دو روز پس از ترور نافرجام حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی در ۴ اردیبهشت ۱۳۵۸، دیپلمات‌های آمریکایی در تهران با ارسال گزارشی، به شایعات پیرامون نقش احتمالی ایالات متحده در سوءقصد علیه «یکی از روحانیون بسیار نزدیک به خمینی که محرم اسرار نیز به شمار می‌رود»، اشاره کردند.
تلاش برای ترور حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی
[متن سند]
تاریخ: ۲۷ می ۱۹۷۹
محرمانه
از: تهران، ایران
به: وزارت امور خارجه ابوظبی، امارات متحده عربی
۱. متن کامل گزارش
۲. در روز ۲۵ می، این خطر پدید آمد که حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی به آخرین قربانی ترورهای گروه فرقان تبدیل شود. به نظر می‌رسد که گروه فرقان یک سازمان تندروی مذهبی ایرانی باشد؛ اما سازمان‌های اسلامی ایران از جمله [آیت‌الله] خمینی در تلاش‌اند دشمنان خارجی را مقصر بشمارند.
۳. از میان گزارش‌های منتشرشده در رسانه‌های مختلف، اطلاعات مربوط به ترور ناکام رفسنجانی جمع‌آوری شد و به تایید امیرانتظام، معاون نخست‌وزیر رسید: حدود ساعت ۲۰:۴۵ روز ۲۵ می، دو مرد به خانه رفسنجانی رفتند و خود را فرستاده نوری معرفی کردند، رفسنجانی در ساعت ۲۱:۰۰ با نوری قرار ملاقات داشت. رفسنجانی مشغول ادای نماز عصر بود و از دو مرد دعوت شد تا منتظر او بمانند. یکی از آن‌ها کنار در ایستاد و دیگری داخل اتاق شد و کنار تلفن نشست. زمانی که رفسنجانی وارد اتاق شد از مرد خواست جابه‌جا شود تا خود او نزدیک تلفن بنشیند. هنگامی که مرد می‌خواست از جایش بلند شود، رفسنجانی متوجه شد که او اسلحه‌ای زیر پایش پنهان کرده است. مرد می‌خواست شلیک کند ولی رفسنجانی بازوی او را گرفت.
در حین درگیری بازوی رفسنجانی اندکی آسیب دید اما موفق شد که فرد مهاجم را به زمین بزند. همسر رفسنجانی وارد اتاق شد و خود را روی دو فرد درگیر انداخت، در همین حین مهاجم دوم هم وارد اتاق شد. او به پهلوی راست رفسنجانی شلیک کرد و موفق شد با مهاجم دیگر فرار کنند. آن‌ها ورقه‌هایی از خود باقی گذاشتند که نشان می‌داد جزو گروه فرقان هستند. رفسنجانی به سرعت به بیمارستان منتقل شد و تحت عمل جراحی کبد قرار گرفت. به نظر می‌رسد که خطر رفع شده باشد.
4. [آیت‌الله] خمینی و دیگر مقامات مذهبی عالی‌رتبه به سرعت بیانیه‌هایی صادر کردند و همگی دشمنان خارجی را مقصر دانستند. خمینی به ایالات متحده و «باقی ابرقدرت‌ها» هشدار داد که رفسنجانی و نهضت اسلامی هنوز زنده‌اند و تمامی توطئه‌ها و نقشه‌ها به شدت شکست خواهند خورد. آیت‌الله منتظری حتی از خمینی نیز فراتر رفت؛ او به کیهان گفت: «به احتمال زیاد آمریکا در این ماجرا دست دارد، حتی اگر چپی‌ها این حمله را انجام داده باشند چپ‌های آمریکایی هستند: درست مانند دوران مصدق.»
۵. زمان این ترور از این بدتر نمی‌توانست باشد؛ زیرا حمله همزمان شد با تظاهرات ضد آمریکایی و چند ساعت پس از سخنرانی به شدت ضد آمریکایی رفسنجانی در راستای تظاهرات مردم که در اعتراض به مصوبات روز ۱۷ می مجلس سنا صورت گرفت. مرتبط دانستن این ترور ناکام و انتقادات رفسنجانی از آمریکا وسوسه‌ای است که حتی بسیاری از افراد روشنفکر نیز نمی‌توانند در برابرش مقاومت کنند، غیرممکن است که عامه مردم ایران را از این فکر بازداریم زیرا آن‌ها همیشه فکر می‌کنند که دست یک مامور سیا در کار است؛ اما حقیقت آن است که اطلاعات اندکی که از گروه فرقان به دست آمده نشان می‌دهد این گروه کاملا یک گروه اسلامی است، اگرچه روحانیون مسلمان را قبول ندارند.
۶. رفسنجانی مدتی به عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب شناخته می‌شد. اگرچه اطلاعات ما از اعضای دائمی شورای انقلاب خلاف این موضوع را نشان می‌دهد، اما او بدون شک یکی از روحانیون بسیار نزدیک به خمینی است که محرم اسرار نیز به شمار می‌رود.
منبع: تاریخ ایرانی
