استراتژی عراق تا قبل از نيمه اول سال 1362 در حمله به شهرهای ايران محدود به شهرهايي مي شد که يا تحت اشغال دشمن بوده و يا به علت نزديکي به جبهه های جنگ به آساني هدف حملات وحشيانه قرار داشتند . ولي در نيمه دوم سال 1362 عراق به حملات خود به شهرهای ايران وسعت بخشيد در صورتي که طبق قوانين بين المللي جنگ ، محدود به افراد خاصي شده و موارد جزء آن منع گرديده است .
صدام از تاريخي که رياست جمهوری عراق را عهده دار شد ، سکان جنگ عليه ايران را در دست گرفت و با نقض پروتکل 1925 ژنو برای نخستين بار در تاريخ جنگ ها از کاربرد سلاح شيميايي عليه مردم غير نظامي استفاده کرد . در سال 1359 ه.ش بود که عراق به منطقه
«بياندره» بين مثلث سقز ، بانه و مريوان در استان کردستان با استفاده از بمب های فسفری حمله کرد . و باز در همين سال بود که عراق در منطقه عمومي « ميمک » در استان ايلام و در محورهای « هلاله » و « ني خزر » از سلاح شيميايي استفاده کرد .
اما شايد بتوان گفت : حمله شيميايي عراق به مناطق بياندره و ميمک تنها شروع حملات شيميايي عراق به مناطق غير نظامي ايران بود . در سال 1361 عراق با به کارگيری سلاح های شيميايي عمل کننده بر سيستم اعصاب ، گاز نيتروژن در مناطق آبادان ، مريوان و ... مرحله جديدی از استفاده از اين سلاح های مرگبار را به نمايش گذاشت . و در سال های 65-1364 پس از شکست عراق در عمليات والفجر و تصرف فاو، عراق در خطوط مقدم شهر فاو و سواحل اروندرود ، دهانه خليج فارس ، خسرو آباد ، خرمشهر و عقبه های جنگ ( جاده ها ، اورژانس ها ، بيمارستان ها ) به طور ديوانه وار از سلاح شيميايي استفاده کرد.
در خصوص آمار شهدا و مجروحين شيميايي ايران در حملات عراق بايد گفت که تنها در يک حمله هوايي به روستاهای اطراف مريوان فقط از 300 بمب حاوی گاز خردل استفاده شد. گازی که به گفته محققان تا 50 سال آينده همچنان در طبيعت باقي و در گندم های ديمي منطقه ، نان شب سفره مردم مي شود که همچنان شب های سرد زندگي خود را با سرفه های ممتد از گاز خردل به صبح مي رسانند تا شايد سحری ديگر را در تابوت خود که همچنان گاز خردل بعد از نزديک به 20 سال در آن به بازی مرگ و زندگي مي پردازد برای خود و فرزندانشان بازيابند .
همچنين در حمله ديگری به روستای زرده در منطقه « ريجاب » 250 نفر از مردم به شهادت رسيدند . در جريان بمباران شيميايي سال 1366 سردشت هم نزديک به 8 هزار نفر مصدوم و حدود صدها هزار نفر شهيد شدند . ضمن اينکه حدود 5 برابر اين تعداد هم در ساير نقاط مسکوني کشور مانند : اشنويه ، زرده ،کرمانشاه و مناطق غير نظامي آبادان و ... شهيد شدند .
اما در قبال اين جنايات برخورد مجامع بين المللي و مجريان حقوق بشر چيزی جز ابراز نگراني يا تاسف آن هم در قسمت مثبت قضيه نبوده است . به طور مثال آيا با گذشت ساليان سال از بازديد هيئت پزشکي صليب سرخ از 160 مجروح شيميايي در تهران که از شهرهای مرزی گوناگون و برای مداوا به تهران آمده بودند و امروز سالگرد اين بازديد مي باشد تحول جديد و مثبتي در زندگي اين مجروحين شيميايي رخ داده است ؟ و يا عاملين اين جنايات به سزای اعمالشان رسيده اند؟ در حالی که روز به روز و بدون اينکه کسي شنونده صحبت ها و درد دل آنان باشد بر تعداد شهدای اين گروه افزوده مي شود .
آری تجاوز صدام حسين ؛ رئيس جمهور معدوم عراق به خاک ايران اثرات به مراتب فاجعه بارتری را از اين نشانه های ذکر شده به جا گذاشته است که پس از سال ها همچنان عواقب جنايات او پنهان باقي مانده است .
نوشتار حاضر درصدد آشکار کردن حقيقت پنهاني است که راجع به مصدومين شيميايي ايران تا به امروز آشکار نشده است .
مگر نه اينکه طبق ماده 22 عهدنامه چهارم کنفرانس لاهه ( 1907 ) متخاصمان حق ندارند از هر وسيله ای که دلشان خواست برای زيان رساندن به دشمن استفاده کنند .
مگر نه اينکه بند اول ماده 35 پروتکل اول 1977 الحاقي به کنوانسيون چهارگانه 1949 ژنو تصريح مي کند که در هر درگيری و جنگ مسلحانه طرفهای درگير در انتخاب روش ها يا وسايل جنگي دارای اختيار مطلق و نامحدود نيستند .
مگر نه اينکه مقررات وضع شده در سال 1874 ( کنفرانس بروکسل ) و در سال های 1899 و 1907 ( کنفرانس لاهه ) کشورهای متخاصم را ملزم مي کنند که افراد غير نظامي را از صحنه درگيری خارج کنند .
پس مي بينيم که جنايات صدام حسين و باند بعثی وی در مورد بمباران شيميايي شهرهای مختلف ايران و مصدومین آنها محرز است . البته بايد اين نکته را نير يادآور شد که بر اساس کنوانسيون های چهارگانه مصوبه 1949 ژنو ، کشور اشغالگر و نيروهای آن مسئوليت حفظ جان مردم و غير نظاميان و عدم تعرض به آنان را دارند . از طرف ديگر مطابق کنوانسيون 1925 هم که در رابطه با منع به کارگيری سلاح های شيميايي حتي در مناطق نظامي است و با توجه به اينکه دولت عراق در سال 1930 و در زمان قيموميت انگلستان بر عراق اين کنوانسيون را امضا کرده است عراق مسئوليت هرگونه خسارات وارده به اهالي غير نظامي ايران را عهده دار مي باشد .
اما اگر حتي يک لحظه بخواهيم همانند صدام چشم خود را بر روی تمامي قواعد و قوانين و پروتکل های بين المللي ببنديم و همانند وی بگوييم که کشتن نيروهای مقابل هدف اصلي و منع نشده جنگ است، باز هم باید پرسید آيا ايجاد سوختگيهای شديد و تاول های دردناک ، از دست دادن بينايي ، مشکلات حاد ريوی و مرگ های سخت و جانکاه که در اثر بمباران شيميايي به وجود مي آيند برای پيشبرد جنگ ضروری است ؟
اما با توجه به وجود کنوانسيون های ژنو و پروتکل های الحاقي و قوانين داخلي هر دولت از يک طرف و افراط و تفريط ها در برخورد با جنايتکاران و نقض کنندگان شديد قوانين بين المللي و حقوق بشر دوستانه و گاها سوء استفاده از قوانين بين المللي جای اين سوال باقي است که مشکل اصلي در رابطه با حقوق بشر دوستانه کدام است ؟
البته شايد هم بتوان گقت : آنچه که باعث اوضاع نابه سامان جهان شده است ، عدم اجرای مقررات بين المللي و همچنين سوء استفاده از قوانين بين المللي و خودکامگي قدرتهای استعمارگر مانند امريکا است که هر قانوني را به سليقه خودشان تفسير کرده و در يک زمان بايک موضع دوگانه برخورد مي کنند .
و شايد هم به قول " سيسرو " : در جنگ حقوق ساکت است!
