جرم و مجرم در حقوق بین الملل :
تحقق مسئولیت کیفری فرد در نظام بین المللی در مرحله نخست منوط به مطالعه و تبیین اعمال فردی نامشروع و خلافی است که جرم بین المللی محسوب می شود و در مرحله دوم از آنجا که مهمترین پیامد مسئولیت کیفری، مجازات است لذا نوع مجازات نیز باید مورد بررسی قرار گیرد:
الف : مفهوم جرم بین المللی :
تخلف از هر تعهد بین المللی جرم بین المللی نمی باشد ، زیرا جرم بین المللی عملی است مخالف حقوق بین الملل که جامعه بین المللی بر اساس عرف یا معاهدات آن را جرم شناخته باشد . ( اصل قانونی بودن جرم )
مصادیق جنایات بین المللی از دیدگاه کنوانسیون های ژنو نیز عبارتند از : قتل عمد ، شکنجه یا رفتار غیر انسانی ، فراهم آوردن موجبات عمدی زجرهای جسمی و روحی و ....
که ارتکاب اعمال فوق نقض قوانین عرفی و موضوعه حقوق جنگ محسوب شده و مرتکبین آنها جنایتکار به شمار خواهند آمد .
ب : انواع جرایم بین المللی :
طبق رویه عمومی کشورها و مقررات عرفی و معاهدات بین المللی جرائم بین المللی را می توان با توجه به نوع آنها در سه طبقه قرار داد :
1 . جنایات علیه صلح 2 . جنایت علیه بشریت 3 . جنایات جنگی
1 . جنایات علیه صلح :
جنایات علیه صلح عبارتست از نقض عمده و فاحش هر تعهد بین المللی که برای حفظ صلح و امنیت بین المللی اهمیت اساسی دارد.
در این رابطه سازمان مجاهدین خلق ایران سازمانی است كه در زمان صدام حسین در عراق از این شخص كه خود نیز یك جنایتكار جنگی است پایگاه و اسلحه می گرفت و به عبارتی از حمایت وی برخوردار بود و در عوض در سرکوب قیام شیعیان در جنوب و کردها در شمال عراق به سال 1991 مشارکت داشت و یا به سوی دشمنان ایرانی صدام هم حملات مختلفی را انجام داد.
در جریان هشت سال جنگ تحمیلی این شبه نظامیان، سازمان مجاهدین خلق بودند كه به طور مؤثر تبدیل به آلت دست دیکتاتوری شدند که تجاوز وی به ایران در سال 1980 جنگ خونینی را آغاز کرد اما بعد از پذیرفتن قطعنامه 598 از سوی دولتهای ایران و عراق، رهبر سازمان مجاهدین خلق كه آرزوهایش برباد رفته بود، ساكت ننشست و برنامه های سازمان یافته ای برای جلب نظر حمایت صدام در خصوص ایجاد مجدد جنگ ایران و عراق تدارك دیدند و طی عملیات فروغ جاویدان ( مرصاد ) به ایران حمله كردند، كه افشاگری های جداشدگان این سازمان دال بر این ادعا است .
این نكته را نیز باید یادآور شد كه برای ورود تیم های ترویستی سازمان مجاهدین خلق به داخل خاك ایران، این سازمان، بارها مرزهای حاكمیت ایران را نقض كرده اند. همچنین در سالهای اخیر، به تحریك امریكا برای حمله نظامی به ایران آموزش دیده اند.
برخی اوقات نیز نقض شدید یک تعهد بین المللی اگر گسترده باشد یا به عنوان یک سیاست انتخاب شده باشد، خطر و نگرانی را در سطح بین المللی دامن می زند؛ مانند نقض شدید قواعد و حقوق انسان دوستانه، که اساسنامه دیوان، نقض شدید آنها را، مترادف با نقض صلح و امنیت بین المللی تلقی کرده است و گاهی هم سازمان یافته بودن ارتکاب جرائم موجب وحشت جامعه جهانی می گردد .
به طور مثال سازمان مجاهدین خلق دست به ترور های سازمان یافته ای در ایران زده است . همانند ترور سپهبد علی صیاد شیرازی كه دنیا نیز آن را محكوم كرد و باعث شد اتحادیه اروپا نیز سازمان مجاهدین خلق را در لیست گروه های تروریستی خود قرار دهد. همچنین این گروه در زمان حكومت بیل كلینتون رئیس جمهور سابق امریكا به عنوان یك گروه تروریستی معرفی شد.
2 . جنایات علیه بشریت :
نقض عمده و فاحش هر تعهد بین المللی که برای حفظ وجود انسان و تضمین حق ملت ها در تعیین آزادانه سرنوشت آنها اهمیت اساسی دارد ، جنایتی علیه بشریت محسوب می شود .
به موجب ماده 7 اساسنامه دیوان کیفری بین المللی منظور از جنایات علیه بشریت هر یک از اعمال مشروحه ذیل است : به هنگامی که در چارچوب یک حمله گسترده و سازمان یافته علیه یک جمعیت غیر نظامی و با علم به آن حمله روی می دهد ، مانند : قتل ، شکنجه و اعمال غیر انسانی مشابه و ...
سازمان مجاهدین خلق ایران در زمان حضورشان در ایران، رئیس جمهور ، نخست وزیر ، رئیس قوه قضائیه ، نمایندگان مجلس شورای اسلامی ، ائمه جمعه مهم کشور و مردم کوچه و بازار کشورمان را مظلومانه به شهادت رساندند ، آن هم در مبارزه با دولتی که با آراء مردم شکل گرفته بود.
همچنین اعضای این سازمان به دستور رجوی به شعبه های اخذ رأی ، تظاهرات مسالمت آمیز مردمی كه حق مسلم آنها بود حمله می بردند و به امر رهبران این سازمان دستور قتل رهبری كسانی كه از لحاظ ایدئولوژیك و اعتقادی به جمهوری اسلامی پایبند بودند ، صادر می شد.
آیا رهبری این اعمال جنایتی علیه بشریت نیست؟!
3 . جنایات جنگی :
جنایات جنگی عبارتند از نقض فاحش قواعد و مقررات حقوق جنگ یا حقوق مخاصمات مسلحانه، شامل عهدنامه 1949 ژنو و پروتکل های الحاقی شماره های 1 و 2 مورخ 1977 .
جنایات جنگی بدون قید حصر عبارتند از : جنایات ارتکابی علیه افراد غیر نظامی ، جنایات ارتکابی علیه مجروحان و اسیران جنگی .
شرکت در قتل عام دهها انسان بی گناه در جریان موشک باران شهرها توسط صدام که مجاهدین خلق به عنوان ستون پنجم عراق ، اطلاعات مربوط به آن را به ارتش عراق منتقل می کردند.
در خصوص جنایات جنگی انجام شده توسط سازمان مجاهدین خلق می توان به مواردی از جمله اعدام سه بسیجی غیر مسلح پس از اسارت، گروگان گرفتن اسرای جنگ و ممانعت از بازگشت آنها، جلوگیری از ملاقات اسرا با خانواده هایشان که از حقوق ذكر شده ی اسرا در رهبری قوانین بشردوستانه است و ... اشاره كرد.
قتل عام اکراد عراقی در سال 1991 در عراق .
_________________________________
1 - ضیائی بیگدلی ، محمد رضا ، حقوق بین الملل عمومی ، گنج دانش ، تهران : 1383 ، ص259
2- دیهیم ، علیرضا ، در آمدی بر حقوق بین المللی کیفری ، تهران : دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ، 1380 ، ص 5 -2
3- ضیائی بیگدلی ، محمد رضا ، حقوق بین الملل عمومی ، گنج دانش ، تهران چاپ 19،1383، ص 263-261
