شهيد حاج اسدالله دادستان بي ادعاي انقلاب
از ديگر برنامه هاي مرحوم اسدالله لاجوردي براي زندانيان، گردش هاي تفريحي و زيارتي بود. هر هفته علاقه مندان يك سالن (صرف نظر از هر جرم يا حكمي كه داشتند) ثبت نام مي كردند وبرنامه هايي از قبيل: بازديد از نمايشگاهها، گردش هاي تفريحي (مثل ديدار از سد لتيان، مجموعه ورزشي آزادي، موزه هاي كاخ سعدآباد و. . . كه در سال هاي 61 و 62 صورت گرفت)، شركت در مراسم و مناسبت هاي ويژه، شركت در مراسم سخنراني مساجد، شركت در نماز جمعه و مراسم عزاداري تاسوعا و عاشورا و. . . برده مي شدند. در همين برنامه ها شايد پس از سال ها (كه بعضاً بچه ها دور از جماعت و مردم و در شرايط سازماني و زندگي مخفي به سر برده بودند) دوباره با مردم از نزديك برخورد مي كرديم و گويي حالا ديگر آنها را به گونه اي متفاوت مي ديديم. (1) اگر هم برخي از بچه ها گاهي خانواده خود را در اين گردش ها و بازديدها مي ديدند (كه البته از اين اتفاق ها زياد مي افتاد!) سريع اجازه ملاقات داده مي شد و اين فرصت براي زندانيان پيش مي آمد كه در يك محيط عمومي و خارج از فضاي زندان با خانواده خود ملاقات داشته باشند. در هيچ يك از برنامه ها و امكانات ذكر شده، تفاوت و تبعيضي بين زندانيان به اصطلاح سرموضعي با نادمين يا توابين گذاشته نمي شد، مگر اين كه خودشان در حصار تشكيلاتي بند، خود را از اين امكانات محروم مي كردند.
لاجوردي همچنين براي ادامه تحصيل گروهي از زندانيان كه با توطئه سازمان از كلاس هاي درس به صحنه هاي مقابله با نظام و انقلاب كشيده شده و تحصيل خود را ناتمام گذارده بودند، با توافق با آموزش و پرورش، برنامه ادامه تحصيل شان را تدارك ديد و به اين ترتيب تعداد زيادي از اين افراد با تهيه كتاب و همچنين برقراري كلاس هاي كمكي در زندان، در امتحانات خردادماه و شهريور شركت كردند و تا مقطع ديپلم پيش رفتند. او براي بازديد گروههاي مختلف و همچنين خبرنگاران خارجي از زندان اوين، برنامه هاي متعددي برگزار كرد، از جمله بازديد اعضاي دفتر تحكيم وحدت در تابستان 63 يا خبرنگاران خارجي در بهمن سال 62 و شهريور سال .63 (2)
برنامه هاي ورزشي و برگزاري مسابقات متعدد، از ديگر برنامه هاي زندانيان بود كه در مواقع مختلف و به مناسبت هاي گوناگون بين زندانيان و سالن هاي آموزشگاه اوين برگزار مي شد كه در روحيه بچه ها خيلي مؤثر بود. از همين رو و با كمك خود زندانياني كه در كارگاههاي اوين مشغول كار بودند و با در نظر گرفتن دستمزدشان، براي اولين بار در ايران آن هم در زندان اوين (كه در تبليغات بين المللي به عنوان مخوف ترين شكنجه گاه نظام مطرح شده بود) استخري با ابعاد استاندارد ساخته شد كه در تابستان، افراد سالن ها و بندهاي مختلف زندان در ساعات به خصوصي از آن استفاده مي كردند. (3)
همه اين امكانات از ايده ها و اقدامات سيداسدالله لاجوردي بود. لاجوردي بدون كوچكترين ادعا و تبليغاتي، آن كرد كه اعتقاد داشت. شايد خيلي از بچه هاي آن روز اوين به خاطر داشته باشند كه گاهي او را در حال ظرف شستن و گاه در حال جارو زدن محوطه زندان مي ديدند(4) و اين دادستان بي ادعاي انقلاب آنقدر به برخي از زندانيان نزديك شده بود كه برايشان حكم پدر را داشت، (5) تا جايي كه اغلب او را حاج اسدالله مي ناميدند.
پی نوشت:
1- جهت اطلاعات بيشتر و تماشاي عكس هاي برنامه هاي فوق مراجعه كنيد به كتاب «سيماي اوين-2» از انتشارات دادستاني انقلاب اسلامي تهران.
2- براساس آمار از سال 1360 تا 1363، حدود 30 بار خبرنگاران خارجي از زندان اوين بازديد كردند كه برخي از آنها به شرح زير است:
- خبرنگاران تلويزيون سي بي اس آمريكا در آبان 1360
- خبرنگاراني از انگليس و آرژانتين و فرانسه در آذر 1360
- خبرگزاري ژاپن در دي ماه 1360
- خبرنگاراني از هلند و فرانسه در بهمن ماه 1360
- خبرگزاري فرانسه، تلويزيون سوييس و تلويزيون تي وي وان آمريكا در اسفند 1360
- خبرنگاران آلمان غربي در آبان و بهمن 1361
- عده اي از خبرنگاران كشورهاي يوگسلاوي و ژاپن و سوريه و فرانسه و ليبي در دي ماه 1361
- خبرنگاران الجزاير و هند و فرانسه در بهمن 1361
- خبرنگاراني از اتريش و آلمان در فروردين 1362
- خبرنگاراني از فرانسه و آلمان غربي در خرداد 1362
- 21 نفر از خبرنگاران خبرگزاري هاي ژاپن، رويترز و تلويزيون فرانسه در خرداد 1363
به دنبال اين بازديدها مطالبي نيز در برخي روزنامه ها و نشريات معتبر خارجي به چاپ رسيد كه اگرچه اغلب بنا بر وابستگي هايشان به سرمايه داران بين المللي واقعيات را منعكس نمي كردند اما بعضاً نيز نمي توانستند تمامي حقايق را پنهان نمايند.
نشريه كرسنت اينترنشنال چاپ كانادا به تاريخ 15 ژوئن 1984 درباره علت آن نوع بدبيني ها در مقاله اي تحت عنوان «زندان اوين، تجربه منحصربه فرد اسلام در بازسازي انسان ها» نوشت: «تحولات اوين به حدي است كه روزنامه نگاران غربي حتي وقتي به آنها اجازه بازديد داده مي شود، مشاهدات خود را باور نمي كنند. آنها نمي توانند بازسازي زندانيان را به عنوان يك واقعيت بپذيرند. به نظر آنها باور كردن اين مسئله كه زندانيان را مي توان به حدي بازآموزي كرد كه حاضر شوند براي مبارزه به نفع دستگيركنندگان خود جبهه بروند، امري غيرممكن است. »
نشريه گاردين چاپ انگستان نيز در شماره 11 سپتامبر 1983 خود نوشت: «دروازه هاي زندان ماه گذشته روي 270 دكتر بازديد كننده كه جهت يك كنفرانس پزشكي به ابتكار و هزينه دولت گردهم آمده بودند، باز شد تا خود مشاهده كنند كه بنابه گفته دادستان، قصه شكنجه چيزي بيش از تبليغات غربي نيست. . . » جهت اطلاعات بيشتر به كتاب «سيماي اوين - 2» از انتشارات دادستاني انقلاب اسلامي تهران (پاييز 1363) مراجعه نماييد.
3- حتي فرارياني همچون ايرج مصداقي كه كتاب خاطرات زندانش تحت عنوان «نه زيستن، نه مرگ» در 4 جلد در سال 1383 در خارج كشور به چاپ رسيده است و در حال حاضر از فعالان اپوزيسيون خارج از كشور وابسته به رجوي است نيز وجود چنين امكاناتي و استفاده زندانيان از آنها را در زندان اوين تأييد كرده است.
4- ايرج مصداقي در كتاب خودش به اين مسئله نيز اشاره كرده است.
5- سيداسدالله لاجوردي پس از به رياست رسيدن مجيد انصاري در سازمان زندان ها و موسوي خوييني ها در دادستاني كل كشور، به تدريج در همان سال هاي 64 و 65 ابتدا از دادستاني انقلاب و سپس مديريت زندان اوين كنار رفت و در سال 68 مجدداً مدتي در مقام رئيس سازمان زندان ها و اقدامات تأميني كشور فعاليت كرد و در اواخر عمر نيز به شغل سابقش (پيش از اينكه وارد صحنه مبارزات شود) در بازار بازگشت. وي در سال 1377 به دست عوامل مزدور امپرياليسم(منافقین) ترور شد.
