حال بد نیست سری به دانشگاه ها بزنیم و ببینیم که وضع در آنجا چگونه است، گروه ها در چه حالند و چگونه با پیام های شورای انقلاب مواجه می شوند .
دانشگاه علم و صنعت
پس از اشغال دانشگاه علم و صنعت به وسیله سازمان دانشجویان مسلمان ، گروه دانشجویان مخالف وابسته به فدائیان ، پیشگام و گروه های مختلف فعال سیاسی در دانشگاه با ایجاد وحدت بین خودشان ، ساختمان 15 خرداد دانشگاه را که قرارگاه کلیه گروه های سیاسی بود به محاصره خود در آورده از رفت و آمد به درون این ساختمان به شدت جلوگیری می کردند .
اینان اعتقاد داشتند حرکت دانشجویان مسلمان زمینه رشد دیکتاتوری و استبداد در دانشگاه است و می باید در نطفه خفه شود و اعضای انجمن اسلامی می گفتند ما مخالف فعالیت سیاسی در دانشگاه نیستیم ، ولی نباید کانون توطئه بر علیه مردم و انقلاب باشد .
ضمناً مردم نیز باید این آگاهی را به دست آورند که چه گروه هایی شب و روز در حال فعالیت بر علیه جمهوری اسلامی و امام امت هستند ، از همه مهمتر ما برآنیم اساس فرهنگ استعماری غربی را از دانشگاه ریشه کن سازیم .
دانشکده مهدی رضایی (مجتمع دانشگاهی علوم اداری و بازرگانی)
این دانشگاه آرام است . دانشجویان در محوطه دانشکده و کلاس به کار علمی خود اشتغال دارند . عده ای از دانشجویان در جلوی در دانشکده شعارهایی می دهند و بلندگوهای دانشکده هر چند گاهی پیام نوروزی امام خمینی را پخش می نماید .
نیمه شب اول اردیبهشت ماه به دنبال تصمیم شورای انقلاب سازمان دانشجویان مسلمان این دانشگاه دفتر خود را برچیدند . اما دانشجویان طرفدار گروه پیکار و پیشگام و انجمن دانشجویان مسلمان هنوز ستادهای خود را در این دانشکده در اختیار دارند .
دانشجویان پیشگام گفتند : ما مخالف با تعطیلی دانشگاه هستیم و تا جایی که امکان داشته باشد دفاتر خود را در دانشکده از دست نخواهیم داد .
دانشگاه ملی (دانشگاه دکتر بهشتی)
روز اول اردیبهشت ماه سال 59 ، به سراغ این دانشگاه می رویم ، انجمن اسلامی ، جنبش دانشجویان مسلمان و انجمن دانشجویان مسلمان دفاتر خود را در این دانشگاه تعطیل کردند . دانشگاه به وسیله دانشجویان مسلمان محافظت می گردد و این گروه شب ها نیز در دانشگاه به سر می برند .
گروه دانشجویان پیکار ، پیشگام ، مبارز ، هنوز دفاتر خود را در این دانشگاه تخلیه نکرده اند ، گروه کثیری از دانشجویان دانشگاه ملی ایران در تالار ابوریحان بیرونی این دانشگاه تحصن کردند و خواستار آن بودند که در مورد تعطیل دانشگاه ها و نیز تخلیه دفاتر گروه های مختلف ، شورای انقلاب باید با توجه به نظریات شورای دانشجویی تصمیم بگیرد .
این دانشجویان اعلام داشتند که ما خواستار درگیری نیستیم ، ولی تا جایی که امکان داشته باشد مقاومت خواهیم کرد که ستادهای خود را تخلیه نکنیم .
دانشگاه تربیت معلم
در پی تجمع مردم و دانشجویان در مقابل دانشگاه تربیت معلم و بروز اغتشاش ، مسئولین کمیته جهت جلوگیری از ناآرامی و درگیری در صحنه حضور یافتند . عده ای در درون حیاط محل فعالیت های سیاسی گروه های چپ مشغول شعار دادن هستند و دانشجویان مسلمان اطراف محوطه دانشگاه را به صورت زنجیره ای احاطه کرده اند و از بلندگوهای دانشگاه هر لحظه و مرتباً اعلام می گردد که دانشجویان مسلمان از هر گونه برخورد و درگیری احتراز کنند .
مردم و افراد وابسته به گروه های مختلف در محوطه دانشگاه تجمع نموده بازار بحث و تبادل نظر بسیار داغ است و اعضای وابسته به دانشجویان مسلمان شدیداً مراقبند تا از هر گونه درگیری جلوگیری نمایند ...
دیشب را اعضای انجمن اسلامی در دانشگاه گذراندند و تا صبح به ترتیب افرادی چند عهده دار مراقبت بودند . از اولین ساعات صبح هجوم مردم به دانشگاه شروع شده ، درگیری های دیروز جای خود را به بحث های سیاسی داده است . از ساعاتی پیش اعلام گردید که طرفداران و دانشجویان عضو مجاهدین خلق حاضر به ترک دانشگاه شدند .
دانشگاه تهران
به دنبال مصوبه شورای انقلاب مبنی بر برچیدن مراکز فعال گروه های سیاسی در دانشگاه ها ، گروه های مختلف دانشجویی از جمله انجمن دانشجویان مسلمان و دانشجویان دمکرات و انجمن اسلامی دانشگاه ها دفاتر خود را در دانشگاه تهران تخلیه نمودند ، ولی سازمان دانشجویان پیشگام از همان ابتدای کار در اطلاعیه ای اعلام داشتند به هیچ وجه حاضر نیستند خود را در دانشگاه رها سازند و بعد از این اعلامیه بود که هواداران دانشجویان پیشگام در ستاد خود واقع در خیابان 16 آذر جمع شدند ، به طوری که حتی عبور افراد پیاده نیز از این خیابان با اشکال روبرو بود .
از عصر روز یکشنبه سی و یکم فروردین گروه هایی از پاسداران انقلاب اسلامی و کمیته های منطقه 8 به تدریج در خیابان 16 آذر و دیگر خیابان های اطراف دانشگاه حضور یافتند ، پاسداران که اکثراً از کمیته ها بودند تا ساعت 4 صبح روز دوشنبه هر لحظه بر تعدادشان افزوده می شد و در طلوع آفتاب دانشگاه تهران را شدیداً به محاصره خود در آوردند .
در خلال روز یکشنبه درگیری های پراکنده ای در اطراف دانشگاه تهران بین جناح های مختلف به وقوع پیوست که نتیجه این درگیری ها جراحات سطحی بود ، فقط در یک مورد خانمی از ناحیه گلو شدیداً زخمی شده بود که به سرعت وی را به بیمارستان رساندند .
با وجودی که بنی صدر در پیام خود از تمام مردم و گروه ها خواسته بود که از تجمع در اطراف دانشگاه خودداری کنند و خاطر نشان ساخته بود که حمله به دانشگاه و دفاتر گروه ها به معنای تضعیف دولت انقلاب و عملی ضد انقلابی است ، دانشجویان پیشگام خود را آماده درگیری می کردند و هر لحظه بر تعدادشان اضافه می شد .
درگیری این گروه و مخالفین آنها ساعت 5/6 صبح آغاز گردید که تعداد زخمی از طرفین بر جای گذاشت . در این هنگام پاسداران شروع به تیراندازی هوایی نمودند و دانشجویان پیشگام نیز که تا این لحظه تا حدودی بدون حربه بودند ، خود را با چماق و سنگ مسلح نمودند و به مقابله پرداختند . این درگیری ها به صورت موضعی تا ساعت 5/1 بعدازظهر ادامه یافت و حاصل این زد و خورد 7 ساعته ، یکصد نفر زخمی بود .
از ساعت 5/1 بعدازظهر درگیری ها به اوج خود رسید و در چند مرحله استفاده از سلاح گرم نیز مشاهده شد ، بیشتر زد و خوردها به این نحو بود که دانشجویان پیشگام در داخل دانشگاه سنگر گرفته بودند و با پرتاب سنگ به نزاع ادامه می دادند . گروه مخالف نیز اغلب به همین ترتیب عمل می کردند . افراد سپاه پاسداران با تیراندازی هوایی قصد آرام کردن محیط و خاتمه بخشیدن به نزاع را داشتند که عملاً موفق نبودند . تعداد زخمی ها به سیصد نفر رسیده بود و دو نفر کشته بر جای ماند .
در طول درگیری یک لحظه صدای آژیر آمبولانس قطع نمی شد و زخمی ها به سرعت ممکن در میان بارانی از سنگ به بیمارستان امام خمینی و دکتر شریعتی انتقال می یافتند و تعداد بسیار زیادی از زخمی ها در ستاد دانشجویان پیشگام معالجه می شدند و به طور مداوم دانشجویان پیشگام از بلندگوها از پزشکان و جراحان استمداد می طلبیدند .
تا ساعت 5 بعدازظهر هنوز زد و خورد ادامه داشت ، النهایه از تب و تاب افتاده بود . ساعت 6 بر شدت نزاع افزوده شد و صدای تیراندازی نیز از میان منازعه کنندگان به گوش می رسید و این درگیری تا ساعت 4 ادامه داشت . دانشجویان پیشگام ضمن اطلاعیه ای تهاجمات به اصطلاح خودشان " ضد مردمی " را که در آن صدها نفر زخمی و چندین نفر کشته به جای مانده بود ، محکوم نمودند.
و برای اجتناب از درگیری بیشتر اعلام کردند محل ساختمان مرکزی پیشگام را ترک نموده و آن را به شورای دانشجویان و دانشگاهیان دانشگاه تهران واگذار می نمایند و از همه مردم مبارز تهران دعوت می کنند تا تصمیم نهایی شورای دانشگاه ، از تجمع در محل ساختمان پیشگام خودداری نمایند .
با وجود این اطلاعیه پیشگام که رهبری مخالفین را به عهده داشت ، صبح روز سه شنبه نیز باز بسیاری از گروه های مخالف هنوز در دانشگاه تجمع نموده اند . ساعت 8 صبح ملاحظه می کنیم که تیراندازی هوایی هنوز در سطح دانشگاه و اطراف آن به گوش می رسد .
ولی طبق آخرین گزارش که بعد از ساعت 8 منتشر می گردد ، دانشگاه تهران کلاً در اختیار نیروهای جمهوری اسلامی در آمده است . ولی هنوز مدارس اطراف دانشگاه تهران یا به کلی تعطیلند یا در حال نیمه تعطیل به سر می برند و پاسداران نیز به صورت اتفاقی از گاز اشک آور استفاده می کنند .
در خیابان قدس و انقلاب در صبحگاه چند تیر شلیک می شود و تعداد کشته شدگان واقعه دانشگاه به 5 نفر و تعداد زخمی ها به 700 نفر رسیده است که تعداد 400 نفر به طور سرپایی معالجه و بقیه بستری گردیده اند ، ولی برخی گزارشات تعداد کشته شدگان را تا 14 نفر نیز ذکر کرده است .
روز دوشنبه اول اردیبهشت ماه بنی صدر اعلامیه ای صادر کرد بدین مضمون :
بسم الله الرحمن الرحیم
" مقصود شورای انقلاب از تصمیم متخذ عادی کردن وضع و بر عهده دولت گذاشتن تغییرات بنیادی نظام آموزش بوده است . در این دو سه روز گروه هایی به این عنوان که رئیس جمهور و شورای انقلاب از مردم خواسته اند در دانشگاه جمع شوند ، برخوردهایی به وجود آورده اند که منجر به ضرب و جرح و بیشتر از آن شده و می شود . این است که مراتب زیر را به اطلاع عموم می رساند :
1.برابر اطلاعیه و توضیحات چند گروه دانشجویی این گروه ها تصمیم شورای انقلاب را اجرا کرده و می کنند ، بنابراین تا صبح سه شنبه هیچ نیازی به اجتماع مردم نیست ، اگر ضرورت اقتضا کرد که مردم گرد آیند موضوع به اطلاع عموم خواهد رسید ، بنابراین هرگونه اجتماع و ایجاد درگیری در دانشگاه ها و خارج آن عملی ضد انقلابی تلقی می شود .
2. در خارج دانشگاه اقدام به هر نوع تجمعی و حمله به مراکز سیاسی توطئه بر ضد دولت انقلاب و تضعیف جبهه داخلی ما در برابر آمریکای سلطه گراست ، هر محلی که خارج از دانشگاه تصرف شده باید فوراً تخلیه گردد .
3. مردم کشور باید مراقب امنیت محیط کار خود باشند و بدانند اجرای تصمیمات مقامات تعیین شده از سوی مردم شرط ادامه انقلاب و پیروزی آن است . "
و روز سه شنبه این پیام رادیویی بنی صدر پخش گردید :
بسم الله الرحمن الرحیم
" خواهران و برادران در ساعت 2 بعد از نیمه شب آخرین گروه به تصمیم شورای انقلاب گردن گذاشت و هم اکنون در دانشگاه کسی باقی نمانده است . ای کاش دیروز صبح این کار صورت می پذیرفت و برخوردی هیچ به وجود نمی آوردند .
به هر رو از همه گروه هایی که تصمیم شورای انقلاب را پذیرفتند ، سپاسگزارم و به آنها که از ابتدا از آن پیروی کردند ، پیروزی رفتار انقلابی شان را تبریک می گویم و امیدوارم موافق تصمیم شورای انقلاب ، دانشگاه در آرامش کار خود را ادامه دهد . لازم است که مردم در هر جای کشور چون تهران عمل کنند و همه به امور زیر توجه نمایند :
1. فعالیت سیاسی در حدود قانون اساسی آزاد است و هیچ کس خودسر نباید مزاحم فعالیت هیچ یک از گروه ها بشود . می شود این کار را از مجرای صحیح خویش با قاطعیت و سرعت دنبال کرد .
2. در دانشگاه جدید فعالیت آزاد و سازمان دانشجویی منتخب دانشجویان از امکانات فعالیت صنفی برخوردار خواهد شد . دانشگاه همواره باید محل بحث آزاد و ابداع و ابتکار عملی تلقی گردد .
3. انقلاب وقتی کامل انجام می شود که بدون دشمنی با یکدیگر و در نظم و آرامش انجام پذیرد . امیدوارم این تجربه بر همه معلوم کرده باشد که ضروری است بر کشور جو تفاهم حکومت کند و همه خواهند کوشید این جو را حفظ نمایند .
مردم مسلمان ! ایستادگی بر سر تصمیم و قاطعیتی که نشان د اده شده کشور را از یک مصیبت بسیار بزرگ نجات داد . اینک که دولت اسلامی واقعیت پیدا کرده است ، همه باید بدانند که شرط پیروزی انقلاب و نجات کشور اجرای تصمیمات دولت انقلاب است و این دولت به خواست خدا تصمیمات خود را با قاطعیت تمام اجرا می کند . "
روز سه شنبه با پیام بنی صدر شروع شد ، آن روز روزی بود که بنی صدر و اعضای دیگر شورای انقلاب به همراه مردم به دانشگاه رفتند . آیا در آن روز بنی صدر روز 14 اسفند را پیش بینی می کرد و فکر می کرد چگونه 180 درجه به سوی ضد انقلاب خواهد گشت ؟
باری روز سه شنبه از صبح مردم مسلمان تهران همانند امواج خروشان دریا با خشم و عصیان به دانشگاه تهران آمدند . مردم دعوت بنی صدر را برای آمدن به دانشگاه و بازگشایی دانشگاه تا 15 خرداد و اجرای فرامان شورای انقلاب پذیرا شده بودند . در این اجتماع عظیم عباراتی که شنیده می شد چنین بود :
" بنی صدر حمایتت می کنیم " ، " ارتش بیست میلیونی آماده جهاد است ، فدایی فدایی این آخرین پیام است " ، " راه ما ، راه علی ، برو گمشو کمونیست " ، " پاسدار ، ارتشی حمایتت می کنیم " ، " فرهنگ آمریکایی نابود باید گردد ، دانشگاه اسلامی ایجاد باید گردد ."
بنی صدر و همراهان در ساعت 10 صبح وارد دانشگاه تهران شدند و با ابراز احساسات بی شائبه مردم با مشت های گره کرده و شوق زاید الوصف آنان روبرو گشتند . بدواً بنی صدر خواست سخنرانی کند ، ولی موفق به سخنرانی نشد ، زیرا از طرف گروهک ها سیم بلندگوها و میکروفن ها قطع شده بود ، بعد از 40 دقیقه پس از رفع اشکالات مربوطه وی آغاز سخن کرد . او گفت :
" خواهران و برادران عزیز درود به شما ملت مسلمان که به این سرعت بسیج شدید و این اجتماع بزرگ تاریخی را تشکیل دادید آن انقلاب بزرگ فرهنگی که قرآن به انسان وعده می دهد همین است که حاکمیت مردم جای حاکمیت طاغوتیان را بگیرد . امروز روز بزرگی در تاریخ ما است که حاکمیت شما از طریق شورای انقلاب به کرسی می نشیند ... "
این گفته ها با گفته های روز 14 اسفند چگونه در دو مسیر مختلف و دو طیف ضد هم قرار دارد . آن روز می توان گفت شروع تعطیلات دانشگاه بود ، گروهک ها از دانشگاه خارج شدند و دانشگاه موظف گردید تا 15 خرداد کلیه کارهای خود را خاتمه دهد .
همین مسئله که بنی صدر خود کارگردان آن بود بارها و بارها از طرف خود او مورد ملامت و شماتت و استهزا و حمله قرار گرفت . در هر فرصتی که توانست به بستن دانشگاه حمله کرد و آن را مورد انتقاد شدید قرار داد ، در حالی که کسی که در بستن دانشگاه ها فعال ترین نقش را داشت خود بنی صدر بوده ، فقط یک بار که از او سؤال شد که آقا مسئول بستن دانشگاه خود شما بودید با پوزخند گفت : به من گفته بودند دانشگاه فقط دو روز بسته خواهد ماند .
در پی دانشگاه تهران دیگر دانشگاه ها نیز بسته شد و روز 16 خرداد سال 59 آخرین دانشجویان از دانشگاه ها بیرون رفتند تا فرصت تغییر آموزش عالی و مقدمات انقلاب فرهنگی فراهم شود . اما شکی نیست که بنی صدر به چنین جریان تعیین کننده ای تنها از نظر تحکیم موقعیت و حفظ قدرت خویش و افزایش آن می اندیشید و نه ایجاد و انجام یک انقلاب فرهنگی ضروری برای جامعه مسلمان ایرانی . کما این که وقتی درک کرد موج انقلاب فرهنگی آرام ندارد ، علیه آن قد برافراشت .
غائله چهاردهم اسفند۱۳۵۹(۴۶)
