اپیزود اول: یکم سپتامبر 1983 – آسمان روسیه
در سپتامبر سال ۱۹۸۳، یک هواپیمای مسافری متعلق به کرهجنوبی که مسیرش را گم کرده و وارد حریم هوایی شوروی شده بود، از سوی یک هواپیمای جنگی شوروی هدف قرار گرفت و همه مسافران آن کشته شدند.
بلافاصله ریگان، رئیسجمهور وقت آمریکا به تلویزیون آمد و گفت: «هموطنان آمریکایی من، امشب برای شما درباره کشتار مسافران خطهوایی «کره» صحبت میکنم. این حمله توسط کشور «شوروی» انجام شد. علیه «260» مرد، زن و کودک بیگناه، یعنی سرنشینان یک هواپیمای غیرمسلح و مسافری «کرهای». این جنایت علیه بشریت هرگز نباید فراموش شود، چه در آمریکا و چه در سراسر جهان».
چهار سال بعد در خلیج فارس یک بار دیگر یک هواپیمای مسافری دیگر اما این بار با موشکهای یک ناو جنگی آن هم در یک مسیر بینالمللی و امن پروازی مورد اصابت قرار میگیرد و فرماندهان ناو توسط مقاماتی که اینگونه جنایات را ظلم علیه بشریت مینامیدند، مورد تشویق قرار گرفتند.
اپیزود دوم: 12 تیر 1367- خلیج فارس
حدود ساعت 9:50 صبح بود که مسافران هواپیمای ایرباس خیلی خوشحال از ترمینال مسافری به سمت هواپیما در حرکت بودند. در بین آنها کودکان کوچک که در بغل والدینشان بودند نیز مشاهده میشدند که خیلی شاد بودند. همزمان در آن سوی خلیج فارس، ناوهای جنگی آمریکا حضور داشتند. پیامهایی از ناو آمریکایی وینسنس توجه فرماندهان کشتیها را به خود جلب کرده بود.
کارلسون، فرمانده ناو اساسسایدز که در آن هنگام در کنار ناو وینسنس بود، میگوید: «در آن زمان صداهایی شنیده میشد که از وقوع انفجار در وینسنس حکایت داشت».
صدای انفجارهای دروغین که توسط ارتش آمریکا تولید شده بود که ناو وینسنس به آن بهانه به سمت آبهای ایران بیاید. ناو وینسنس به بهانه حمله قایقهای ایرانی به دنبال آنها به آبهای ایران آمد اما همزمان با این درگیریها در خلیج فارس کاپیتان هواپیمای ایرباس 655 از برج مراقبت درخواست پرواز میکرد.
وینسنس خود را به زیر کریدور هوایی بینالمللی آلفا 59 رساند. کریدوری که قرار بود هواپیمای ایرانی ایرباس با حدود 300 مسافر از آنجا به سمت دوبی حرکت کند و در یک لحظه آسمان قرمز شد. 2 موشک از ناو آمریکایی به سمت هواپیمای ایرانی شلیک شد و همه مسافران آن به شهادت رسیدند.
روزی پر از غم و اندوه، آنچه تلویزیون نشان میداد چیزی غیر از اشک و ناله هموطنان و ضجه داغدیدگان نبود. بلافاصله پس از مخابره این خبر در تلویزیونهای دنیا دولتمردان آمریکایی شروع به دفاع از عملکرد خود کردند. ریگان که حمله به هواپیمای کرهای را جنایت علیه بشریت خوانده بود از این جنایت خود دفاع کرد و گفت: «این حرکت یک اقدام دفاعی بجا از سوی ناخدای کشتی وینسنس بوده، تحلیل ناخدا این بوده که هواپیما یک فروند هواپیمای جنگی است و به آن شلیک کرده است».
ایران 14 تیرماه توسط وزارت امور خارجه در نامهای خطاب به سازمان ملل خواستار شفافیت موضوع و محکومیت عوامل آن میشود اما 25 تیر 67 شورای امنیت تنها به ابراز تاسف بسنده میکند. در آن جلسه نماینده آمریکا در شورای امنیت گفت: «یک نکته در این مساله مشخص است و آن اینکه ناو هواپیمابر آمریکا در دفاع از خود عمل کرده است».
ویل راجرز ناخدای ناو آمریکایی هم اعلام کرد: «من حس کردم هواپیما قصد حمله به من را دارد، این آن چیزی بود که من حس کردم».
گزارش سازمان بینالمللی هوایی ایکائو که بعدها مشخص شد توسط ارتش آمریکا آماده شده بود، این حادثه را نتیجه یک سلسله اشتباهات میدانست.
در همان روز یعنی 12 تیر ماه دریادار کلاف (رئیس ستاد مشترک نیروهای ارتش آمریکا) در مقر پنتاگون به چرایی حمله ناو آمریکایی به هواپیمای مسافری ایرانی پرداخت. کلاف گفت: «هواپیمای مذکور خارج از کریدور غیرنظامی و باری حرکت میکرده است. مهمتر اینکه هواپیمای مذکور با سرعت زیاد به سمت وینسنس در حال پرواز بوده است با سرعتی معادل 450 گری. در رادار وینسنس علائمی بوده که نشان میداد هواپیما یک اف 14 جنگی است و در نزدیکی ناو به سمت پایین میآمد».
اینها ادعاهایی بود که آمریکاییها برای زدن هواپیمای مسافری ایران بیان میکردند در حالی که واقعیتها اینگونه نمیگویند. وینسنس مجهز به سیستم راداری فوقپیشرفته ایجز بود که همزمان میتواند بیش از صد نیروی مهاجم از موشکهای کوچک تا هواپیماهای غولپیکر را شناسایی کند.
اگرچه کدهایی که برای هواپیمای مسافری صادر میشد، همه را متوجه آن میکرد و همه دنیا این کدها را میدیدند و میشناختند و آن در یک کریدور بینالمللی بود. بهانه آنها این بود که هواپیما اف14 است اما فرمانده کشتی اساسسایدز که در همان منطقه بود، میگوید: «به من نیز اعلام کردند که مراقب باشید یک هواپیمای جنگی اف14 دارد نزدیک منطقه میشود. من دقت کردم دیدم اندازه هواپیما بزرگ است خیلی بزرگتر از یک هواپیمای جنگی، سرعتش هم کم است و در حال اوج گرفتن است».
وی افزود: «وقتی ما میخواستیم به هواپیماهای جنگی ایران اخطار کنیم موشکهای خودمان را روی آنها قفل میکردیم و به آنها میفهماندیم که ما اینجا حضور داریم ولی هر بار این کار را کردیم از این هواپیما پاسخی دریافت نمیکردیم.»
همه این را میدانستند که شناسههای هواپیماهای جنگی و غیرجنگی متفاوت است. وقتی با کد هواپیمای جنگی به یک هواپیمای غیرجنگی پیامی بدهید اصلا آن هواپیما این پیام را نمیگیرد و حمله به ایرباس تنها یک تروریسم دولتی بوده است.
دریادار آر دیوید کارسون، فرمانده ناو آمریکایی افافجی14 بعدها در مصاحبهای اعلام کرد: «آنچه رسانهها و مقامات آمریکایی تعمدا منتشر میکردند، دروغی بیش نبوده و همه ما شاهد آن بودیم که ایرباس ایرانی در کریدور بینالمللی در حال اوج گرفتن بود و نه آن و نه هیچ یک از ناوچههای تندرو ایرانی خطری برای وینسنس و دیگر ناوهای آمریکایی نداشتند.»
فرمانده وقت نیروی هوایی ایران نیز اعلام کرد: «اگر اشتباه کرده باشند باید طبیعتا دستهجمعی بوده باشد که بعید است چون از یک فرد اشتباه ممکن است رخ دهد ولی وقتی از چندین فیلتر گذشت نمیتواند اشتباهی رخ دهد. معمولا هواپیماهایی که میخواهند هدفی را مورد حمله قرار دهند در ارتفاع پست و ارتفاع خیلی پایین استفاده میکنند و اگر در برخی موارد استثنایی مجبور باشند در ارتفاع بالا پرواز کنند و هدف یک هدف کوچکی باشد یعنی هدف منطقهای نباشد، هدفی باشد مثل ناو وینسنس، طبیعتا باید روی آن شیرجه رفت و بعد اقدام به شلیک کرد که در این مورد هم صدق نمیکند چرا که هواپیمای ایرباس در حال صعود بوده است.»
هر چند ریگان برای کشتهشدگان هواپیمای کرهای ناراحت شده بود و گفت: «برای کاری که آنها کردند مطلقا هیچ عذری پذیرفته نیست، چه اخلاقی و چه قانونی». اما با وجود وحشیانه بودن این جنایت، عکسالعمل جهانی در برابر آن و بدیهی بودن تقصیر نیروهای آنها، متاسفانه هنوز از گفتن حقیقت سر باز میزنند. سران آمریکا درباره این اتفاق در کمال ناباوری با اعطای نشان افتخار به ناخدای ناو وینسنس مهر تاییدی بر جنایت خود زدند.
اپیزود سوم: بیست سال بعد؛ هیأت ضدجنگ آمریکایی در ایران
اعضای هیات ضدجنگ آمریکایی وارد ایران میشوند تا با ایران و مردمش بیشتر آشنا شوند. آنها در این سفر درباره حمله ناو جنگیشان به هواپیمای مسافری ایران نیز تحقیق کردند.فعال حقوقبشری آمریکایی میگوید: «این اتفاق یک حقیقت و یک تراژدی غمانگیز بود که ویل راجرز برای ملت ایران رقم زد.تراژدی برای مادران این سرزمین در خانه خودشان، اتفاق غمانگیزی که هیچ توجیهی ندارد!»
بیان حقایق از سوی هیات ضدجنگ برای مردم آمریکا باعث شد تا دو تن از آنها توسط پلیس آمریکا دستگیر شوند اما شفافسازی آنها متوقف نشد.
فعالان ضدجنگ و حقوقبشر در آمریکا در سالروز حمله وینسنس به هواپیمای ایرانی، همایشی را در آمریکا گرفتند و در آن اعلام کردند: «آقای راجرز! آنچه شما انجام دادید، جنایتی علیه بشریت بود، علیه کودکان بود. جهان تو را نخواهد بخشید بهخاطر آنچه اتفاق افتاد و ما شرمنده جهانیم که این جنایت در شناسنامه کشور ما ثبت شده است.» آمریکا اما هنوز تغییر نکرده است. تروریسم دولتی این کشور همچنان ادامه دارد و هنوز فرمان جنگ علیه جهان از سوی دولتمردان آمریکا صادر میشود.
منبع روزنامه وطن امروز