رویکرد تروریسم مبتنی بر ایدئولوژی، نقطه آغازین تروریسم را زمانی می بیند که خود را مورد تهاجم، محاصره یا تحقیر می یابد و از سوی دیگر راه های متعارف مقابله با این حملات را محدود یا مسدود می‌انگارد. در چنین شرایطی آمادگی ایجاد خرده فرهنگ های افراطی به وجود می آید که در آنها اعضای پرشور و سرخورده مجاری عادی فعالیت سیاسی و اجتماعی را به نفع رادیکالیسم رها می کنند. به عبارت دیگر این ایدئولوژی ها نیستند که تروریسم را تولید و توجیه می کنند ، این تروریست ها هستند که برای مشروعیت بخشیدن به رفتار خود ، برخی گزاره های خشونت طلبانه را به ایدئولوژی ها تحمیل می نمایند . نمی توان انکار کرد که برخی ایدئولوژی ها در برخی مقاطع تاریخی سازگاری بیشتری با خشونت دارند .
به طور مثال : در تاریخ چند دهه گذشته ایران بیشتر سازمان های تروریستی گرایش های چپی داشته اند و از طیف های جریان چپ (به معنای عام) بوده اند . سازمان مجاهدین خلق ، گروه فرقان ، چریک های فدایی خلق و حزب کومله از نمونه های این سازمان ها هستند . ایدئولوژی هایی که اصل "هدف وسیله را توجیه می کند" از اصول اساسی آنها باشد، همچنین ایدئولوژی هایی که " نفرت از عموم یک یا چند جامعه، نژاد، ملت، قومیت، دین یا مذهب ومردمان آن پایه واساس اعتقادات ورفتار های آنان را تشکیل دهد" از استعداد بالایی در انجام اقدامات تروریستی برخوردار هستند زیرا اقدامات تروریستی به علت متناقض نما بودن، نیازمند بهانه ها، دلایل ویا توجیه قوی می باشند این موارد دوگانه می تواند به علت تبدیل شدن آنها به باور در یک گروه وبه علت ماهیت ایدئولوژیک داشتن، از ظرفیت بسیار بالایی برای پشتیبانی از اجرای عملیات های تروریستی برخوردار باشد بنابراین می توان نتیجه گرفت ،تروریست شدن
ناشی از وابستگی به یک ایدئولوژی خاص نیست. هر ایدئولوژی که چنین خصوصیاتی را داشته باشد می تواند استعداد تروریست شدن را داشته باشد. درا ین میان ایدئولوژی های سیاسی که اصل " هدف وسیله را توجیه می کند" در مجموعه اصول اساسی آنان قرار دارد، به علت آمیزش این اصل با اصل قدرت که فلسفه وجودی سیاست را تشکیل می دهد، از انگیزه های بالایی برای استفاده از تروریسم برخوردارند از آنجا که ادیان الهی و ایدئولوژی های معاد گرا به شدت این اصل را رد می کنند از این جهت نمی توانند وارد فعالیت های تروریستی شوند. (عبداله خانی،268:1386). تروریسم ایدئولوژیک برای مشروعیت بخشیدن به عمل تروریستی خود به عناصر ایدئولوژیک متوسل می شود، به طوری که عمل تروریستی را در داخل و یا خارج ضروری تلقی می کند. هافمن در این باره می گوید: " تجویزهای ایدئولوژیک برای تروریسم، ویژگی اصلی فعالیت های تروریستی جدید می‌باشد " (مورگان،29:2004-43). حال سوال اینجاست که چه عناصری در ایدئولوژی وجود دارند که مورد سوء استفاده تفکر تروریستی قرار گرفته اند. برخی از این عناصر عبارتند از: نخست، باور همه ادیان به نبردی ابدی میان خیر و شر. باور دیگر، نقش تعیین کننده انسان ها در این نبرد بین حق و باطل است که در آن سُعدا از اشقیا جدا می شوند. سوم اعتقاد به دوران حساسی در تاریخ است که صحنه آخرین نبرد بین نور و ظلمت خواهد بود. در عین آن که هیچ یک از این باورها فی نفسه صبغه تروریستی ندارند، تروریست ها با ادعای واهی فرا رسیدن زمانی که در آن نبرد حق و باطل شکل زمینی می گیرد و مبارزه بی محابا می طلبد اقدامات خود را توجیه می کنند. از سوی دیگر بسیاری از متخصصان معتقدند شکل گیری تروریسم ناشی از تلازم تروریسم مبتنی بر ایدئولوژی و تکنولوژی های جدید مخرب بوده است. تروریست های ایدئولوژیک دشمن را موجودیتی جهت نابودی و نه مصالحه می بینند. لذا اقدامات کشتار جمعی و نابودی وسیع برای آنها امری مقدس و ناشی از ایمان سکولاریستی یا مذهبی انحرافی آنها بوده و مسئله ای متعالی تعبیر می شود. راپاپورت معتقد است از آنجا که تروریست های ایدئولوژیک خود را درگیر نبرد نهایی خیر و شر می دانند و معتقدند در هر صورت بهره آنها از نبرد عظیم بوده و پیروزی از آن آنهاست لذا محدودیت های متعارف سایر گروه های تروریستی را ندارند. در واقع آنها به هر وسیله ای به دنبال افزایش تعداد قربانیان خود هستند.( هافمن،372:1994).
منابع :
1- Available at: https: //www.afteb. Ir/articles/ politics/ political science/ clc 1229849422 terrorism pl. php.
2- Morgan, Matthew J. "The Origins of the New Terrorism." Spring 2004.Pp.29-43
3- Bruce Hoffman, "Responding to Terrorism Across the Technoligical Spevtrum, Terrorism and Political Violence ( Autumn1994) p.372.
4- تروریسم شناسی ، عبداله خانی علی، موسسه فرهنگی مطالعات وتحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران،1386.
