گفت‎وگو با حسن كاظمي قمي سفير سابق ايران در عراق

تأكيد بر اخراج

با گذشت چندين سال از سقوط رژيم صدام پيگيري هاي ديپلماتيك جمهوري اسلامي ايران سبب شده كه اعضاي گروهك تروريستي منافقين كه در كشور عراق حضور دارند با محدوديت هاي زيادي مواجه شوند. حسن كاظمي قمي، سفير سابق جمهوري اسلامي در عراق، معتقد است اولين مسئله اي كه سبب اصرار دولت عراق بر اخراج اين گروهك شده، ماهيت تروريستي منافقين و از سوي ديگر عدم اعطاي پناهندگي از سوي رژيم صدام و دولت جديد عراق به اين گروهك است. در اين راستا كاظمي قمي طي يك گفت وگو، آخرين وضعيت گروهك منافقين را براي ما تشريح كرد.

* به عنوان اولين سئوال بفرماييد كه به چه دليلي دولت عراق اصرار بر اخراج اعضاي گروهك منافقين از اين كشور دارد؟

اولين مسئله اي كه در حال حاضر مطرح است، ماهيت تروريستي گروهك نفاق بوده و علت اصلي اين كه دولت عراق اصرار بر اخراج آن‎ها دارد، در حقيقت برمي گردد به اين موضوع كه آنان را به عنوان گروهي تروريستي مي شناسد و موسسه آمريكايي رند نيز تحقيقي درخصوص ماهيت تروريستي و فرقه اي اين گروه انجام داده است و ماهيت اصلي گروهك منافقين را افشا كرده است. البته از منظر دولت و ملت عراق، گروهك منافقين، گروهكي تروريستي است كه نه تنها عليه مردم ايران، بلكه عليه مردم عراق در دوران رژيم ديكتاتوري صدام اقدام تروريستي انجام داده است.

* آمريكا، اروپا و جامه جهاني چه مواضعي در ارتباط با اين گروهك اتخاذ كرده‎اند؟

در سال 1997 وزارت‎ امور خارجه آمريكا اين گروهك را در ليست گروه‎هاي تروريستي قرار داد و همچنان هم در ليست سياه وزارت خارجه به عنوان جرياني تروريستي وجود دارد. از سوي ديگر، در سال 2000 ميلادي، اتحاديه نيز ماهيت اين گروهك را تروريستي اعلام كرد و در سال 2003 بعد از سقوط ديكتاتوري صدام، شوراي حكومتي عراق، طي مصوبه اي گروهك منافقين را تروريست شناخت و تأكيد بر اخراج آن ها كرد و علاوه بر آن در دوره دولت موقت كه زمان تصدي آقاي علاوي بود، منع فعاليت هاي اين گروهك اعلام شد و در دوره انتقالي يعني دكتر ابراهيم جعفري نيز اين موضوع مطرح شد.

*ظاهرا پارلمان عراق نيز اين گروهك را تروريست معرفي كرده است؟

بله، پارلمان عراق طي بيانيه اي اين گروهك را تروريست قلمداد كرد و بر منع فعاليت هاي آن ها و اخراج شان از عراق تأكيد كرد. بعد از آن، در دوره حكومت آقاي مالكي، منع فعاليت ها را اعلام كردند و مصوبه اي براي اخراج اين گروهك گذراندند.

* در دولت جديد عراق، پس از صدام چگونه منافقين تحت كنترل قرار گرفتند؟

در دولت جديد عراق پس از سقوط ديكتاتوري صدام، يك كميته و يگان امنيتي شكل گرفت و مسئوليت كنترل اين گروهك و امنيت اطراف پادگان اشرف به عهده آن ها گذاشته شد و در هيچ دستگاه حكومتي عراق، سندي مبني بر اين كه به اين گروهك پناهندگي داده شده باشد، موجود نيست و ادعاهاي آن ها مبني بر اين كه طبق مقررات كنوانسيون ژنو بايد تحت حمايت قرار بگيرند، با توجه به اين وضعيت كه، پناهندگي به آن ها داده نشده و مشمول بند چهارم كنوانسيون ژنو هم نمي شوند، بي اساس است.

* آيا همكاري گروهك منافقين با رژيم صدام تنها دليل پيگيري دولت جديد عراق براي اخراج آن هاست؟

خير، اين گروهك بعد از سقوط صدام هم دخالت كردند؛ به اين معنا كه هم اقدام به فعاليت هاي امنيتي كردند و هم در تحركات سياسي عليه دولت عراق دخالت هايي انجام دادند. بنابراين، دولت عراق درصدد اخراج آن ها برآمد و بر اين اساس به آمريكايي ها اعلام كرد، وجود اين نيروهاي تروريستي در عراق قابل‎تحمل نيست و بايد اخراج شوند. در آخرين تحولي كه صورت گرفت، آمريكا نيروهاي نظامي خود را از ضلع شمالي پادگان اشرف خارج كردند و در حال حاضر پرونده اين گروهك در اختيار دولت عراق است.

* هم اكنون چه تعداد از اعضاي گروهك منافقين در پادگان اشرف هستند؟

براساس آخرين اطلاعاتي كه از اعضاي گروهك نفاق وجود دارد، اين رقم 3 هزار و 400 نفر است كه بخش زيادي از آن ها خواهان خروج از پادگان هستند و بخش اعظم آن ها مي خواهند به كشور بازگردند. در حال حاضر دولت عراق اين پادگان را تحت كنترل دارد.

* وضعيت سركردگان اين گروهك چگونه است؟

سركردگان جنايت كار اين گروهك از چند جهت، تحت تعقيب قضايي هستند؛ و شكايت هايي از سوي مردم عراق و نيز از طرف دولت عراق و دولت ايران صورت گفته است. سران آن ها حدود ٥٥ نفر هستند كه داخل عراق حضور دارند كه ما درخواست داريم يا تحويل ايران داده شوند و يا در دادگاهي مورد محاكمه قرار گيرند. از اين جهت به نظر مي‎آيد دولت عراق بر موضع اتخاذ شده خود مبني بر اخراج اين گروهك اصرار دارد و وجود آن ها را عليه امنيت و حاكميت خود مي داند.

* پس با وجود اين، چه مانعي براي اخراج سريع منافقين وجود دارد؟

مانع اصلي اين بود كه پارلمان اروپا طي يك مصوبه اي تصويب كرد كه منافقين بايد حضورشان در عراق ادامه پيدا كند و فشار آوردند كه دولت عراق بايد آن‎ها را نگه دارد و اساسا طبيعي است كه اين گونه مصوبات ماهيت تروريستي اين گروهك را مخدوش نمي كند. از سوي ديگر، الزامي براي دولت عراق جهت تمكين مصوبه اتحاديه اروپا وجود ندارد. بنابراين موضع دولت عراق اين است كه اگر اصراري براي حفظ‎شان داريد، مي توانيد آن ها را به كشورهاي خود ببريد و از آن ها نگهداري كنيد.

* روند بازگشت كساني كه در اشرف حضور داشتند، چگونه ‎‎‎آغاز شده و به چه صورت ادامه دارد؟

در حال حاضر بخش زيادي از عناصر فريب خورده مي خواهند به كشور بازگردند، اما تحت فشار سركردگان اين گروهك در پادگان هستند و طي تماس هايي كه اين اعضاء با مقامات عراقي داشته اند، اصرار برخروج دارند و در اين جهت برخي از آن ها توفيقي نيز يافته اند و بنا به تمايل خود به كشور بازگشته اند.

* سابقه اولين بازگشت آن ها از اردوگاه اشرف به چه زماني بازمي گردد؟

حدود چهار سال پيش، آغاز بازگشت آن ها بوده است و طي چهار سال قبل و سال بعد از آن نزديك به ٤٠٠ نفر از اين گروهك خارج شدند و آمدند در يك كمپي خود را معرفي كردند كه در اختيار آمريكايي ها بود و اعلام كردند مي خواهند به كشور بازگردند و نمايندگي ما در بغداد مساعدت لازم براي بازگشت آن ها را انجام داد و اين روند هنوز ادامه دارد.

*افراد حاضر در پادگان به چه صورت جذب شده اند؟

غير از عناصر قبلي، مابقي افراد را با فريب جذب كرده اند و به بهانه اشتغال‎زايي، آنان را فريب داده‎اند.

*فكر مي كنيد سرانجام اين اردوگاه به كجا مي انجامد؟

به نظر مي آيد تكليف آن ها روشن است. آن چه دولت عراق مصوبه كرده، مورد تأييد جمهوري اسلامي ايران است و دولت و مردم عراق با توجه به جنايت آن ها، تأكيد بر اخراج اين گروهك دارند و اين حق دولت عراق است كه اجازه ندهد سرزمينش به عنوان يك پايگاه نظامي در اختيار يك گروهك تروريستي باشد. پيش بيني ام اين است كه با تشكيل دولت جديد، مسئله جمع آوري پادگان اشرف و اخراج منافقين در عراق سرعت بگيرد

پی نوشت:

مصاحبه:هفته نامه پنجره