نقد ایدئولوژی سازمان مجاهدین خلق-کتاب شناخت(قسمت یازدهم-قسمت پایانی)

2. در مورد نسبي بودن شناسائي

شناسائي در اين فصل از سه جهت نسبي دانسته شده است .

1. از جهت خطاي حواس

2. از جهت تاثير شرايط محيط

3. - از آن جهت كه انسان تحت تاثير گرايشها و اميال نفساني خويش قرار مي گيرد .

نقد عامي كه بر اين مطلب داريم اين است كه عوامل سه گانه اي كه براي نسبيت شناسائي شده نه عام هستند نه اجتناب ناپذير .

عام نيستند از آن جهت كه بسياري از شناسائي ها از تاثير هر سه عامل ياد شده آزاد هستند ، و لذا نسبي تلقي كردن همة شناسائي ها تعميم غير لازم بلكه غير صحيحي است .

اما نقد خاصي كه داريم

1. در مورد عامل اول كه خطاي حواس باشد ، واقع مطلب اين است كه حواس انسان هيچگاه خطا نمي كنند بلكه آنچه از خارج به آنها تحويل داده مي شود با امانت كامل منعكس مي كنند ، اشتباهي كه در برخي موارد صورت مي گيرد ناشي از برداشتها و تحليلهاي ذهني ما از دريافتهاي حسي است كه در نتيجة بي توجهي به همة شرايط احساس رخ مي دهد . وقتي چشم ما عمق حوضي را كمتر از حجم واقعي آن بما مي نماياند اشتباه نمي كند ، و لذا آينه هم حوض را همانگونه و با همان عمق غير واقعي منعكس مي كند ، مساله از اشتباه حواس ناشي نيست ، اگر حوض و آب حوض و قوانين ديگر حاكم بر جهان را از جمله قوانين انعكاس نور را در نظر بگيريم خواهيم يافت كه نه تنها احساس ما اشتباه نيست بلكه اگر جز اين بود اشتباه بود .

آنچه سبب اشتباه ما شده اين است كه رابطة انعكاس آب حوض را در احساسات خود با آب حوض واقعي دقيقا مشخص نكرده ايم اشتباه ما در اين است كه چيزي را به جاي چيز ديگر گرفته ايم ، انعكاس آب حوض را در جسمي كه محكوم قوانين انعكاس نور است به جاي آب حوض خارجي گرفته ايم ، وگرنه احساسات ما دچار خطا و اشتباه نگشته اند .

2. در مورد عامل دوم ( شرايط محيط ) گرچه در طرز تفكر انسان مي توانند اثر كنند ولي اين تاثير يك قانون جبري اجتناب ناپذير نيست ، انسان مي تواند سستي و ضعف اراده بخرج دهد و همرنگ محيط خود فكر كند ، و مي تواند تلاش كند و كوشش بيشتري كند و در نتيجه از تاثير شرايط محيط كاملا رها گردد ، خلاصه اينكه مساله به خود انسان و اينكه تا چه اندازه حاضر است فعاليت و تلاش از خود نشان دهد ارتباط دارد ، كساني كه تحت تاثير شرايط محيط قرار مي گيرند ، چه از نظر اخلاقي و عملي و چه از نظر فكري و عقيدتي كساني هستند كه دچار تنبلي ذهني يا عملي مي شوند يعني راحتي و آسايش را بر تلاش و كوشش ترجيح مي دهند ، و خود را به موج افكار يا سنتهاي رايج در محيط خود مي سپارند .

ولي كسانيكه تلاش و جديت را بر راحت طلبي يا هوا پرستي ترجيح مي دهند ، هميشه از شرايط حاكم بر محيط آزاد هستند ، و هيچگاه فكرشان و عملشان در اسارت بندهاي محيط خود نخواهد بود ، بنابراين قانوني عام بنام نسبي بودن افكار از جهت تاثير شرايط محيط نداريم .

3. در مورد عامل سوم نيز مطالبي كه در مورد عامل پيشين بيان شد صادق است

نقد ایدئولوژی سازمان مجاهدین خلق-کتاب شناخت(قسمت دهم)