تروریسم در صحنه بین الملل :
تروریسم قرن هاست که با ما است و به دلیل سرشت بارزی که دارد و نیز از آن رو که به ناگاه و اغلب به شکل کاملاً غیر منتظره رخ می دهد همواره توجه نامعمولی را به خود جلب کرده است .
گر چه تروریسم از پدیده هایی است که در زمان ما بسیار درباره آن سخن گفته می شود ولی همچنان به کمترین شناختی از آن اکتفا شده است ، اما نمودهای امروزی آن در کتاب ها ، تک نگاری ها ، مقالات ، داستان ها و فیلم هایی با درجات مختلف پیچیدگی مورد بحث قرار گرفته است .(1)
تعریف تروریسم:
واژه ترور از ریشه لاتین " ترس " به معنی ترساندن و ترس و وحشت است . واژه های تروریسم و تروریست به نسبت، واژه هایی نوپا هستند . در پیوست تکمیلی فرهنگ لغات فرهنگستان علوم فرانسه تروریسم چنین معنا شده است : " نظام یا رژیم وحشت " .
اما احتمالاً نمی توان هیچ تعریفی از تروریسم به دست داد که همه انواع مختلف این پدیده را که در طول تاریخ نمود یافته، در بر گیرد؛ ولی در بیشتر این موارد تروریسم صرفاً یکی از چندین استراتژی به کار گرفته شده و معمولاً نیز فرع بر دیگر استراتژی ها بوده است .(2)
«به هر حال تاریخ آکنده از اقدامات تروریستی است که جان بی گناهان بی شماری را گرفته یا زندگی آنها را به خطر انداخته است . افراد بشر را از حقوق و آزادی های اساسی خود محروم ساخته و رهبریت ارضی و امنیت دولت ها را به مخاطره افکنده است ». (3)
که در اینجا می توان به اقداماتی از سازمان مجاهدین خلق كه در حیطه تعاریف بالا است ، اشاره كرد:
1. اقدامات سازمان یافته تروریستی سازمان مجاهدین خلق از سال 1360 ش. که باعث شهادت بسیاری از مسئولین و مردم کوچه و بازار ایران شد ، آن هم فقط به دلیل مخالفت با دولتی که توسط آراء مردم تشکیل شده بود.
2. دادن دست دوستی به یکی از شخصیت های سیاسی جهان(صدام حسین) که هم اکنون به عنوان یک جنایتکار جنگی در سطح بین المللی در حال محاکمه است . اگرچه جای سازمان مجاهدین خلق به عنوان یکی از مجرمین بین المللی و یکی از همدستان صدام در این دادگاهها خالی است .
3. همکاری با صدام در طول هشت سال جنگ تحمیلی و ایفای نقش ستون پنجم عراق در این جنگ .
4. همکاری با رژیم بعثی عراق در سرکوب قیام شیعیان در جنوب و کردها در شمال عراق .
و مهم تر از همه اعتقاد تغییر ناپذیر این گروه به براندازی مسلحانه نظام جمهوری اسلامی ایران است.
این نکته قابل ذکر است که در عصر ما تروریسم از تهدیدی ملی به تهدیدی بین المللی و جهانی مبدل شده است. در عصر جهانی شدن و فن آوری های پیشرفته، دیگر اقدامات تروریستی محصور در مرزهای ملی یا منطقه ای نمی ماند.
تروریست ها با جلب مساعدت هم پیمانان فرا مرزی و با تأکید بر ارتباطات و شبکه های مالی تقریباً می توانند هر جا اراده کنند، اقدامات تروریستی خویش را سازماندهی کنند و به اجرا درآوردند .(4)
در اینجا می توان به رابطه سازمان مجاهدین خلق ایران با صدام و رژیم بعثی عراق در گذشته و رابطه آنها با آمریکا و گروههای تروریستی موجود در عراق در حال حاضر اشاره کرد و یادآور شد توسل امریکا به کنوانسیون ژنو برای حمایت از گروهک تروریستی مجاهدین توجیهی ساده انگارانه و غیر قابل پذیرش است.
مسئولین آمریکایی شایستگی اظهار نظر و قضاوت برای تعیین حامیان و مخالفان تروریسم را ندارند و جامعه جهانی، به حق انتظار دارد امریکا در مورد تروریسم دیگر اظهار نظر نکند، چرا که امریکا مقررات بین المللی و سایر کنوانسیون ها در رعایت حقوق زندانیان بعقوبیه، آوارگان فلسطینی و هزاران مسائل از این دست را به فراموشی سپرده و تنها به خاطر کینه و دشمنی با استقلال خواهی ایران، در لابه لای مقررات و قوانین حقوقی به دنبال توجیه قانونی برای حمایت از تروریست ها است ، به عبارتی می توان گفت : امریکا و منافقین، دو تروریست جدایی ناپذیرند.(5)
گونه های تروریسم :
چون انگیزه نقش بسیار مهمی در شناخت تروریست ها دارند ، اینک نوبت آن است که شایع ترین گونه های تروریسم را بررسی نماییم :
جاناتان وایت در كتاب خود «مقدمه ای بر تروریسم» قائل به وجود پنج گونه متمایز از تروریسم است :
تروریسم جنایی، تروریسم ایدئولوژیک، تروریسم ملت گرا، تروریسم دولتی، تروریسم انقلابی
تروریسم جنایی :
تروریسم جنایی متضمن استفاده از ترور برای جلب منفعت مادی یا روانی است .(6) طبق این تعریف تروریسم جنایی و سیاسی آشکارا با هم متفاوت هستند .
تروریسم ایدئولوژیک یا تروریسم سیاسی :
معمولاً نوعی تلاش برای تغییر قدرت سیاسی حاکم است. به اعتقاد برخی، تروریسم سیاسی متضمن انقلاب است. (7)مگر نه این که سازمان مجاهدین خلق در تلاش برای تغییر قدرت سیاسی و نظام حاکم ایران است، اما شرایط ایجاد یک انقلاب را ندارد.
تروریست های انقلابی نیز اشخاصی هستندكه تاكتیك های شبه پارتیزانی آنها هم در كسانی كه قدرت سیاسی را در دست دارند و هم در پشتیبانی آنها ایجاد هراس می كنند. هدف این تروریست ها براندازی دولتمردان موجود و جایگزین ساختن با رهبران سیاسی است كه همان نظریات تروریست ها را دارند.(8)
در این گروه نیز می توان سازمان مجاهدین خلق را قرار داد . مجاهدین خلق بودند كه در زمان حضورشان در ایران هم به افراد و هم به شخصیت هایی نظیر رئیس جمهور، نخست وزیر و... كه قدرت سیاسی در دستشان بود حمله كردند و دست به ترور آنها زدند و هم مردمی كه پشتیبان دولتمردان بودند و مخالف عقاید این سازمان و طرفدار نظام جمهوری اسلامی ایران.
تروریسم ملت گرایانه :
تروریسم ملت گرایانه متفاوت با تروریسم ایدئولوژیک است و وجه مشخصه آن نوعی فعالیت تروریستی است که از منافع یک گروه قومی یا ملی قطع نظر از ایدئولوژی سیاسی آن پشتیبانی می کند.
تروریسم دولتی :
تروریسم دولتی نیز هنگامی رخ می دهد که نظام های حاکم در روابط بین المللی و خارج از تشریفات دیپلماتیک تثبیت شده،خشونت به کارمی برند یا تهدید به استفاده از آن می نمایند .(9)
حمایت آمریکا از گروه تروریستی مجاهدین خلق تناقض آشکار شعارهای آمریکا است که از یک طرف بحث مبارزه با تروریسم را مطرح می کند ، اما خود آمریکا انواع و اقسام تروریسم را پرورش می دهد . آمریکا هم از تروریسم دولتی حمایت می کند که نمونه بارز آن رژیم صهیونیستی است و هم از تروریست ها در اقصی نقاط دنیا حمایت و پشتیبانی می کند .
مگر نه این که خود آمریکایی ها به سازمان مجاهدین خلق عنوان تروریست را اطلاق کردند ، پس چرا زمانی که آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم در عراق حضور پیدا کردند نه تنها هیچ اقدامی را برای تدارک محاکمه این مجرمین انجام ندادند ، بلکه از آنها نیز حمایت هم می کنند.
_____________________________
1- طیب ، علی رضا ، تروریسم ، چ 2 ، تهران : نشر نی 1384 ، ص 19
2- همان
3- همان ص 18-13
4- طیب ، علی رضا ، تروریسم ، چ 2 ، تهران : نشر نی 1384 ، ص 18 و 13
5- www.mehrnews.com 6/5/1383
6- 1.P.Wilkinson , Political Terrorism , New York:Wiley,1974
7- طیب ، علی رضا ، تروریسم ، چ 2 ، تهران : نشر نی 1384 ، ص 201 و 204
8- طیب ، علی رضا ، تروریسم ، چ 2 ، تهران : نشر نی 1384 ، ص 201 و 204
9- همان منبع
