دو نظریه تروریسم و فداکاری در ایران (14)

بعد از شناسایی و دستگیری اعضای سازمان نظامی حزب توده در ارتش و اعدام گسترده آنان و همچنین دستگیری و اعدام خسرو روزبه ، اولین اقدام سیاسی علیه دولت وقت ، در سال 1336 توسط سرلشکر ولی الله قرنی ، رئیس رکن دو ستاد ارتش ، صورت گرفت که به دنبال آن سرلشکر قرنی دستگیر و به سه سال زندان محکوم شد

Terorism

نقش سیاست های رژیم پهلوی در گسترش خشونت گرایی :

بررسی مختصر این گروه ها همگی حکایت از یک واقعیت دارد ، این که هر چه سیاست های رژیم پهلوی به سمت خشونت و دیکتاتوری و رفتار ملیتاریستی گسترش می یافت ، اقدام متقابل گروه های سیاسی در تسلیح و تجهیز و آموزش نظامی بیشتر می شد .

به همین دلیل تلاش گروه های سیاسی برای مسلح شدن به سمت نفوذ در میان ارتش نیز سوق داده شد .

همان طور که در ابتدای این مقاله آوردیم ، بعد از شناسایی و دستگیری اعضای سازمان نظامی حزب توده در ارتش و اعدام گسترده آنان و همچنین دستگیری و اعدام خسرو روزبه ، اولین اقدام سیاسی علیه دولت وقت ، در سال 1336 توسط سرلشکر ولی الله قرنی ، رئیس رکن دو ستاد ارتش ، صورت گرفت که به دنبال آن سرلشکر قرنی دستگیر و به سه سال زندان محکوم شد .

ولی قرنی چند سال پس از آزادی مجدداً درصدد نفوذ در ارتش و سپس اقدام از طریق آن برآمد ، اما این بار نیز در مسیر اقدام عملی توفیقی نیافت و در سال 1343 مجدداً زندانی و محکوم شد . ارزیابی های ساواک و ارتش از نفوذ قرنی در ارتش در حد یک لشکر نیروی نظامی بوده که همین امر سبب حساسیت بیش از پیش علیه قرنی بوده است . (1(

با گسترش مبارزات سیاسی علیه رژیم پهلوی این بار گروه های سیاسی مخالف رژیم پهلوی نفوذ در ارتش را مجدداً برنامه و هدف خود قرار دادند . گروه قرنی توانست جمع زیادی از مخالفان را در ارتش حول محور خود گرد آورد. گروه سید علی اندرزگو توانست همراه سرگرد یوسف کلاهدوز ، سرهنگ موسی نامجو و جمعی دیگر ، شمار قابل توجهی از نیروهای مذهبی ارتش را سازمان دهد .

واقعه ظهر عاشورای سال 1357 و عملیات خنثی سازی کودتا در 21 بهمن 1357 و از کار انداختن تانک ها در بهمن 1357 از جمله عملیات این گروه بود .

از سوی دیگر طیف جدیدی از نیروهای وابسته به حزب توده در قالب سازمان نوید ، در میان نیروهای نظامی و ارتش نفوذ کردند (2) که از اصلی ترین عناصر سازمان یافته وابسته به حزب توده می توان از دریادار بهرام افضلی ، فرمانده نیروی دریایی و سرهنگ عطاریان ، فرمانده عملیات ارتش در غرب ، نام برد .

اقدامات آنان عمدتاً پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در جبهه های جنگ معطوف بود . از سوی دیگر سازمان چریک های فدایی خلق نیز در نیروی هوایی توانست نفوذ داشته باشد و از تعدادی از نیروها یارگیری نماید .

 

پی نوشت:

1. یعقوب توکلی ، اولین امیر ، نگاهی به زندگی و مبارزات سپهبد محمد ولی قرنی ، در دست انتشار و همچنین پرونده قرنی در مرکز اسناد انقلاب اسلامی

2. نورالدین کیانوری ، خاطرات ، مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی ، تهران 1370 ، ص متعدد

 

دو نظریه تروریسم و فداکاری در ایران (۱۳)


دی 1402
شنبه 1 شنبه 2 شنبه 3 شنبه 4 شنبه 5 شنبه جمعه
1
2
3
5
6
7
8
9
10
11
12
14
15
16
17
18
19
21
22
23
28
29