بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم
الحمد للَّه ربّ العالمين. الحمد للَّه الّذى خلق السّموات و الأرض و جعل الظّلمات و النّور ثمّ الذّين كفروا بربّهم يعدلون. نحمده و نستعينه و نؤمن به و نتوكّل عليه و نصلّى و نسلّم على حبيبه و نجيبه و خيرته فى خلقه سيّدنا أبىالقاسم المصطفى محمّد و على اله الأطيبين الأطهرين المنتجبين سيّما بقيةاللَّه فى الأرضين.
و صلّ على أئمّة المسلمين و حماة المستضعفين و هداة المؤمنين.
عيد سعيد فطر را به همهى شما برادران و خواهران عزيز نمازگزار تبريك عرض ميكنم و همچنين به همهى ملت بزرگ ايران و به همهى ملتهاى مسلمان و امت عظيم اسلامى در سراسر جهان.
روز عيد فطر داراى دو خصوصيت ممتاز است كه خصوصيت اول آن عبارت است از اين حالت طهارت و نزاهت و نظافتى كه در دل و جان انسانهاى مؤمن به وجود آمده است؛ در اثر رياضتهاى شرعى و الهى ماه مبارك رمضان كه روزه يكى از اين رياضتهاست كه انسان با اختيار خود، با ارادهى خود، ترك لذات مادى را در طول ساعات طولانى انجام ميدهد و بر هوسها و خواهشهاى نفسانى در طول ايام روزهدارى فائق مىآيد. علاوهى بر اين، انس با قرآن، تلاوت كلام پروردگار، آشنائى با معارف و مفاهيم قرآنى؛ علاوهى بر آن، اين حالت ذكر و دعا و تضرع و توجه و انسى كه انسان با خداى متعال در روزها و شبهاى ماه رمضان بخصوص شبهاى مبارك قدر پيدا ميكند، همهى اينها، يك نورانيتى به دل ميدهد؛ يك نظافت و نزاهتى به جان انسان ميبخشد كه البته در اين اعمال بسيار مهم ماه رمضان درسهاى بزرگى هم براى ما وجود دارد كه از اين درسها هم بايد استفاده كنيم.
يك درس اين است كه ارادهى انسانِ خداجو ميتواند بر همهى خواهشها و هوسها و لذات مادى كه نفس انسان را به آن فرا ميخواند، غلبه كند. اين يك نكتهى بسيار مهمى براى ماست. گاهى انسان به خود تلقين ميكند كه من نميتوانم بر هواى نفس فائق بيايم. روزهى ماه رمضان به انسان ثابت ميكند كه انسان ميتواند؛ آن وقتى كه اراده بكند، عزم راسخى به كار ببندد، ميتواند بر هوسها فائق بيايد و پيروز شود. جلوههاى اغواگر، عادات زشت و ناپسند را كه در ما وجود دارد، ميتوان با ارادهى قوى، با توكل به خداى متعال مقهور كرد و خود را از آنها نجات بخشيد. اين ارادهى قوى - كه براى ما تأثير اين اراده يك درس بزرگى است - ميتواند ما را چه از عادات شخصى ناپسند خودمان و چه از عادات اجتماعى و خصال بومى خودمان كه مايهى عقبافتادگى ما در زمينههاى مادى و معنوى است، جدا كند. بنابراين، يك درس، غلبهى ارادهى راسخ بر همهى موانع است.
علاوه بر اين، در ماه رمضان روحيهى كمك به انسانها، روحيهى تعاون در ميان مردم رواج پيدا ميكند. خودخواهىهاى انسان به نفع ديگرخواهىها مغلوب ميشود. شما ببينيد خوشبختانه در اين سالهاى اخير و همين امسال، چقدر افراد، بدون نام و نشان، مساجد، حتّى خيابانها را در مناطقى، مركز ضيافت از بندگان خدا قرار دادند. افطارى ترتيب دادند و مردم را بر سر سفرهى افطار خودشان دعوت كردند؛ بدون اينكه تعارفات معمولى وجود داشته باشد؛ بدون اينكه ملاحظات و رودربايستىهائى كه در مهمانيهاى شخصى هست، وجود داشته باشد. اين حالت تعاون، اين حالت خيرخواهى براى مردم، بسيار چيزهاى ارزشمندى است كه به طهارت نفسانى انسان منتهى ميشود. چقدر در اين ماه كمك به نيازمندان شد؛ حتّى در ماه رمضان اهداء خون شد. وقتى كه مسئولان اعلام كردند كه به خون تازه براى بيماران احتياج دارند، افراد زيادى در ماه رمضان خون خودشان را اهداء كردند. اين همان حالت غلبهدادن ديگرخواهى بر خودخواهى است؛ غلبه دادن منافع ديگران بر منافع خود است كه البته خود همين به ميزان زيادى معلول روحيهى معنوى ماه رمضان است كه بحمداللَّه امسال هم مثل سالهاى گذشته بود، بلكه آن طورى كه شنيديم و خبرهاى موثق و گزارشهاى مستند خبر ميداد، امسال فضاى عمومى كشور لبالب بود از ذكر و دعا و تضرع؛ بخصوص در شبهاى قدر و در آن ساعات متبرك، همهى افراد، مخصوصاً جوانها به محافل دعا و توجه و تذكر؛ از قشرهاى مختلف، با انواع سلائق گوناگون اجتماعى و فردى و سياسى و غيره رونق بخشيدند؛ همه آمدند دستها را به دعا بلند كردند و دلهايشان را با خدا آشنا كردند. خود اين توجه و توسل و اين توفيقى كه انسان پيدا ميكند، لطف الهى است؛ خود اين توجه پروردگار است كه در همين دعاى وداع ماه مبارك رمضان، امام سجاد (عليهالسّلام) ميفرمايد: «تشكر من شكرك و أنت ألهمته شكرك»؛ تو بودى كه شكرگزارى را به دل شاكران الهام كردى. «و تكافئ من حمدك و انت علّمته حمدك»؛ تو بودى كه توفيق دادى، تعليم دادى كه بتواند حمد تو را به جا بياورد. به قول شاعر:
گفت آن اللَّه تو لبيك ماست
و آن نياز و درد و سوزت پيك ماست
در حقيقت همين كه تو يا اللَّه ميگوئى، همين كه انسان با خداى متعال انس پيدا ميكند، با خدا حرف ميزند، اين لطف الهى است و توفيقى است كه خدا به انسان داده است. خود اين «يا اللَّه» متضمن اجابت پروردگار است. اين لذت معنوى را شما، بخصوص شما جوانها چشيديد؛ اين لذت معنوى را با آن دلهاى پاك و نورانى و بىآلايش يا كمآلايش خودتان چشيديد. اين لذت را از دست ندهيد، آن را رها نكنيد. از ظرفيت نمازهاى پنجگانه، تلاوت قرآن، مساجد، دعاهاى وارد، صحيفهى سجاديه و غير آن استفاده كنيد، براى اينكه اين طهارت و نورانيت ادامه پيدا كند. اين يك خصوصيت برجستهى روز عيد فطر است كه اين نورانيتِ ناشى از ماه رمضان را شما با خود حمل ميكنيد.
خصوصيت دوم هم در همين نماز شما متجلى است. روز عيد فطر تجسم و نمايش انسجام حقيقى و قلبى ملت است؛ وحدت ملت، اعتصام دسته جمعى به حبلاللَّه، از چيزهائى است كه بسيار باارزش است. اين را بايستى به عنوان يك درس رمضانى براى خودمان حفظ كنيم كه اين هم محصول همان معانى معنوى ماه رمضان است. بخصوص كه ماه رمضان ما مسلمانها - بخصوص ما ملت ايران به بركت امام بزرگوارمان - شامل روز قدس است كه روز قدس يكى از آن جلوههاى حقيقى اتحاد و انسجام دنياى اسلام است. و امسال روز قدس، راهپيمائى عظيم ملت ايران، چشمهاى ملتهاى مسلمان را از اكناف عالم به خود متوجه كرد. ملت ايران يكصدا فرياد زدند و از ملت مظلوم فلسطين حمايت كردند. و من لازم ميدانم از ملت ايران عزيزمان، از آحاد مردم به خاطر اين حركت عظيمى كه در روز قدس امسال انجام دادند، تشكر كنم.
برادران و خواهران عزيز نمازگزار و همهى ملت ايران! بركات ماه رمضان را دربارهى خودمان، دربارهى كسانمان، دربارهى جامعهى اسلامى، تا آنجائى كه ميتوانيم ادامه بدهيم و اين ذخيرهى الهى را كه نعمت بزرگ خداست، حفظ كنيم.
پي نوشت:
خطبه هاى نماز عيد سعيد فطر،اول شوال 1429
