این روزها در افغانستان تحلیل‌گران بسیار به نشست سه‌جانبه مسکو می‌اندیشند. نشستی که در آن افغانستان حضور نداشت و رقیب دیرینه‌اش، یعنی پاکستان در کنار چین و روسیه پیرامون آیندۀ طالبان با یکدیگر گفتگو کردند. اما آنچه نگارنده را به تعجب واداشته است، وارونه تحلیل کردن مسائل است؛ برخی از تحلیل‌گران می‌گویند که جمهوری اسلامی ایران امروز متحد طالبان است و شاید در نشست بعدی برای خروج طالبان از لیست سیاه تروریستی به آن‌ها کمک کند. همان‌گونه‌که دکتر محی‌الدین مهدی، نمایندۀ ولایت شمالی بغلان در مجلس نمایندگان افغانستان به درستی تحلیل کرد، این رفتار روسیه، چین و پاکستان پاسخ منطقی آن‌ها به «محرک‌های پیرامونی معطوف به منافع» آن‌ها است. همچنین، طالبان در خوشنودی از این تحولات، چنین رویکردی دارد. از یک سو، همکاری عربستان، ترکیه و ایالات متحده آمریکا با تروریست‌هایی نظیر داعش، که تلاش می‌کنند تا این هراس‌افکنان را در شمال افغانستان نیز استقرار بخشند، بی‌ثباتی را در آسیای میانه و در نزدیکی مرزهای روسیه و چین توسعه می‌بخشد؛ توسعه بی‌ثباتی نیز، تمایل این بازیگران به دفع شر از این ناحیه را به دنبال دارد. از دیگر سو، روسیه، فشارهای روبه گسترش آمریکا و متحدانش را در اوکراین، سوریه و دیگر حوزه‌های نفوذ ایالات متحده باید پاسخگو باشد. کجا بهتر از افغانستان نقطۀ حساسی است که از ناحیه آن بتوان بر آمریکا فشار آورد؟ چین نیز، رقیب سنتی آمریکا است و مخصوصاً برای ترامپ با این اقدام، پیام می‌فرستد که مواظب اژدهای زرد باشد. پس ورود چین به این معادلات نیز مشخص است که برای چه هدفی است. اما پاکستان که به گفتۀ مقامات افغان صادرکنندۀ داعش به ولایت‌هایی نظیر بدخشان است، خوب می‌داند که با این چنین حضوری می‌تواند بر رقیب دیرینه‌اش فشار وارد کند و همچنین، طالبان را در موضع بالاتری قرار دهد. برای پاکستان مهم است که در بازی‌های منطقه‌ای، مخصوصاً در ارتباط با رقیب دیرینه‌اش، نقش بازی کند. اما طالبان نیز خوشنود هستند زیرا این نشست از فشار بر روی آن‌ها می‌کاهد و به آنان جایگاه می‌بخشد که حتی بتوانند موازی با دولت‌ها در آینده شبه قاره نقش آفرین باشند.
سخن کوتاه اینکه دیدیم، بازیگران در عرصۀ بین‌المللی در مواجهه با پدیدۀ تروریسم، اکنون رویکردی معطوف به منافع خود دارند. اما جمهوری اسلامی ایران چطور؟ امنیت از رهگذر ایران اسلامی، ماهیتی «هستی‌شناسانه دارد». منظور از این ماهیت هستی‌شناسانه، یعنی ماهیتی برآمده از درون‌مایه‌های بنیادین این نظام. در سطح داخلی، «حفظ نظام اسلامی» و در سطح منطقه‌ای «حمایت از مظلومین»، راهبرد امنیتی جمهوری اسلامی ایران است. براین اساس، آنچه در حیطه امنیتی، جمهوری اسلامی ایران انجام می‌دهد، «اشراف اطلاعاتی» بر تروریست‌ها است و نه حمایت یا استفاده از آن‌ها. همانگونه که نوری المالکی در کنفرانس خبری اخیر خود در تهران گفت، پس از آزادسازی موصل نگران طمع ورزی برخی کشورها است. او همچنین گفت که تنها کشوری که ما را مجهز کرد، ایران بود، درحالی‌که کشورهای دیگر سلاحی به ما ندادند. اما ایران در سوریه و عراق کدام گروه‌ها را تجهیز کرد؟ پاسخ مشخص است، دولت قانونی این دو کشور را. ایران، چرا این کار را کرد؟ واضح است، برای اشراف اطلاعاتی بر تروریست‌ها جهت حفظ امنیت نظام و حمایت از مردم مظلوم سوریه و عراق در برابر تروریست ها. آیا آنگونه که نوری المالکی گفت، ایران در سوریه و عراق همانند عربستان به دنبال ماجراجویی بود؟ خیر؛ ایران امنیت هستی‌شناسانه‌اش را دنبال می‌کرد. «اما صد حیف که دیگر بازیگران عرصه بین‌المللی، از دریای خون نیز به دنبال گرفتن ماهی برای خود هستند.»
