ظهور گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام یا داعش یک پدیده چند بعدی بوده که نه تنها بر کل منطقه غرب آسیا در حوزه های مختلف تاثیر گذار بود بلکه مناسبات بین کشورهای منطقه و فرامنطقه ای را نیز دستخوش دگردیسی و تغییر کرد. از جمله کشورهایی که تحت تاثیر این پدیده قرار گرفتند، روسیه و ترکیه بودند. الزامات ژئوپلتیکی ناشی از اقدامات داعش باعث شد تا مناسبات دو کشور وارد فاز جدیدی شود و از مرحله تیرگی بسمت همکاری نظامی و ائتلاف سازی سوق پیدا کند.
سوریه بلحاظ ژئوپلتیکی برای روس ها بسیار حائز اهمیت می باشد به همین دلیل آنها به حمایت از بشار اسد پرداختند و خواستار حفظ وضع موجود در آن کشور شدند. حضور نظامی روس ها در بندر طرطوس سوریه از یکسو موجب تداوم نفوذ آنها در جهان عرب می شود و از سوی دیگر نقش آفرینی آنها را در عرصه بین المللی از طریق دسترسی به آبهای مدیترانه تقویت می کند. علاوه بر این رهبران کرملین و دمشق از مناسبات نظامی و اقتصادی گسترده و خوبی نیز با یکدیگر برخوردارند. برای ترکیه نیز تحولات سوریه بردی سیاسی و امنیتی داشت. تحقق سیاست های منطقه ای در قالب نئوعثمانی گری، تغییر توازن منطقه ای به نفع خود و بدست گیری رهبری جهان اسلام دستور کارهای سیاسی ترکیه محسوب می گردید. اما تامین امنیت در محیط پیرامونی و خارج نزدیک و سرکوب مخالفان کرد از اولویت های اصلی امنیتی آنکار بوده است.
با وجود این که تحولات داخلی سوریه زمینه دخالت این بازیگران قدرتمند منطقه ای و فرامنطقه ای را در آن کشور فراهم ساخت، اما مسکو و آنکارا دو رویکرد متفاوت را در ابتدا اتخاذ کردند که نهایتا منجر به تیرگی و سردی روابط دو کشور گردید. این موضوع با سرنگونی جت جنگی روسیه توسط ترکیه وارد مرحله جدیدی شد که برآیند آن اعمال تحریم های اقتصادی روسیه علیه ترکیه و افزایش جدال لفظی بین رهبران دو کشور بود. اما، پس از ظهور داعش در سوریه و تهدیدات امنیتی ناشی از آن، کرملین و آنکارا به نتیجه رسیدند که خطر تروریسم داعش و مبارزه با آن می بایست در اولویت سیاست های دو کشور قرار بگیرد. به همین دلیل بود که کرملین و آنکارا علیرغم تفاوت دیدگاه ها و راهبردها در قبال تحولات داخلی سوریه، با یک چرخش عملگرایانه، سیاست های هماهنگی را در مبارزه با تهدید داعش در پیش گرفتند و نهایتا نوعی ائتلاف را با حضور ایران تشکیل دادند؛ که این ائتلاف سه جانبه و متعاقبا همکارهای نظامی-اطلاعاتی سه کشور منجر به شکست داعش در سوریه گردید.
بطور کلی، بررسی تحولات خاورمیانه نشان می دهد که پدیده تروریستی -تکفیری داعش نقش قابل ملاحظه ای در تغییر تعاملات امنیتی- سیاسی منطقه داشته؛ بگونه ای که کشورهای غیرهمسو را مجبور به همکاری، حتی بصورت تاکتیکی و موقت، با یکدیگرکرده است. در همین ارتباط، با وجود برخی تنش ها بین ایران و ترکیه، دو کشور سعی کردند تا رهیافت هماهنگی را در برخورد با تحولات سوریه در پیش بگیرند؛ که پیشتر در نشست های مختلف از جمله نشست آستانه زمینه های آن فراهم گشت.
