وقتی شیراز در داغ محراب به سوگ نشست

ردایت، جهاد بود و دستارت، عشق. سوز پژواک دعای کمیل تو در رگ‌های سرخ نهضت انقلاب جاری‌ است. تاریخ هنوز از این دشنه که در قلب محراب و انقلاب فرو رفته، آه می کشد. منافقان که خنّاس به وجودشان افتخار می کند، جریان حقیقت جاری در تو و کلامت را تاب نیاوردند و در جمعه‌ای منتظر، حرمت محراب را شکستند.

شهید آیت الله سید عبدالحسین دستغیب، سومین شهید محراب و از مجاهدان برجسته قبل و بعد از انقلاب اسلامی در استان فارس است. پس از شهادت این عالم وارسته، امام خمینی(ره) ایشان را "معلم اخلاق و مهذب نفوس " خوانده و فرمودند: " مسجد و محراب و منبر شیراز، نغمه های ملکوتی این شهید راه اسلام را از یاد نخواهد برد.

درس های انسان ساز ایشان که در قلب انسان های متعهد غوغا برپا می کرد، جاویدان است. دستغیب در دست غیب نشینان به ملکوت سپرده شد و در آغوش رفیق اعلی آرمید. " مولود عاشورا سال 1292؛ شب بود و دل ها بی تاب ماتم سرخ حسین(ع). در خانواده ای اصیل از سادات شیراز که از دیرباز محبت به خاندان نبی اکرم(س) را در قلب خویش پروریده بود، فرزندی متولد شد.

تقارن این ولادت با شب عاشورای خامس آل عبا سبب شد، نام او را " عبدالحسین " بگذارند. به آن امید که این مولود عاشورایی از رهروان و پاسداران حقیقی خط سرخ شهادت باشد. پدرش سید محمدتقی دستغیب، مرجع بزرگ فارس بود که هنگام ولادت عبدالحسین در کربلا به سر می برد.

عبدالحسین ۱۲ ساله بود که گرد یتیمی بر چهره اش نشست و از ابتدای نوجوانی، سرپرستی مادر، خواهران و برادرانش را عهده دار شد. تلمذ در محضر بزرگان عبدالحسین به واسطه ذکاوت و هوش فراوان، در سنین پایین دروس مقدماتی حوزه را گذراند و پس از پایان دوره سطح، امامت جماعت مسجد باقرخان را برعهده گرفت.

از زندان رضاخانی تا حوزه نجف

در زمان حکومت رضاخان به بهانه تبلیغ چندین بار طعم زندان را چشید. سپس ۲۴ ساعت مهلت گرفت تا از لباس روحانیت بیرون آید و منبر را ترک گوید. عبدالحسین وقتی این فشارها را دید، به ناچار راهی نجف اشرف شد و به قول خودش همین مهاجرت، وسیله خیری برای استفاده از محضر بزرگان شد.

حاج شیخ کاظم شیرازی، آیت الله سید ابوالحسن موسوی اصفهانی، آیت الله العظمی سیدمیرزا آقا اصطهباناتی و میرزا علی آقا قاضی طباطبایی از جمله بزرگانی بودند که او از محضرشان کسب فیض نمود. او ۲۴ ساله بود که درجه اجتهاد را از مراجع بزرگ نجف دریافت کرد و سپس صاحب اجازه ۸ اجتهاد از آنان شد.

مبارزه و تنویر افکار عمومی شهید دستغیب پس از مراجعت از نجف اشرف، مسجد جامع عتیق شیراز را برای اقامه نماز جماعت و روشنگری افکار عمومی انتخاب نمود. او هم‌زمان به فراگیری علم و دانش پرداخت و با بهره گیری از محضر حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی مدارج عالی عرفانی را طی نمود.

هم‌نشینی و رفاقت با حضرت آیت الله نجابت نیز او را از بندهای عالم فانی رها و به وصال حق، نزدیک تر نمود. اگر چه در دوران طاغوت فضای اختناق بر جامعه حاکم بود، راهکار شهید دستغیب شیوه مبارزه فرهنگی امام سجاد(ع) را در دل‌ها زنده می کرد.

همراهی با امام(ره) در آغاز مبارزات خرداد 42

مراسم هفتگی دعای کمیل و سوز و گداز او و هم چنین نغمه های عرفانی ارشادهایش، گم‌کردگان طریق وصل را به سرمنزل مقصود می رساند. شهید دستغیب در ۱۵ خرداد سال ۴۲ همزمان با آغاز مبارزات سیاسی امام خمینی، مبارزه خود را علیه حکومت شاهنشاهی آغاز نمود که پس از آن نیروهای امنیتی برای دستگیری این عالم ربانی به منزل او هجوم بردند که با مقاومت مردمی مواجه شدند.

پس از انتقال مخفیانه او به منزل همسایگان، ۵۰۰ نفر از ارادتمندان این عالم را بازداشت کرده و پنجره منازل مردم را شکستند. سپس او در نامه ای به فرماندار نظامی وقت شیراز معرفی کرد که باعث زندانی شدن او در تهران شد. او سال ۴۳ نیز به خاطر ادامه مبارزات علیه رژیم پهلوی به زندان افتاد.

مبارزه ای که تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت و بارها سبب زندانی شدن او گردید از افرادی بود که به "جشن هنر شیراز " بارها اعتراض کرد و در آخرین بار همزمان با ۱۷ شهریور که در ۱۲ شهر ایران از جمله شیراز حکومت نظامی اعلام شده بود، به مدت چند ماه زندان را تحمل کرد.

او در مسئله تغییر تاریخ هجری به شاهنشاهی با صراحت کامل و در حضور بیش از ده هزار نفر از مردم اعلام کرد : " تاریخ شاهنشاهی، تاریخ غیراسلامی و حرام است. " او مردم را برای از بین بردن این تاریخ تشویق نمود و سرانجام برای آخرین بار به دلیل اعتراض به جنایت های نظام حاکم در ماجرای ۱۷ شهریور به زندان افتاد و با اوج گیری مبارزات اسلامی ملت مسلمان ایران از زندان آزاد شد.

نماینده امام خمینی(ره) در شیراز و فارس

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اولین نمازجمعه کشور در تهران به امامت آیت الله سید محمود طالقانی در پنجم مرداد ماه سال ۵۸ اقامه شد. پس از اقامه اولین نماز جمعه کشور، مردم شیراز با نوشتن طوماری به امام خمینی(ره) خواستار برگزاری نماز جمعه در شیراز شدند.

امام خمینی(ره) هم حکم امامت جمعه شیراز را به نام آیت الله دستغیب صادر نمودند. پس از آن، این عالم ربانی به عنوان نماینده مردم شیراز و فارس در مجلس خبرگان رهبری حضور داشت و نقش مهمی در ایجاد قانون اساسی ایران اسلامی ایفا کرد.

ارسال نامه به بنی صدر

آیت الله دستغیب پس از انتخاب سیدابوالحسن بنی صدر به عنوان نخستین رئیس جمهور اسلامی ایران و مخالفت های وی به اصل ولایت فقیه، ابتدا به صورت کنایه و سپس به صورت کاملا شفاف از رئیس جمهوری وقت خواست تابع امام باشد. اما در نهایت با ارسال نامه ای به بنی صدر وی را معزول دانست‌.

در این نامه آمده بود: " ما که به تو رای دادیم برای این بود که تابع ولی فقیه باشی. تا زمانی که تابع امام هستی رای ملت برقرار است و گرنه از نظر من عزل هستی. یعنی به خودی خود معزول می باشی." مرد میدان شهید دستغیب علاوه بر حضور در سنگر نماز جمعه، در میدان عمل نیز حضوری فعال داشت.

ایشان در اولین روزهای تجاوز رژیم بعث عراق به ایران با صدور اعلامیه ای مردم را به جهاد فرا خواند. در این اعلامیه آمده بود: " با توجه به وضع حساس فعلی مملکت و تجاوز ناجوانمردانه عراق به کشور اسلامی ما، سزاوار است از رفتن به حج صرف نظر کرده و با حضور یکپارچه خود در صحنه مبارزه کمک‌های لازم را به ارتش نیرومند و عالی قدر جمهوری اسلامی ایران برسانید.

 اگر نیرو کم است ما هم آماده هستیم بیاییم

" شهید دستغیب حتی به فرمانده سپاه شیراز گفته بود: " اگر نیرو کم است ما هم آماده هستیم بیاییم و سنگرها را پر کنیم. " شهید دستغیب جوانان را به سوی جبهه ها دعوت می کرد و در خطبه های نماز جمعه از مردم می خواست که به افراد جنگ زده یاری برسانند.

در این راستا کمک های مردمی با محوریت دفتر امام جمعه شیراز بین‌مردم جنگ زده و رزمندگان اسلام توزیع می شد. خدمات فرهنگی و اجتماعی مرحوم شهید دستغیب پس از بازگشت از نجف اشرف تا زمان شهادت، خدمات فرهنگی و اجتماعی فراوانی را به انجام رساند.

ایشان علاوه بر برگزاری مجالس شکوهمند به مناسبت اعیاد و شهادت اولیای دین و وعظ و ارشاد مردم، بناهای دینی و رفاهی و آموزشی زیادی را تعمیر یا بنیانگذاری کرد که تعمیر و بازسازی مسجد جامع عتیق شیراز، بازسازی مدرسه علمیه حکیم دستغیب، تاسیس حوزه علمیه آیت الله دستغیب، تاسیس مسجدالرضا، تاسیس مجتمع خاتم الاوصیا، ساختن مساجد امام حسین(ع) و روح الله و فرج آل رسول و مسجد المهدی و احداث شهرک برای مستضعفان که پس از شهادت ایشان به شهرک شهید آیت الله دستغیب معروف شد از جمله آنها می باشد.

ساده‌زیستی و زندگی با مردم شهید دستغیب یک زندگی ساده و به دور از زرق و برق دنیایی داشت. او در خانه ای کوچک با وسایلی ساده و در کوچه های قدیمی و پر پیچ و خم شیراز زندگی می کرد. محافظان ایشان که وظیفه حفظ امنیت آن شهید را بر عهده داشتند، وضع زندگی او را مناسب با مسائل امنیتی نمی دیدند.

از این رو از ایشان می خواهند که منزل خود را از درون کوچه های باریک و کهن شهر به نقطه ای دیگر تغییر دهند تا محافظت از ایشان نیز آسان تر شود، اما مورد قبول ایشان قرار نمی گیرد و در جواب می گویند: " من در میان این مردم بوده ام و تا آخرین نفس هم باید در بین آنها باشم و در سختی ها و شادی هایشان شریک باشم. "

داغ سنگین 20 آذر سال 60 برای درخت انقلاب

آثار و تالیفات این شهید ربانی از نوشتن کتاب و تهیه آثار برای مردم دور نشد و از ایشان ۴۶ کتاب در زمینه های مختلف اعتقادی، اخلاقی و دینی به جا مانده که از جمله آنان معاد، توحید، سیدالشهدا(ع)، فاطمه زهرا(س)، زینب کبری(ع)، داستان های شگفت، قلب سلیم، گناهان کبیره، بندگی راز آفرینش پیامبر(ص) و قرآن، نفس مطمئنه، مهدی موعود(عج)، مظالم، توبه، برزخ و قیام حسینی است.

داغ کمرشکن برای درخت تناور انقلاب شهید دستغیب از ۱۹ شهریور سال ۶۰ تا ۱۳ آذر همان سال چهار بار مورد سوء قصد قرار گرفت که نافرجام ماند. وی در روز جمعه ۲۰ آذر سال ۶۰ مصادف با ۱۴ صفر ۱۴۰۲ ساعت ۱۱:۲۵ صبح، حوالی مدرسه خان هنگام رفتن به محل اقامه نمازجمعه شیراز توسط یک زن جوانی از اعضای سازمان منافقین، که به بهانه دادن نامه‌ای به وی نزدیک شده بود، ترور شد و به شهادت رسید.

علاوه بر شهادت وی، چند نفر از همراهان و محافظان او‌ نیز شهید شدند. پیکر مطهر شهید دستغیب و همراهانش در یک مراسم با شکوه توسط مردم شیراز و استان فارس تشییع شد. آرامگاه این شهید محراب در حرم مطهر امامزاده سیدمیر محمد(ع)، زیارتگاه عارفان و عاشقان سلوک الی الله است.

 منبع: فارس - فاطمه دیباور