست انجام گرفت . علیرغم برخوردها و پلمیک هایی که با او در خارج داشتیم و شاید به علت برخورد درست ما در گذشته و سیاست های صحیح کنونی ، برخورد او بسیار گرم و صمیمانه بود .
راجع به نظر ما در مورد اوضاع پرسید . در مورد دو مسئله یعنی خطر جنگ داخلی با تحریک حزب توده و روسی و عملیات انحصار طلبان و سیاست اتخاذ بزرگ ملی و این که چرا این سیاست درست است و نیروهای اسلامی و ملی و چپ می توانند با هم متحد شوند ، توضیح دادم .
به او گفتم که دشمنان استقلال ایران این نیروهای اصیل را به ناچار کنار هم قرار خواهند داد و از هم اکنون می بینی که چگونه روسی نامه مردم ، رنجبر و انقلاب اسلامی و میزان را با هم می گویند و خواهی نخواهی ما در کنار هم هستیم . و اما نظرات او را در نکات زیر می توان خلاصه کرد :
1. جامعه و نیروهای سیاسی قطبی شده اند . نیروهای بنی صدر ، نهضت آزادی و فروهر و جبهه در یک طرف قرار گرفته اند (به ما و مجاهدین اشاره ای نکرد) اما به جز نیروهای بنی صدر دیگران توان زیادی ندارند و کاری نمی توانند بکنند .
2. حزب حاکم ، جامعه را به سرعت به طرف انحطاط و ورشکستگی می برد ، او در روی میز خود به لیست آخرین آمار تورم ماه گذشته اشاره کرد که بنا به گفته او 30% بود و گفت که بنا به تخمین او در ماه آینده به 35% می رسد و این رشد سریع تورم در جامعه تا یکی دو ماه آینده حالت انفجاری ایجاد می کند . به نظر او تکثیر و چاپ نامه های بنی صدر ، بازرگان و غیره در سطح وسیع در هفته های اخیر خود حاکی از جوی است که بوجود آمده و به سرعت خواهان تغییر اوضاع است .
3. تحلیل او در مورد روند حرکت اوضاع این است که یا در اسرع وقت (ماکسیمم شش ماه) طرف بنی صدر پیروز می شود و از داغان شدن جمهوری اسلامی جلوگیری می کند ، یا این که توده ها از جمهوری اسلامی و رهبران آن و از طرفین دعوا کلاً زده و خسته خواهند شد و تن به کودتای آمریکایی به رهبری ارتش خواهند داد . به نظر او روی کار آمدن ریگان امکان چنین امری را تشدید کرده است .
او می گفت که اگر ارتش در این مدت پیروز نشود ( که حزبی ها نمی خواهند پیروز شود چون به نفع بنی صدر است) ارتش هم خسته خواهد شد و آماده برای کشانده شدن به وابستگی و زده شدن از بنی صدر و غیره .
او می گفت حزبی ها با عمده جلو دادن جنگ چریکی و غیر عمده کردن نقش ارتش می خواهند این جنگ را به درازا بکشانند تا بر بنی صدر پیروز شوند و او پیروزی سریع پیدا نکند . به گفته او بنی صدر توانسته سران ارتش و افرادی مثل فکوری را کاملاً به طرف خود جلب کند و آنها از نظر سیاسی عملاً حرف های او را تکرار می کنند .
از او پرسیدم که با وجود این اوضاع چه باید کرد ؟ تکلیف وحدت چه می شود و چگونه آقای بنی صدر می خواهد سازماندهی کند ؟ در مورد وحدت همانگونه که قبلاً اشاره کرده بود نیروهای دیگر را زیاد مؤثر نمی دانست که ... "
با وجود آن همه زحمت که قضات دادسرای تهران در جمع آوری مدارک اتهامی شاه مخلوع و تعقیب قضایی وی کشیدند تکلیف تعقیب قضایی شاه با چنین هیئتی که به تدبیر آقای بنی صدر در رأس این کار واقع شده بودند از پیش معلوم است .
شاه به دولت ایران مسترد نشد . خود نیز به جای این که در آخر عمر شخصیتی از خود بروز دهد و به دنبال اقاریر قبلی که گفته بود : " صدای انقلاب شما را شنیدم " خود را تسلیم انقلاب مردم نماید ، یا لااقل گوشه ای گیرد و مردم ستم کشیده را به حال خود بگذارد ، سر در بغل حامیان استعمار آمریکایی و اسرائیلی خود گذاشته با قلم و قدم و با تحریک عروسکان کوکی امپریالیسم به توطئه و تحریک علیه انقلاب اسلامی پرداخت .
و پس از دوری که در کشورهای اقمار آمریکا زد ، عاقبت در اوایل مرداد 1359 شمسی در دربار انور سادات ، حاکم مصر جان داد و بدین ترتیب پرونده نوکری آلوده به بندگی اجنبی ، ضدیت با اسلام و انسانیت ، مخالفت با آزادی و آزادگی بسته شد و مسئله استرداد شاه بدین صورت حل شد .
به علت عدم تحویل شاه ، محاکمه گروگان ها و این که گروگان ها آیا در دادگستری محاکمه شوند و یا در دادگاه های انقلاب محاکمه گردند و یا یک دادگاه بین المللی آنها را محاکمه کند ، مورد تفسیر و بررسی بین المللی و منابع ایرانی قرار گرفت .
در گذشته نیز دیدیم که آمریکا چگونه مصراً خواستار عدم محاکمه گروگان ها بود و در قسمت تهاجم نظامی اشاره شد که چگونه آمریکا در پی مسئله محاکمه گروگان ها ، ایران را صریحاً تهدید به حمله نظامی کرد .
به هر صورت با عدم استرداد شاه فعالیت های سیاسی آمریکا برای آزادی گروگان ها ادامه یافت . در همین رابطه قرار شد رمزی کلارک و ویلیام میلرد ، دو مقام عالیرتبه آمریکایی برای مذاکره درباره گروگان های سفارت آمریکا در تهران در تاریخ 17آبان58 به تهران بیایند ، اما آنان در نیمه راه متوقف شدند ، چرا که انتشار پیام امام خمینی که انجام مذاکره با آن هیئت را ممنوع کرده بود ، سفر هیئت مزبور را لغو کرد .
همچنین دانشجویان مسلمان پیرو خط امام که سفارت آمریکا را به تصرف خود در آورده بودند در اطلاعیه خود اعلام کردند که با هیچ گروهی یا هیئت آمریکایی مذاکره نخواهند کرد . بدین جهت بود که به هیئت آمریکایی دستور داده شد در آتن متوقف شوند و به تهران سفر نکنند . اما در همان حال فعالیت وزارت خارجه آمریکا برای گسیل این هیئت به تهران ادامه یافت .
یک مقام وزارت خارجه آمریکا در این زمینه گفته بود تماس هایی با ایرانی ها برای اجازه ورود رمزی کلارک دادستان سابق آمریکا و ویلیام میلرد عضو برجسته کمیته ضد جاسوسی سنای آمریکا برقرار شده است .
کلارک که امام خمینی رهبر انقلاب ایران را قبلاً در پاریس ملاقات کرده بود به همراه میلرد فرستاده شد تا در مذاکراتی مربوط به آزادی گروگان ها در سفارت اشغالی آمریکا شرکت نمایند . آنها تا استانبول رسیدند و در آنجا پس از اطلاع مقامات ایرانی به دولت آمریکا در مورد نپذیرفتن آنها توقف نمودند .
پس از رد ملاقات نمایندگان دولت آمریکا از سوی امام امت ، کارتر چهره واقعی و کریه خود را جلوه گر ساخت و سپرده های ایران را که متأسفانه نه ماه پس از انقلاب هنوز در بانک ها و مؤسسات آمریکایی بود ، بلوکه نمود . خرید نفت ایران از سوی آمریکا تحریم شد و دستور محاصره اقتصادی ایران از سوی آمریکا صادر گردید . که در همین رابطه نقشه آمریکا برای متلاشی کردن اقتصاد بومی ایران افشا گردید .
در مقابل ملت مسلمان ایران رهنمودهای امامش را با تمام پیامدهای آن به جان پذیرفت و با روزه به جنگ حصر اقتصادی رفت . آمریکا از روی یأس و ناامیدی به قطع رابطه با ایران دست زد و امام فرمود : " ما رابطه با آمریکا را می خواهیم چه کنیم ؟ الهی که به خطر بیافتد ."
آهسته آهسته با نزدیک شدن عید کریسمس و مراسم عید پاک ، قدیسین در مسئله لانه جاسوسی ظاهر شدند ، برجسته ترین آنان نماینده پاپ جان پل دوم بود که هم از گروگان ها دیدار کرد و هم به خدمت امام رسید و امام خطاب به ایشان فرمودند : " کارتر را استیضاح کنید ."
سه تن از گروگان های سفارت آمریکا در تهران از همه آمریکایی ها خواسته بودند که توسط سناتورها و نمایندگان خود در کنگره تحویل شاه مخلوع را به ایران طلب کنند . این گروگان ها طی نامه منتشره در روزنامه نوشتند که مدارکی در دست دارند که به موجب آن ، شاه مخلوع تبهکار ، متعدی به حقوق مردم و گنهکار می باشد .
در همین حال تظاهراتی در مقابل لانه جاسوسی آمریکا بر علیه امپریالیسم آمریکا توسط امت همیشه در صحنه ایران در تهران برگزار شد و طی آن یک جوان در جلوی لانه جاسوسی خود سوزی نمود و درگذشت .
در پی تحریم اقتصادی ایران ، شورای اسلامی کارکنان شرکت نفت اعلام کردند : " صدور نفت به آمریکا از ساعت 1 بامداد بیست و دوم آبان ماه 58 قطع شده است و به مجرد قطع صدور نفت به آمریکا از بارگیری آخرین نفتکش آمریکایی در خارک جلوگیری شد ."
و در پی انتشار این خبر هزاران نفر از مردم تهران با شور و شوق زیادی دست به تظاهرات در مقابل لانه جاسوسی آمریکا زدند . در همین زمان دانشجویان مسلمان پیرو خط امام از اسناد لانه جاسوسی پی به مسئله مهمی بردند که آن را با مردم در میان گذاشتند .
واقع امر چنین بود که حسب دستور دولت آمریکا ، لانه جاسوسی برای فراری دادن عوامل رژیم سابق به جعل مهرهای ورود و خروج مرز مهرآباد دست زده بود و به این وسیله تعداد کثیری از این افراد از مرز خارج شده بودند .
بدواً تصور می رفت مسئله گروگانگیری در مدت قلیلی به سامان خواهد رسید ، ولی هر چه بر مدت گروگانگیری افزوده می شد ، با دستیابی دانشجویان به مدارک مهم مسائلی آشکار می گردید که حل گروگانگیری را مشکل تر می ساخت .
کارتر برای رهایی از این مخمصه طی نامه هایی تقاضای ملاقات از حضرت امام نمود که مورد موافقت ایشان واقع نگردید و در پی آن دانشجویان پیرو خط امام مستند به مدارک انکار ناپذیر کشف شده از لانه جاسوسی ، در رابطه با جنایات عوامل آمریکایی در ایران ، طی قطعنامه ای پیشنهاد نمودند : " یک دادگاه بین المللی محاکمه این جنایتکاران را به عهده بگیرد . "
این پیشنهاد رعب و وحشتی در کاخ سفید بوجود آورد و بلافاصله کارتر اعلام داشت : " در صورت محاکمه گروگان ها ، آمریکا ناگزیر از حمله نظامی به ایران است ."
و دانشجویان طی اطلاعیه ای پاسخ دادند : " در صورت کوچکترین تعرض نظامی آمریکا ، کلیه گروگان ها یکجا از بین خواهند رفت ."
ولی حسب دستور کارتر ماشین جنگی آمریکا سریعاً خود را جهت حمله به ایران آماده می کرد و شورای جنگی در پنتاگون به تنظیم برنامه مشغول بود .
سازمان ملل ، آمریکا را از دست زدن به اعمال خشونت بار بر حذر داشت و نماینده سازمان ملل در ایران گفت : " این سازمان تنها مرجعی است که شانس یافتن راه حلی برای بحران سفارت آمریکا در تهران را دارا می باشد ."
در این زمان دانشجویان از آمریکا خواستند برای نشان دادن صداقت خود وضع استخدامی گروگان ها را منتشر کند تا مردم دنیا به این واقعیت پی برند که آمریکا در طی سال های طولانی چه ظلم ها که به ایران روا داشته . ولی آمریکا از اقدام به این موضوع سر باز زد و به جای آن جهت رها شدن از مسئله تحویل شاه وی را به پاناما فرستاد .
زحمات شبانه روزی دانشجویان در تنظیم اسناد کم کم به نتیجه می رسید و اسناد پی در پی در رسانه های گروهی افشا می گردید . طبق این اسناد محرز گردید امیر انتظام سخنگوی دولت موقت و سفیر ایران در کشورهای اسکاندیناوی جاسوس مواجب بگیر سیا است و افشا گردید که عده ای از لیبرال ها و سیاستمداران حرفه ای روابط دوستانه و نزدیکی با عوامل سفارت داشته اند .
افشاگری دانشجویان طوفان عظیمی بپا کرد . حجت الاسلام خوئینی ها تنها روحانی در بین دانشجویان اعلام کرد که اسناد جاسوسی آمریکا نشان می دهد که آمریکا از سیاست گام به گام بازرگان حمایت می کرد .
در تاریخ دوازدهم دی ماه 58 ناگزیر برای یافتن راه حلی و احتمالاً ملاقات با گروگان ها کورت والدهایم دبیر کل وقت سازمان ملل متحد شخصاً به تهران آمد . او طی گفتگویی اعلام کرد عمل گروگانگیری نشانه خشم مردم از رژیم سابق و نزدیکی آن رژیم به آمریکا بوده است .
دانشجویان پیرو خط امام طی اطلاعیه ای ملاقات والدهایم با گروگان ها را بدون اجازه امام ممنوع کردند و کشیشانی که اخیراً از ایران بازدید کرده بودند گفتند آمریکا باید به خاطر اعمال گذشته از ایران پوزش بطلبد .
در همین حال وکیل شاه مخلوع در نیویورک دادخواستی به دادگاه آمریکا تسلیم نمود که طی آن درخواست پنجاه و شش و نیم میلیارد دلار خسارت از دولت جمهوری اسلامی ایران کرد . در ادعانامه آمده بود که این مبلغ به دلیل اهانت هایی تقاضا شده که دولت ایران به خاندان سلطنت ، رژیم سلطنتی و حامی آنان ایالات متحده آمریکا نموده بود !
مقامات دادگاه آمریکایی حکمی بر رد یا قبولی این ادعانامه که هنگام حضور شاه در آمریکا ارائه شده بود ، ندادند . یکی از نمایندگان سرخ پوست آمریکایی که از ایران بازدید نموده بود گفت : دولت ایران تا زمان تشکیل یک دادگاه بین المللی برای رسیدگی به جرائم شاه مخلوع از آزادی گروگان ها خودداری خواهد نمود . او افزود فکر نمی کند جان شاه مخلوع و تمام دارایی های او ارزش زندگی یکی از پنجاه گروگان آمریکایی را داشته باشد .
با نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری در ایران و انتخاب بنی صدر به عنوان رئیس جمهور ایران ، بنی صدر در مصاحبه با خبرنگار روزنامه لوماتن چاپ پاریس اظهار داشت که در مناسبات ایران و آمریکا مشکلات زیادی وجود دارد ، با وجود این مسئله گروگان ها را می توان به طور اتوماتیک حل کرد .
رادیو لندن از واشنگتن گزارش داده بود که امید به حل مسئله گروگان های آمریکایی در تهران رو به افزایش گذاشته است . در این زمینه پیروزی ابوالحسن بنی صدر در انتخابات ریاست جمهوری ایران و همچنین نگرانی تازه ایران از حضور نظامی شوروی در مرزهای شمالی این کشور هر دو از قرائن امید بخشی به شمار می روند .
ابوالحسن بنی صدر طی سخنانی احتمال حل بحران روابط آمریکا و ایران را در مورد گروگان ها امکان پذیر دانست . او خاطر نشان ساخت که آماده آن نیست با دانشجویان مسلمان پیرو خط امام حکومتی موازی را قبول کند . او اضافه کرده بود که ما در ایران دو حکومت داریم یکی حکومت دانشجویان پیرو خط امام و دیگری شورای انقلاب و چنین وضعی قابل قبول نیست .
او راه حل مسئله گروگان ها را تشریح کرده بود و جزئیات را از حل مسئله گفته بود .
به عقیده او دولت آمریکا می بایست بالاتر از هر چیز طی اعلامیه ای به جنایات خود که طی دوران گذشته در ایران مرتکب شده بود اعتراف کند و همچنین حق ایران را برای دادن دادخواست علیه شاه ، خانواده و ثروتش به رسمیت بشناسد و بدین ترتیب قول دهد که استقلال و حاکمیت ایران را محترم بشمارد ، در این صورت مشکل گروگان ها ممکن است به زودی حل شود .
دانشجویان مسلمان پیرو خط امام بیانیه ابوالحسن بنی صدر را که گفته بود آنها بالقوه به صورت یک دولت موازی در آمده اند رد کرد و به خبرگزاری رویتر گفته بودند نباید همه تصمیمات از طریق کانال های دولتی صورت گیرد و با آن که آنها ریاست جمهوری بنی صدر را به عنوان منتخب مردم می پذیرند ، اما همچنان تأکید دارند تا با همه نظرات او موافقت نداشته باشند .
صادق قطب زاده وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با گزارش خبرگزاری های خارجی در مورد پیدا شدن راههای تازه برای آزادی گروگان های آمریکایی ، طی یک تماس گفته بود :
" شخص اینجانب و وزارت خارجه هیچگونه تماس مستقیم و یا غیر مستقیم رسمی با آمریکا نداشته ایم، مسئله راه حل تازه همان مطالبی است که بارها گفتیم یعنی تشکیل کمیسیون رسیدگی به جنایات شاه مخلوع و اعمال خلاف قانون او و تصویب گزارش کمیسیون توسط سازمان ملل متحد و استرداد شاه مخلوع و اموال او به ایران .
