«فصل هشتم»
«ما الله اکبر سلاح مان است.»
امام خمینی 4شهریور1359
جنگ ایران و عراق
برافروختن آتش جنگ تحمیلی توسط عراق یکی از دهها توطئه آمریکا علیه انقلاب اسلامی ایران بود، پس از پیروزی انقلاب شکوهمند ما، عراق ماجراجویی را علیه انقلاب ما و کشور ما در سایر کشورهای عربی و در مرزهای ایران شروع کرد.
به علت نزدیکی عراق به خوزستان و وسعت مرز کشور ما در این قسمت و به سبب وجود موانع مختلف طبیعی مانند رودخانه ها و نخلستان های انبوه و وسیع، کنترل این مرز هیچگاه برای ایران آسان نبود و تا قبل از جنگ همیشه نقاطی از این مرز راه تردد قاچاقچیان و جاسوسان و فراریان بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، عراق با اعزام گروه های جاسوسی از طریق این مرز و ارسال مداوم سلاح و ساز و برگ جنگی برای عرب زبانان و گروه های سیاسی مقیم خوزستان، توانست عده ای ناچیز از اقوام مرز نشین عرب زبان را بر علیه حاکمیت انقلابی بشوراند و استقلال به اصطلاح «عربستان ایران» را در اذهان برخی ساده اندیشان وارد کند.
اولین شراره های خشونت و عدم اطاعت در خرداد ماه 1358 در شهرهای خوزستان از جمله خرمشهر ظاهر گردید. در پی همین اتفاقات عراق برای ارعاب انقلاب و انقلابیون مسلمان ایران که سرگرم تمشیت امور بودند، دهکده های مرزی ایران را بمباران کرد. تظاهرات وسیعی در تهران به خاطر تجاوز مرزی عراق انجام گردید و در داخل عراق نیز شیعیان و مردم غیور عراق علیه دولت بعثی بپا خاستند.
دولت عراق آیت الله سید محمد باقر صدر را دستگیر و بازداشت نمود و در دنبال آن موج فزاینده دستگیری رهبران شیعیان، کلیه حوزه های علمیه را فرا گرفت. ملت عراق خاموش ننشستند و سراسر عراق برای تدارک یک راهپیمایی عظیم همه جانبه قیام نمود.
صدام خطر را در پشت گوش های خود احساس نمود و چاره آن را در گسترش وسیع تر موج خفقان و ترور و زجر و شکنجه فرزندان عزیز عراق تصور می کرد. دستگیری طلاب حوزه های علمیه شتاب بیشتری یافت. این دستگیری ها نه تنها از وخامت اوضاع نکاست، بلکه خطر سرنگونی صدام و حزب بعث را افزایش داد.
صدام برای خاموش نمودن آتشی که خود شعله ور ساخته بود، سفیر خود را به ملاقات نخست وزیر ایران فرستاد. سفیر عراق پس از مذاکره با مهندس بازرگان، ایران را به سوی بغداد ترک گفت. در این سفر گویا از طرف بازرگان نیز حامل نامه ای به صدام حسین بود، صدام دستور آزادی حضرت آیت الله صدر را صادر نمود، ولی این پایان کار نبود.
زیرا چند روز بعد مجددا عراق به حریم هوایی ایران تجاوز کرد و به علت اعتراضات شدید نماینده امام در عراق، دولت عراق ایشان را دستگیر و بازداشت نمود. در پی بازداشت های گسترده، اخراج عراقی ها و طلاب و علما از این تاریخ شروع شد. اولین دسته 16 نفری طلاب وارد مرزهای ایران گردیدند و در پی این آزارها و صدماتی که حزب بعث عراق به مردم ستم کشیده این خطه روا می داشت، پای پناهندگان به سوی مرزهای آرام ایران گشوده شد. هر روز دهها عراقی از پیشه ور گرفته تا اساتید دانشگاه و افسران ارتش عراق در آغوش باز ملت ما مأوا گرفتند.
شهریور 58 شاهد اتفاقات و درگیری های بسیاری بود. دو جاسوس ارتش عراق از گروه عظیم جاسوسان در کردستان دستگیر شدند. حملات مرزی و آشوب های درونی عراق همچنان ادامه داشت. صدام به ستوه آمده و جهت کاستن از خشم عمومی 48 نفر از زندانیان ایرانی در عراق را آزاد کرد و کمیسیونی مشترک، بررسی خسارات وارده به روستاهای مرزی را آغاز کردند و در جهت جلوگیری از جنگ و ایجاد صلح و سازش بین دو ملت ستمدیده ایران و عراق وزیر امور خارجه وقت ایران با صدام حسین ملاقات کرد.
در این ملاقات صدام حسین خواستار اعدام مبارزین عراقی که به نحوی به ایران پناه آورده بودند شد. از طرف دیگر ملاقات نماینده حضرت امام با صدام حسین نیز مثمر ثمر نگردید. آبان 58 در حالی که صدام به سرعت استحکامات و نیروی خود را در سرتاسر مرز تقویت می نمود، فرا رسید.
مردم ایران از تجاوزات و اقدامات عراق در حرکت سریع به سوی یک جنگ همه جانبه تحت تعلیمات و وسوسه های شیطان بزرگ به خشم آمدند و تظاهرات عظیم مردم سراسر جنوب به خصوص خرمشهر را فرا گرفت. وابسته عراق در خرمشهر به سبب فعالیت های مشکوک از ایران اخراج گردید و مردم غیور کرمانشاه کنسولگری عراق در این شهر را اشغال کردند.
عراق در آن سوی مرزها سریعاً خود را برای جنگ آماده می کرد، گروه های تخریبی با آموزش های ویژه روانه عمق ایران گردیدند، عراقی های شیعه که نسل اندر نسل در خانه ها و شهرهای متعلق به آباء و اجداد خود ساکن بودند، با گروهی از ایرانیان مقیم عراق از این کشور اخراج شدند و اولین گروه 90 نفری از این افراد در اواخر آبان ماه به سوی ایران سرازیر گردیدند.
نفی بلد با سرعتی زیاد و ارقامی وحشتناک شروع شده بود و صدام با این حرکت ها سعی نمود اولاً انقلابیون را به نحوی از سر راه خود بردارد، ثانیاً با اعزام گروه های عظیم بیخانمان که نیازمند ابتدایی ترین وسیله حیات بودند، برای ایران مزاحمتی جدی و توان فرسا فراهم نماید.
در زمانی که عراقی ها از نماینده امام دعوت کردند برای مذاکره به بغداد سفر کند، پاسگاه بریزآباد مورد تهاجم و تجاوزات متجاوزین عراقی واقع گردید و همین اوقات شانزده نفر از جاسوسان عراقی در خرمشهر دستگیر شدند، وضع بحرانی بود و انتظار قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور می رفت، در همین حال صدام شش هزار خرابکار را آماده ورود به ایران جهت تخریب می نمود.
در بهمن و اسفند سال 58 چند حرکت مذبوحانه صدام در مرز و چند خیز ناشیانه خرابکاری و جاسوسی صدام در خوزستان و تهران بی نتیجه ماند و ایادی بعثی صهیونیستی عراق در چند مرحله به دام افتادند. فروردین 59 با دستگیری گروه جاسوسان عراقی در تهران و دزفول شروع شد و صدام خواستار خروج ایران از جزایر سه گانه گردید و برای هراسان نمودن ایران انقلابی، خرابکاری در چند قسمت از لوله های نفت خوزستان را جامه عمل پوشاند و در پی این حرکات تأسیسات نفتی نفت شهر را مورد حمله قرار داد. بحران به حد انفجار رسید.
ایران اعضای سفارت جمهوری اسلامی را از بغداد فرا خواند و تظاهرات در سرتاسر ایران بر علیه صدام با وسعت چشم گیری شروع گردید و عراق سریعاً خود را جهت شروع یک جنگ تمام عیار آماده می ساخت و متأسفانه بنی صدر فرمانده کل قوا به جای تدارک دفاع لازم در مرزها و بسیج ارتش و سپاه با این که بارها و بارها مسئولین مرزی وخامت اوضاع و انباشته شدن تجهیزات جنگ از طرف عراق را در مرزها به اطلاع فرمانده کل قوا رساندند، اما او در عوض چاره اندیشی راه اقتدارات و اشرافات ریاست جمهوری را هموار می ساخت.
صدام برای تحکیم و آمادگی هر چه بیشتر خویش از کشورهای هم پیمان عربی نیز یاری طلبید و در پی آن سربازان مصری برای حمله به ایران به مرزهای مشترک ایران و عراق گسیل داده شدند. اولین حملات هوایی عراق به پاسگاه های مرزی و تجاوزات عظیم ارتش عراق به شهرها و قراء مجاور عراق و دستگیری آیت الله محمد باقر صدر و گروهی عظیم از علمای حوزه علمیه نجف در پی هم به وقوع پیوست.
مردم عراق چه در خود عراق و چه آنهایی که در ایران مقیم بوده اند به طرفداری از ایران و امام به تظاهرات خیابانی و تحصن های بزرگ دست زدند، اما آیت الله محمد باقر صدر به دستور صدام به سیاه چال فرستاده شد و گروه کثیری از علمای نجف نیز از عراق اخراج گردیدند. جنگ در مرزهای ایران به طور وسیعی گسترش می یافت، ولی هنوز از یک جنگ مرزی و موضعی تجاوز ننموده بود.
هم زمان یک ناو عظیم جنگی عراق وارد آب های خلیج فارس گردید و اخراج ایرانیان مقیم عراق و مبارزان عراقی بعد بسیار وسیعی یافت. تعداد رانده شدگان به مرز 32 هزار نفر رسید و 27 تن از طرفداران آیت الله صدر در عراق اعدام گردیدند و فرماندار قصر شیرین اعلام کرد حسب اخبار رسیده تعداد رانده شدگان از عراق در آتیه نزدیکی به مرز دو میلیون نفر خواهد رسید.
در همین میان خبر شهادت حضرت آیت الله صدر و خواهر گرامی ایشان تمام مردم ایران را به سوگ نشاند. هواپیماهای عراقی تجاوزات خود را به شهرهای مرکز ایران کشاندند و عراق برای حمله به سفارتخانه های ایران در تمان نقاط دنیا و ترور شخصیت های انقلابی به اقدامات وسیعی دست زد.
دو لشکر عراق در مرزهای ایلام با تمام تجهیزات جهت یک یورش همه جانبه آماده شد و رانده شدگان تعدادشان از مرز 33 هزار نفر گذشته، تقاضای یاسر عرفات جهت میانجیگری بین ایران و عراق از سوی دولت ایران پذیرفته نشده، اوایل خرداد ماه 59 حملات ددمنشانه عراق به مرزهای ایران شکل وسیع تری به خود گرفت و هلیکوپترهای عراق سه نقطه قصر شیرین را بمباران کردند و پس از آن عراق با 250 تانک وارد خاک ایران گردید، در همین حال یک تیپ کامل صدام به خاطر مخالفت نسبت به حمله به ایران دست به شورش زد.
در تهران رسیدگی به کودتای نافرجام نوژه و اعدام مسببین این واقعه در کانون توجه بود. در مرحله بعد ارتش عراق با توپ روستای منار قصر شیرین را به کلی منهدم ساخت و حملات مزدوران عراقی با خمپاره به قصر شیرین شب و روز با وسعت وحشتناکی ادامه داشت و طبق گزارشات در آن هنگام 12 نقطه مرزی زیر پوشش حملات وحشیانه صدامیان قرار داشت.
ارتش ایران که در آن موقع از تشکیلات منسجم و توان کافی بهره ای نداشت به دستورات ناشیانه ای که بعداً مسلم گردید نمی توانسته هم بدون غرض باشد، جلوی دشمن را باز گذاشت و دژخیمان صدامی به هر کجا که رسیدند از هیچ جنایتی کوتاهی نکردند. قسمت هایی از خوزستان، آذربایجان غربی و سردشت زیر ضربات میگ های بعثی واقع شده و عراق با تمام توش و توان خود در پی انهدام ایران و انقلاب ایران بود.
به گفته یکی از شخصیت های علمی و سیاسی عراق که این روزها به ایران پناهنده شده بود، عراق برای سرنگون نمودن کلی نظام جمهوری اسلامی سه ستون نظامی خود را در اختیار کودتاچیان نوژه قرار داده بود.
در اواخر تیر 59 درگیری در سراسر نوار مرزی و اطراف قصر شیرین و ایلام و خوزستان در اوج خود و به شدت در تمام شبانه روز در جریان بود.
در اولین روزهای مرداد 59 عراق از زمین و هوا ایران را مورد تاخت و تاز قرار داد و در طول 12 ساعت حملات شدید ارتش مزدور عراقی به ایران و شهرهای مرزی آسیب های گسترده و فراوانی به وجود آورد و عراق جنایات خویش را تا به آنجا رساند که حتی آب های جاری نوار مرزی را نیز مسموم ساخت.
با این حال هنوز رسماً جنگ بین ایران و عراق شروع نشده بود، عراق مجدداً دست تکدی به سوی کشورهای مرتجع ناحیه و هم پیمانان طبیعی خویش دراز کرد و عربستان با یک کمک متنابه روحی تازه بر کالبد مرده عراق دمید و همین کمک عربستان عراق را در تلاش های جنایتکارانه اش علیه ایران مصرتر ساخت.
در این روزها، روزنامه های ایران پر است از اخبار دستگیری و محاکمه جاسوسان گوناگون عراقی در سراسر نقاط مرزی جنوب و اخراج گروه عظیمی از شیعیان عراقی. وزارت امور خارجه ایران ناگزیر صدای اعتراض بلند کرده و دبیر کل سازمان ملل را از اقدامات نابکارانه دولت عراق که بر سر دو ملت ستمدیده ایران و عراق وارد می ساخت و شیعیان را گروه گروه با آنچنان وضع فلاکت باری به ایران روانه می کرد، آگاه ساخت.
شهریور 59 مردم ناظر حملات وسیع عراقی ها و تشدید جنگ های مرزی شدید بین ایران و عراق بودند. حملات روزانه از زمین و هوا جریان داشت و بارها قصر شیرین با توپ های خمسه خمسه به لرزه افتاد و خانه های بسیار ویران گردید.
در آخرین روزهای شهریور عراق حمله عظیمی را به سوی قصر شیرین تدارک دید که این حمله 48 ساعت به طول انجامید و در آخرین لحظات حضور جنگنده های ایران در عرصه کارزار جنگ را به سود ایران خاتمه داد و عراق در کنار قصر شیرین موقتاً عقب نشست و هشت میگ و چند هلیکوپتر خود را نیز از دست داد.
در روز 31 شهریور همگون و مشابه با حملات اسرائیل در جنگ شش روزه بر علیه مصر، عراق با حمله به پایگاه های نظامی و فروگاه های کشور ما جنگ را رسماً به ایران اعلام و تحمیل نمود.
داستان جنگ ایران و عراق و دلاوری های فرزندان اسلام و یاوری های ملکوتی حکایتی است که می باید در کتابی جداگانه تدوین گردد و از حوصله این کتاب خارج است، ولی این گوشه از تاریخ را اگر چه مختصر در اینجا باید ذکر کرد.
جنگ ایران و عراق میدان تبلیغاتی وسیعی در اختیار بنی صدر قرار داد و برای او فرصتی بود طلائی، بنی صدر اگر چه رسماً و با دلایل مستند و غیر قابل انکار خیانت کرد، کار شکنی نمود و خون پاک شهیدان بسیاری را در دشت های تفته خوزستان به هر داد، ولی توانست نگاه توده های ایران را بیشتر و بیشتر به سوی خود جلب کند و این از هنر گروه تبلیغاتی او و روزنامه های وابسته به او بود که چنین سیمایی از او ترسیم کردند:
«بنی صدر شب و روزش در میان سربازان و خون و آتش می گذرد. بنی صدر در اولین سنگرها همدوش با پاسداران و سربازان به جنگ مشغول است. بنی صدر همه جا با سربازان است، با آنها و در ظرف آنها غذا می خورد، با آنها می جنگد و با آنها استراحت می کند.»
و عکس های گوناگون بنی صدر در حالات مختلف در تیراژ وسیع در دست فروشندگان دوره گرد و آذین سر درب مغازه ها بود. ولی حقیقت چیز دیگری بود، بنی صدر در کاخ عظیم خود در دزفول تحت مراقبت شدید گارد و ارتش و پاسداران اقامت داشت. گاهی هم که به جبهه سرکی می کشید آن روز حتی یک گلوله هم از طرف دشمن به قرارگاه آقای رئیس جمهور و اطراف آن شلیک نمی گردید. دخالت هایش در امور جنگی جز به مصلحت دشمن چیز دیگری نبود، برای تخلیه آبادان، خرمشهر، اهواز، پادگان اباذر، حمید و سایت ها به ارتش فشار می آورد.
در تخلیه اباذر با پافشاری افسران وطن پرست با عدم تخلیه پایگاه روبرو گردید و به بهانه این که به سبب تحریم اقتصادی ما دسترسی به ابزار جنگی نداریم، از ارسال جنگ افزار کافی به میدان جنگ خودداری می کرد و در حمله دشمن به خرمشهر آن قدر از فرستادن تجهیزات و نفرات به این منطقه خودداری نمود که خرمشهر به دست دشمن افتاد.
چه جوان های عزیزی در این مرحله از جنگ شربت شهادت نوشیدند، اما او به وسیله گروهک ها در خفا با ارسال نقشه های جنگی با دشمنان همکاری می نمود.
