روز عرفه:
روز عرفه، روز شناخت است و هرچند نام عيد بر آن نهاده نشده ولى يكى از اعيادبزرگ اسلام به شمار مىرود. امروز روزى است كه خداى سبحان بندگان خود را به عبادتو اطاعتخويش فرا مىخواند و خوان كرم و احسان و لطف خود را براى آنان مىگسترد ودرهاى مغفرت و بخشش و رحمتش را بر روى آنان مىگشايد.
امروز روز دعا و به خاك افتادن در برابر خدا و نيايش و توجه به معبود است. هركس به اندازه معرفت و شناختش بايد دست راز و نياز را به سوى حضرت ذىالجلال بلندكند و مناجات و استغفار نمايد و هر اندازه تضرع و خشيتبيشتر باشد، قرب به خداافزونتر خواهد بود.
بايد از امام حسين عليه السلام فرا گرفت كه چگونه در اين روز باعظمت، بااشك ديده و قلب شكسته و نيتخالص، خدا را مىخواند. او است كه شناخت واقعى ازپروردگارش دارد و مىداند كه در اين روز، در كنار «جبل الرحمه عرفات»، چگونهبا خدايش گفتوگو كند و او را نه از روى خوف و نه از روى طمع، بلكه چون شايستهعبادت است، پرستش نمايد و نيازهايش را برشمرد و درخواست عفو و بخشش از او كندبا اين كه خود معصوم از هر خطا و اشتباهى است ولى مقام الهى را قدرى است كهتنها بندگان زبدهاش به آن معرفت دارند و عارفان حقيقى از خاندان اهلبيت عصمتاندكه مىدانند چگونه او را بخوانند و در درگاهش تضرع و زارى كنند و از پيشگاهربوبى على رغم هيچ گناهى عذر تقصير بخواهند.
بارالها ! چقدر به من لطف دارى با آن همه جهل و نادانيم، و چه اندازه بر منترحم مىكنى با آن همه كارهاى ناشايستهام.
خدايا! چقدر به من نزديكى و چقدر من از تو دورم. و تو كه به من اينقدر محبتمىكنى، پس چه مرا از تو پنهان نگه داشته؟ ! كور باد ديدهاى كه تو را مراقبرفتارهايش نداند و زيانبار باد تجارت بندهاى كه از محبتت، نصيبى برايش معيننكردهاى... خدايا! من به وسيله خودت، تو را مىشناسم، پس با فروغ نورت مرا بهسوى خود رهنما باش و بردگى و بندگى راستين را به من بياموز تا در پيشگاهت،خالصانه پرستش كنم.
خدايا! از دانش نهانت، مرا دانش بخش و در پوشش نگه دارندهات مرا نگه دار.
بارالها! مرا با حقايق «اهل قرب» آشنا ساز و راه «اهل جذب» را به منبنمايان...
خداوندا! تويى كه پردهها را از دلهاى محبان و عاشقانت پس زدى تا جز تو دوستىبر نگيرند و جز به سوى تو، دستى دراز نكنند. تو مونس آنان هستى در وقتى كه تمامجهانها و عوالم برايشان غريب است و تو راهنمايشان مىباشى آنجا كه راهها را بررويشان مىگشايى.
كسى كه تو را دارد چه ندارد و كسى كه تو را ندارد چه دارد! بىگمان نوميد شدكسى كه به جز تو دل بست و زيان ديد كسى كه از تو روى گرداند.
چه گونه به سوى ديگران روى آورد در حالى كه تو هرگز يك آن از او احسانت راقطع نكردى و چگونه از غير تو رخواستيارى كرد، در حالى كه تو منت را بر اوپيوسته داشتى.
اى كسى كه شيرينى هم نشينيش را به محبانش چشاند، پس در پيشگاهش، متملقانه رازو نياز كردند و اى كسى كه لباسهاى هيبتش را بر اوليايش پوشاند تا در برابرش سربه خاك افتادند. تو پيش از ياد يادكنندگان به ياد آنهايى و قبل از توجه بندگان،آغازگر احسانى و پيش از درخواست درخواست كنندگان، از درياى بىكران كرمت،بخشندهاى; پس مرا شامل رحمتت قرار ده تا به تو برسم، و بر من منت گذار و مراجذب خويش گردان تا بر تو وارد شوم.
خداوندا! هرگز اميدم از رحمتت قطع نمىشود هرچند نافرمانيت كنم و هرگز ترسم ازقهرت نمىريزد، هرچند اطاعتت كنم، و اينك كه از همه چشم برگرفته و به تو ديده دوختهام، آماده دريافت لطف و بخشندگيت هستم.
الها! چه گونه نوميد گردم در حالى كه تو اميدم هستى و چهگونه اهانتشوم درحالى كه تكيه گاه و پشتيبانم مىباشى...
راستى اگر دعاى عرفه امام حسين عليه السلام را با شناختبخوانيم، تااندازهاى شيرينى و لطافت عبارتهاى عرفانى آن حضرت را لمس مىكنيم; زيرا حسين خدارا مىشناسد و او را نزديكتر از «حبل الوريد» به خود مىداند، پس روش سخن گفتن با او و راز و نياز كردن در پيشگاهش را خوب درك مىكند و ما بايد اين سخنان رابخوانيم و تكرار كنيم و دقت نماييم و در معانيش غرق شويم و از يم عرفانش نمى برداريم، تا شايد نظر لطف خدا شامل حالمان گردد و پوششى از رحمت و مغفرتش بر آنهمه گناهان و نافرمانىهايمان كشيده شود چرا كه خداوند خود را به لطف و رحمت ورافت توصيف نموده، پس هرگز از خود نمىراند بندهاى را كه در اين روز شناخت، بابرشمردن گناههايش، به سويش روى آورده و از مقام ربوبيش درخواست عفو و بخششنموده است.
آرى! اگر پوشش او نبود رسوا مىشديم و اگر ابر رحمتش آنى بر سر ما نمىباريد،هلاك مىگشتيم. اگر با تاييدات پنهانيش ما را يارى نمىكرد، شكست مىخورديم و اگرما را پناه نمىداد، پناهگاهى نداشتيم.
عيد قربان (اضحى):
عيد قربان يكى از اعياد بزرگ اسلامى است و داراى منزلتى والا نزد عموم مسلماناناست.
عيد قربان روز خجسته و مباركى است كه مسلمانان به حج رفته، پس از تمام شدناعمال حجشان، قربانى مىكنند و پس از قربانى آنچه بر آنان در حال احرام حرام شدهبود، حلال مىگردد، لذا آن روز را عيد تلقى مىكنند; عيدى كه پس از انجام وظايفسنگين حج، به عنوان جايزه الهى و رهايى از احرام پيش مىآيد. و هم چنين اين روزبراى ساير مسلمانان جهان نيز عيد است و احترام ويژه دارد. در ايران، پس ازانقلاب اسلامى، با برگزارى مراسم نماز عيد قربان به آن شكوه و جلال و جلوهاى ويژهبخشيده و حقش را ادا كرده و شايان تقدير است ولى باز هم اميد است از اين روزشريف و عيد اسلامى، تجليل بيشترى به عمل آيد.
به هر حال امروز روز گرفتن جايزه از خداى منان است، روزى است كه بايد در آنآهنگ گناه نشود و انسانهاى مؤمن، با استفاده از چنين روز باعظمتى كه درهاى بهشتبر رويشان گشوده مىشود و باب رحمت الهى باز مىگردد، دستهاى آلوده از گناه خويشرا به سوى آسمان بلند كنند و با تضرع و زارى، به پيشگاه رحمان و رحيم، درخواستمغفرت و آمرزش نمايند و حاجتهاى فردى و نيازهاى اجتماعى و گروهى خود را با اميداستجابت و روا شدن، بطلبند و بسيار عبادت و نيايش كنند. و قربانى در اين روزاگر براى زائران خانه خدا واجب است، براى ساير مسلمانان نيز سنت موكد است و برآن تاكيد فراوان شده است.
در روايتهاى مكررى نقل شده كه در روز عيد اضحى قربانى كنيد تا گرسنگان وبيچارگان از خوردن گوشت سير شوند.در اين روز فرخنده كه براى همگان عيد است وبسيار خجسته و مبارك است، آنان نيز خوشحال گردند و از خوردن گوشتحلال، بىمنت،سير شوند.
و امروز روز «تكبير» است; تكبيرى گويا، كوبنده، محكم و بامحتوا; تكبيرى كهبازتابش كاخ ستمگران را به لرزه درآورد و قلب ستمديدگان را شاد سازد; تكبيرى كهبيگانگان را براى هميشه از ضربه زدن به ايران اسلامى، نوميد گرداند و سرانجامتكبيرى كه به دنيا اعلام كند: ما با تكيه بر «قاصم الجبارين» از هيچ قدرتى ترسو واهمه نداريم و اگر روزى دشمنان اسلام در پى يورش به خاك ما يا هجوم به فرهنگاسلامى ما برآمدند يا آهنگ حمله به ما را داشتند، با همين نداى ملكوتى كه شاه رااز ايران بيرون انداخت و در مزبله تاريخ سرنگون ساخت، از خود و سرزمين خود وناموس و مقدسات خود و انقلاب خونبار خود، مردانه و شجاعانه، دفاع مىكنيم و بهخواستخداوند پيروزى و سربلندى از آن امت ما و شكست و سرافكندگى از آن دشمناناسلام است.
دنيا بداند كه ملت ايران با «تكبير» زنده است و با تكبير در صحنه، پايندهاست و با تكبير بر دشمنان مىتازد و با تكبير كشورش را مىسازد.
عيد غدير:
عيد غدير، عيد الله الاكبر و عيد آل محمد و ارزشمندترين و والاترين عيد اسلامىاست. هيچ روزى در طول سال، فرخندهتر و مباركتر از اين روز مقدس نزد شيعيان اهلبيت نيست. امام صادق سلام اللهعليه مىفرمايد:
«ان يوم غدير خم بين الفطر و الاضحى و الجمعه كالقمر بين الكواكب...» روزعيد غدير خم در ميان سه عيد فطر و قربان و جمعه، مانند درخشندگى ماه در ميانستارگان است. چه تعبير ظريفى امام دارد كه عيد غدير را تشبيه به ماه كرده است وديگر اعياد را به ستاره; زيرا در اين روز بزرگ بود كه خداوند اعلام كرد: امروزدين را بر شما تكميل كردم و نعمتم را بر شما به اتمام رساندم «اليوم اكملتلكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا». نعمتبزرگ اسلام كه ازهر نعمتى ارزندهتر و گرانبهاتر است، كامل نمىشود و محقق نمىگردد جز با ولايت علىعليه السلام «و مانودى بشىء مثل ما نودى بالولايه».
محب الدين طبرى از علماى بزرگ اهل سنت نقل مىكند كه رسول خدا(ص) فرمود: «اذاجمع الله الاولين و الاخرين يوم القيامه و نصب الصراط على جسر جهنم، لميجزها احدالا من كانت له براءه بولايه على بن ابى طالب».
در روز قيامت كه خداوند تمام مردم را جمع مىكند و صراط بر پل دوزخ زده مىشود،هيچ كس از آن نمىگذرد جز كسى كه با ولايت على ابن ابىطالب، گذرنامه بىزارى وبرائت از جهنم را داشته باشد.
ولايت على(ع) همان دين حنيف است كه فرمود:
«فاقم وجهك للدين حنيفا فطرت الله التى فطر الناس عليها».
پس اى پيامبر (همراه با پيروانت) به سوى آيين پاك اسلام روىآور كه فطرت الهىاست و مردم بر آن مفطور شدهاند.
و ولايت على همان طريقه و روش صحيح زندگى است كه اگر مردم آن روش را برگزينند،خداوند در روز رستاخيز، از آب گواراى حوض كوثر به دست على عليه السلامسيرابشان مىگرداند. «و ان لو استقاموا على الطريقه لاسقيناهم ماء غدقا».
و ولايت همان نعمتى است كه حتما از آن سؤال مىشود كه با آن چگونه رفتار كرديد«ثم لتساءلن يومئذ عن النعيم».
آلوسى، مفسر بزرگ اهل سنت در تفسير كبير روح المعانى پس از ذكر آيه شريفه«وقفوهم انهم مسئولون» و آنان را متوقف كنيد و ايستبدهيد كه مسئوليت دارند وبايد پاسخگو باشند، در ذيل تفسير اين آيه، اقوال گوناگونى را نقل مىكند و سپسنتيجه مىگيرد و مىگويد:
«سزاوارترين و صحيح ترين سخن اين است كه در آن روز از عقايد و اعمال انسانسؤال مىشود و از همه مهمتر و عظيمتر، قطعا ولايت على كرم الله وجهه است».
و در اين روز بزرگ كه يادآور نصب و تعيين اميرالمؤمنين به دست مبارك رسولاكرم صلى الله عليه و آله وسلم و به امر پروردگارش است، بايد اين فطرت الهىرا در دلها زنده كرد و پردههاى ظلمت و جهالت و تارهاى نادانى و غفلترا ازديدگان غافلان برداشت تا بر طريقه حق پايدار گردند و به صراط مستقيم الهى روىآورند و دينشان كامل شود.
مفضل از امام صادق عليه السلام مىپرسد: مولاى من! آيا به من دستور مىدهى كهاين روز را روزه بداريم؟
حضرت پاسخ مىدهد: «اى و الله اى و الله انه اليوم الذى نجى فيه ابراهيممن النار فصام لله شكرا لله عزوجل ذلك اليوم، و انه اليوم الذى اقام رسول اللهاءميرالمؤمنين علما و ابان فضله و وصيته، فصام ذلك اليوم، و ذلك يوم صيام وقيام و اطعام الطعام و صله الاخوان و فيه مرضاه الرحمن و مرغمه الشيطان».
آرى، به خدا قسم آرى، به خدا قسم! اين همان روزى است كه خداوند، حضرتابراهيم را از آتش رها ساخت، پس او به شكرانه اين لطف الهى، اين روز را روزهگرفت. و همانا اين روز، روزى است كه رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله وسلم اميرالمؤمنين عليه السلام را بر مردم نصب كرد و بزرگوارى و فضلش رانمايان ساخت و او را وصى و جانشين خود قرار داد، پس او هم در اين روز، روزهگرفت و اين روز، روز روزه گرفتن و دعا كردن و مسلمانان را اطعام نمودن و بهديدار برادران دينى رفتن است و در اين روز، رضايتخداى رحمان به دست مىآيد وبينى شيطان به خاك ماليده مىشود (مايوس مىگردد).
امام صادق عليه السلام اعمال اين روز مهم را در چهار چيز خلاصه مىكند:
1- صيام: در برخى روايات وارد شده كه روزه اين روز برابر استبا صد بار حجو صد بار عمره. و در روايت ديگرى، كفاره شصتسال گناه است. پس حتما برادران وخواهران به اين فضيلت بسيار مهم توجه كنند و حتما آن را روزه بدارند.
2- قيام: اصطلاحا قيام بر عبادت و زنده نگه داشتن اين يوم الله با مناجات ودعا و استغفار، اطلاق مىشود ولى ممكن است قيام كنايه از استقامت و پايدارى درراه حق و قيام در برابر دشمنان اسلام و مسلمين و مبارزه با طاغوتها و ستمپيشگانباشد.
بهر حال خود قيام عليه باطل و جهاد در راه خدا، نيز يك عبادت بزرگ استبلكهاز اهم فرائض و واجبات است.
3- اطعام الطعام: مهمانى كردن و اطعام نمودن برادران باايمان از ويژگىهاىتمام اعياد به ويژه اين عيد بزرگ است كه بر آن تاكيد شده است. و قطعا خرسندنمودن مؤمنين، از برترين عباداتى است كه رضايت پروردگار را به دنبال دارد.
4- صله الاخوان: احسان و نيكى به برادران مؤمن و ديد و بازديد و زيارت آنانپيوسته از اعمال بسيار پسنديده و نيكو است ولى در اين روز، تاكيد بر آن شدهاست. در روايت دارد كه هر وقت با برادر مومنى ديدار كرديد، براى تهنيتبه اوبگوييد: «الحمد لله الذى جعلنا من المتمسكين بولايه اميرالمؤمنين والائمهعليهم السلام» سپاس و حمد خداى را كه ما را جزء تمسكجويان به ولايت اميرمومنان وديگر امامان درود خداى رحمان بر آنان قرار داد.
فرا رسيدن اين اعياد بزرگ اسلامى را به مقام شامخ ولى الله الاعظم ارواحنالتراب مقدمه الفداء، علماى اعلام، مقام معظم رهبرى، ملتبزرگ ايران و عموممسلمانان و شيعيان و پيروان امامان، تبريك و تهنيت عرض نموده، از خداى بزرگخواهانيم ما را جزء شيعيان و ولايتپذيران واقعى قرار دهد.
