| ارگان های حکومتی در اصل و به طور کلی توسط نهضت آزادی و افراد وابسته به بورژوازی ملی ایران اداره می شدند و به همین مناسبت سیاست کج دار و مریز در قبال امپریالیسم و نیز در قبال نیازهای انقلاب و توده مردم از سوی دولت موقت اختیار می شد . بارزترین نمونه این سیاست در قبال سفر شاه خائن به امریکا و اظهارات مقامات دولت موقت در الجزایر و غیره بود |
• نظر اتحادیه کمونیست ها درباره جمهوری اسلامی ایران از نظر فرید سریع القلم
نظرات اتحادیه در مورد رژیم جمهوری اسلامی شامل دوره های مختلفی می گردد ، لیکن وجه مشترک آنها بدین قرار است که :
• دوره اول :
با پیروزی قیام عظیم 22 بهمن و برچیده شدن بساط ظلم و ستم شاهنشاهی به طور عمده سه نیروی سیاسی وارد قدرت سیاسی و حکومت شدند :
الف) خرده بورژوازی سنتی ایران که اکثریت جامعه ایران را در بر می گیرد به رهبری آیت الله خمینی .
ب) بورژوازی ملی ایران به رهبری نهضت آزادی بازرگان .
ج) بورژوازی سنتی ایران به رهبری جناح های عمده حزب جمهوری اسلامی .(1)
البته اتحادیه معتقد بود که برخی از جناح های باقیمانده از رژیم پهلوی که در سطح پایین تری از حکام گذشته در بوروکراسی دستگاه اداری مملکت قرار داشتند ، در شکل گیری قدرت جدید سیاسی نیز شرکت داشتند ، لیکن عمده مطلب همان سه جناح فوق بود .
تحولات چهار سال گذشته چه در عرصه داخلی و چه در عرصه خارجی ، پیرامون اختلافات این سه گروه دسته بندی می شده است . دوره اول که مقارن با تشکیل دولت موقت تا ماجرای تسخیر لانه جاسوسی است .
ارگان های حکومتی در اصل و به طور کلی توسط نهضت آزادی و افراد وابسته به بورژوازی ملی ایران اداره می شدند و به همین مناسبت سیاست کج دار و مریز در قبال امپریالیسم و نیز در قبال نیازهای انقلاب و توده مردم از سوی دولت موقت اختیار می شد . بارزترین نمونه این سیاست در قبال سفر شاه خائن به امریکا و اظهارات مقامات دولت موقت در الجزایر و غیره بود .
از سوی دیگر دولت موقت به طور کلی مخالف اعدام عوامل رژیم گذشته بود که مورد انتقاد اتحادیه قرار داشت . در این مقطع ، سیاست اتحادیه دفاع مشروط از دولت موقت یعنی دفاع از دولت موقت در برابر امپریالیسم (به ویژه امریکا) و عوامل ارتجاع داخلی بود .
در عین انتقاد از روش های مسالمت جویانه و سیاست های به اصطلاح گام به گام و لیبرال دولت موقت ، اتحادیه معتقد بود که به رغم سیاست های لیبرالی دولت موقت ، امپریالیسم امریکا اگر چه ممکن است ظاهر قهر آمیزی به خود بگیرد ، و لیکن دولت موقت را نیز باب میل خود نمی دانست و خواهان از میان برداشت آن به نفع خود و یا در صورت امکان استحاله آن به یک دولت وابسته در دراز مدت بود .
به هر حالت دولت موقت از نظر اتحادیه، دولتی مستقل هر چند دارای ضعف قلمداد می شد . اتحادیه معتقد بود که دولت موقت پوست خواهد انداخت ، بدین معنی که چون قدرت و توان پاسخگویی به نیازهای انقلاب را ندارد و نمی تواند همگام با انقلاب پیش برود ، بالاخره باید پوست بیندازد و محتوای دیگری را عرضه کند که عملاً با تسخیر لانه جاسوسی امریکا ، این پیش بینی به واقعیت پیوست . (2)
اتحادیه از اقدامات انقلابی دادگاه های انقلاب در اعدام سرسپردگان رژیم منحوس پهلوی دفاع کامل و از سیاست های مسالمت جویانه دولت موقت انتقاد می کرد ، در مورد کردستان نیز ، اتحادیه مخالف رویه اتخاذ شده از سوی دولت موقت و مخالفت شدید حزب دموکرات کردستان که حزب وابسته ای بیش نیست ، در اقدامات فریبکارانه اش برای به اصطلاح " خود مختاری " بود .
در مورد انتخابات 12 فروردین ، در ابتدای امر ، اتحادیه سیاست تحریم انتخابات را اتخاذ کرد ، چون رأی " نه " به جمهوری اسلامی ، عملاً مساوی با دفاع از حکومت سلطنتی بود ، لیکن بعدها در بخش های درونی ، عموماً همه موافق شرکت و اعلام رأی " آری " بودند .
در مورد مجلس خبرگان ، از این زاویه که قرار بر تشکیل مجلس مؤسسان بوده است ، با تشکیل مجلس خبرگان مخالفت کرد . نظر اتحادیه این بود که مجلس مؤسسان باید از همه نیروهای ضد امپریالیست (شرق و غرب) و ضد سلطنت پهلوی تشکیل شود . فکر می کنم اتحادیه در انتهای مجلس خبرگان ، رأی " نه " را توجیه کرد .
• دوره دوم :
با تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام ، در میان گروه های چپ و به ویژه گروه های خط 3 اتحادیه ، پرشورترین دفاع از این حرکت صورت گرفت و کماکان نیز موضع رسمی سازمان ، دفاع از مواضع قبلی خود است .
در مورد انتخابات ریاست جمهوری نیز اتحادیه سیاست و روش مشخصی را توصیه نکرد و از میان کاندیداها بیشتر بر افشای مدنی پافشاری کرد و خواهان برکناری او بود ، لیکن هر کسی می توانست در رأی گیری شرکت کند و احتمالاً بیشتر به دفاع از بنی صدر در برابر سایر کاندیداهایی که شانس برد داشتند ، تمایل وجود داشت .
در همین دوران بود که با کناره گیری برخی از شخصیت های مذهبی از حزب جمهوری اسلامی ، اتحادیه تحلیل کرد که حزب جمهوری اسلامی درصدد قبضه کردن قدرت سیاسی است و از یک سیاست قشری و جلو گیرنده از آزادی های به دست آمده در قیام بهمن ماه 57 پیروی می کند ؛ لذا از حزب جمهوری انتقاد می کند .
البته اتحادیه هیچگاه تحلیل نکرد که حزب جمهوری جریانی وابسته است ، لیکن تحلیل کرد که تمایل به وابستگی در حزب وجود دارد و بر سر جریان گروگان گیری و انعقاد قرارداد الجزایر ، این گونه موضع گیری کرد که جنبش ضد امپریالیستی که به واسطه دانشجویان مسلمان پیرو خط امام ایجاد شده بود ، توسط حزب جمهوری و هوادارانش در حکومت به شکست منجر شد . (3)
و این نهضت ، آبرویی را که در محافل جهانی به دست آورده بود ، فروخت . فکر می کنم به جز یک مورد ، در تمام این دوره ، اتحادیه به حرکات و مواضع آیت الله خمینی انتقادی نکرد و عموماً از ایشان پشتیبانی می کرد .
• دوره سوم :
مقارن با روی کار آمدن بنی صدر به عنوان رئیس جمهور است . در این دوره ارزیابی اتحادیه این بود که بنی صدر نمایندگی سیاسی بورژوازی ملی ایران و حزب جمهوری نمایندگی بورژوازی سنتی ایران را به عهده دارند و اختلافات اصلی درون جامعه ، پیرامون منازعات این دو جریان شکل می گیرند . البته اتحادیه به بنی صدر نیز انتقاد داشت و او را ادامه دهنده خط بازرگان با اختلافاتی در اینجا و آنجا می دانست .
فکر می کنم در این دوران بود که اتحادیه ، نقش برخی دیگر از آیات عظام آن دوره را وارد تحلیل سیاسی خود کرد . البته از ابتدای انقلاب ، اتحادیه در مورد آقای شریعتمداری موضع مخالفی را اتخاذ کرده بود و او را جاروکش امریکا توصیف می کرد و در همین زمینه مجموعه ای از اسناد دال بر همکاری شریعتمداری با ساواک را به صورت نشریه جداگانه منتشر ساخت .
لیکن در مورد مراجع دیگر تحلیل این بود که آقایانی چون آیت الله مرعشی و غیره به لحاظ گرایش های سنتی فئودالی ، مخالف تقسیم اراضی میان دهقانان هستند و از این بابت نقش آنان را در قدرت سیاسی ، به عنوان جریان مخالف منافع دهقانان که از رسیدن به آنها جلوگیری می کنند ، وارد تحلیل خود کرد .
در اینجا خاطر نشان می سازم که وقایع طبس و امثالهم ، را از سویی به خاطر سهل انگاری های مقامات و از سوی دیگر به دلیل نفوذ عوامل بیگانه در دستگاه دولتی می دانست. به هر حال این دوره با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ، وارد دوره سوم تحلیل اتحادیه شد .
در این دوره اتحادیه معتقد بود که سرنوشت جنگ (پیروزی یا شکست آن) مساوی است با سرنوشت انقلاب ، بدین مناسبت و نیز به این دلیل که قبل از جنگ هم به واسطه عملیات قهر آمیز امریکا در قبال ایران و توطئه های کودتاگرانه سلطنت طلبان ، معتقد به تشکیل ارتش مسلح میلیونی بود ، از این بابت از تشکیل ارتش 20 میلیونی به ابتکار آیت الله خمینی دفاع کرد .
به هر حالت تشکیل داس و آموزش نظامی برای اعضا و هواداران ، درست مقارن با این دوره است . اتحادیه بلافاصله بعد از آغاز جنگ ، تعدادی از هواداران و اعضای خود را به جنوب گسیل داشت و برای جلوگیری از تجاوز عراق و عقب راندن متجاوز ، تقریباً همه امکانات خود را به کار گرفت . در این مقطع عمده تبلیغات سازمان حول محور جنگ شکل می گرفتند و برای مدتی هر هفته 3 نشریه منتشر می گردید . تعدادی از اعضا و هواداران سازمان در جنگ ایران علیه عراق کشته شدند .
در عین حال اتحادیه در تحلیل های خود متوجه این قضیه شده بود که در عین همکاری میان مقامات دولتی و ارتش و سپاه و غیره علیه عراق ، در ادامه اختلافات گذشته دولتی ، بین بنی صدر و حزب رقابتی هم در جریان است . این دوره با اوج گیری اختلافات درون هیئت حاکمه که منجر به عزل بنی صدر و در عین حال طولانی شدن بی رویه جنگ ایران و عراق شد ، پایان می پذیرد .
اتحادیه در این زمینه اعلامیه ای صادر کرد دال بر این که حزب جمهوری در صدد کودتاست . البته من از منبع این خبر و یا خبر مربوط به احتمال سازش حزب جمهوری با عراق بر سر خاک ایران چیزی نمی دانم .
در عین حال بنی صدر به رغم سیاست های سازش جویانه اش در قبال امپریالیسم ، از نظر اتحادیه این مزیت را داشت که در برابر عراق ایستادگی می کرد . (4) و مدافع آزادی های مشروع مردم بود . اینجا بود که اتحادیه به قول معروف ریل عوض کرد و با اوج گیری اغتشاشات داخلی پس از عزل بنی صدر و جریانات 30 خرداد ، موضع جنگ با رژیم را در پیش گرفت ، چون فکر می کرد که جنگ ایران و عراق عملاً به دست حکومت به دست فراموشی سپرده شده و آزادی های اجتماعی و سیاسی مشروع نیز از میان رفت و لذا انقلاب با شکست مواجه شده است .
پی نوشت:
1. همانگونه که مشاهده می شود بر اساس سنت دیرین و غلط مارکسیست ها ، دسته بندی های اجتماعی منحصراً با محور اقتصادی صورت می گیرند.
2. در حقیقت دولت موقت پوست نینداخت و سیاست ها و روش خود را تغییر نداد ، بلکه با حرکت دانشجویان پیرو خط امام و تلاش نیروهای خط امامی ، دولت موقت و تفکر لیبرالی از عرصه حیات انقلاب کنار رفت و اندیشه انقلابی ، راه تثبیت خود را در پیش گرفت .
3. کینه ای که گروه های ضد انقلاب اعم از چپ ، راست و التقاطیون نسبت به حزب و به ویژه دبیر کل آن آیت الله شهید مظلوم دکتر بهشتی داشتند ، مانع از دستیابی آنان به تحلیل های درست از وضعیت سیاسی این حزب و در مجموع نیروهای خط امام می شد . شهید مظلوم از نخستین چهره های سیاسی – مذهبی بود که به دفاع از اقدام انقلابی دانشجویان خط امام وارد صحنه شد . در مورد آزادی گروگان ها و توافق الجزایر پس از حصول برخی از خواسته ها ، نهایتاً با تصویب مجلس شورای اسلامی این امر محقق شد .
4. تعلق قلبی اتحادیه به بنی صدر ، بدون در نظر گرفتن مبانی معرفتی و این که در تحلیل های طبقاتی مارکسیست ها ، امثال بنی صدر بزرگ ترین دشمن آنها هستند ، موجب حمایت اتحادیه از بنی صدر شد . تمام کارشناسان سیاسی و نظامی اذعان دارند که وجود بنی صدر مانعی بر سر راه پیشرفت در جبهه های جنگ بود و از سوی دیگر بنی صدر و گروه های طرفدار او ، عامل جنگ شهرها و نا امنی سیاسی بودند ، با حذف بنی صدر ، بزرگ ترین عملیات های نظامی موفق صورت گرفتند .
اسناد اتحادیه کمونیست های ایران در واقعه آمل(۱۳)
