گروهک‌های تروریستی ضدایران تحت حمایت نیابتی سرویس‌های برخی کشورهای منطقه هستند
آمریکا و انگلیس به کشورهای منطقه نیابت دادند، البته مسائل سیاسی و خط و ربط‌‌ها، طبیعتاً بیشتر توسط سرویس‌های غربی صورت می‌گیرد، منتها در حال حاضر سرویس‌های امنیتی و جاسوسی غربی با سرویس‌های منطقه در یک تعامل جدی هستند.
محمدرضا محسنی‌ثانی از دوره هشتم مجلس شورای اسلامی، نمایندگی مردم سبزوار در خانه ملت را به‌عهده دارد. وی در مجلس هشتم عضو کمیسیون اجتماعی بود و در نهمین دوره پارلمان نیز پس از ورود به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، مسئولیت کمیته امنیت این کمیسیون را به‌عهده گرفت. محسنی‌ثانی پیش از ورود به مجلس، معاونت سیاسی ــ امنیتی استانداری خراسان، سرپرست استانداری خراسان، مدیرکل نظارت و امور استان‌های شورای نگهبان و در دولت نهم نیز استانداری لرستان را در کارنامه دارد.
آقای دکتر! به‌عنوان اولین سؤال به بحث سفر کمیته به سیستان بپردازیم. این گزارش در چه محورهایی آماده شد؟
محسنی‌ثانی: سیستان و بلوچستان مرزی حدود 1260 کیلومتری با افغانستان و پاکستان دارد. از پاسگاه چاخرما در انتهای خراسان جنوبی و از نزدیک هامون تا دریای عمان. این مرز وسیع با دو کشور بحران‌زا همجوار است. خوشبختانه هر دو مرز‌نشین، مرزنشینان بلوچستان پاکستان و افغانستان، همه گرایش به‌سمت ایران دارند؛ چون در آن طرف فقر و فلاکت و مشکلات اقتصادی و امنیتی و سیاسی زیاد است و عقب افتادگی‌های شدیدی را در قسمت بلوچستان پاکستان و افغانستان داریم که با این طرف بسیار متفاوت است، لذا سعی در منتسب کردن خود به این طرف دارند.
از این جهت مرزهای شرقی کمی با مرزهای غربی‌مان، فرق می‌کند یا در استان‌های جنوبی‌مان شاید آن زرق‌و‌برق کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را بیشتر می‌بینند و مثلاً بدشان نمی‌آید بگویند آنجا رفتیم و آنجا تجارت کردیم، ولی مرزهای این طرف، آنهایی هم که در پاکستان و افغانستان هستند، می‌گویند این طرفی هستیم. بنابراین وابستگی‌های این‌گونه‌ای باعث کثرت تردد شده و تعاملات بسیار شدیدی را در این زمینه داریم. اولاً معذوریت‌هایی وجود ندارد و انسداد مرزمان کامل نیست. البته در قسمت زابل وضعیتمان از نظر انسدادی تقریباً خوب است و توانستیم با دیوار و کانال و حتی سیم خاردار و برجک‌ها نسبت به انسداد مرزها اقدام کنیم، به‌طوری که برجک این طرف، برجک آن طرف را می‌بیند و برای دید در شب دوربین‌های حرارتی داریم و مدت‌هاست در این قسمت ناامنی خاصی نداریم.
قرارگاه سپاه شبانه‌روزی برای انسداد مرزها کار می‌کند
ولی در قسمت بلوچستان، گپ‌های فراوانی داریم که نه ما و نه آنها هیچ‌کدام حضور نداریم، البته آنها در هیچ‌جای مرز حضور ندارند ولی ما یگ گپ‌هایی داریم که حضور نداریم و از این خلأها سوءاستفاده‌هایی انجام می‌گیرد، چه در زمینه قاچاق و چه در ناامنی‌های امنیتی. بنابراین ما حساس و مرتب در حال رفت و آمد هستیم تا اینکه این مشکل در این قسمت مورد توجه جدی‌تری قرار بگیرد. به‌لطف خداوند در حال حاضر سپاه پشت کار است و خوب کار می‌کند و توانسته به‌صورت شبانه‌روزی در امر انسداد پیشرفت‌های خوبی داشته باشد، منتها به‌معنای اینکه الآن کامل بشود نیست، تنگناهای مادی و محدودیت‌های زیادی در این زمینه وجود دارد.
گروهک‌ها در پاکستان پادگان داشتند و آموزش می‌بینند
سفر اخیر نخست‌وزیر پاکستان نیز کمک کرد تا بتواند این اقدامات ناامن برخی گروهک‌ها در پاکستان که توانسته بودند پادگانی داشته باشند و آموزش‌هایی ببینند و رفت‌و‌آمدی بکنند و مأمنی داشته باشند، اینها در راستای تبادلات اطلاعات، همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی می‌تواند مؤثر باشد. بنابراین هم از بعد همکاری‌های دوجانبه و هم از بعد اینکه انگیزه‌ای برای کامل کردن و سامان بخشیدن مرز داریم، در این زمینه همکاری‌هایی در حال انجام شدن است.
بخش عظیمی از توطئه‌های ضدامنیتی گروهک‌های وابسته به کشورهای منطقه توسط اطلاعات و سپاه خنثی شده است.
فعالیت‌های تیم‌های تروریستی زیادی خنثی می‌شود که خبری نشده است
بخش عظیمی از توطئه‌های ضدامنیتی گروهک‌های وابسته به بعضی از کشورهای منطقه، با هوشیاری و اقدامات بسیار خوبی که سپاه و اطلاعات در این زمینه داشته، در حال خنثی شدن است و الّا اگر فعالیت‌های سربازان گمنام و سپاه نبود، شاید ما خبرهای ناگوار بیشتری را داشتیم. الآن با اشرافیتی که اینها دارند، توانسته‌اند خوب کنترل کنند و فعالیت تیم‌های زیادی تا به حال خنثی شده است که طبیعتاً خبری نمی‌شود. به هرحال رو به بهبود و ترمیم و اصلاح است و کارها به‌خوبی پیش می‌رود.
آقای دکتر! این گروهک‌ها در قسمت بلوچستان پاکستان پادگان نظامی دارند؟
محسنی‌ثانی: بله، دولت مرکزی به بخش عظیمی از پاکستان و ایالت بلوچستان نفوذی ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه پاکستان قبل از آزادی مرزبانان مکرر اعلام می‌کرد اینها اصلاً در خاک ما نیستند. اگر این گروهک‌ها پادگان دارند، پس چطور اعلام می‌کردند در خاک ما نیستند؟ یا گاهی تأیید میکنند در خاک ما هستند ولی می‌گویند مختصاتشان را نداریم؟
محسنی‌ثانی: طبیعتاً اگر بگویند در خاک ما هست، مطالبات ما به‌گونه‌ای دیگر می‌شود. همین چهار نفر را هم کمی آن‌طرف‌تر از پاکستان و در افغانستان تحویل دادند، یعنی می‌خواستند بگویند آنچه گفتیم واقعاً نبوده است. ولی نه، چون اشراف و تسلطی بر قسمت ولایت بلوچستان ندارند و بعد هم سازمان اطلاعاتشان مشکلات زیادی دارد و گاهی زدوبندهایی هست، دولت هم آن نفوذی که در این زمینه‌ها باید داشته باشد، ندارد.
به‌اضافه اینکه آقای نواز‌شریف هم در این مدتی که در تبعید بود، یکی از کشورهای منطقه وی را تر‌و‌خشک و حمایت می‌کرد، الآن هم سرنخ بیشتر مشکلاتی که داریم، به همین کشور برمی‌گردد. لذا اینها باید با گفتمان دیپلماسی حل بشود. یک فضایی هنوز نه خیلی جدی ولی دارد آغاز می‌شود که ارتباطاتی با این کشور برقرار شود، پیش‌مقدمه یک دعوت‌هایی از وزارت خارجه انجام بگیرد، رفت‌وآمدهایی انجام بشود.
عملکرد افراطی بندر‌بن‌سلطان حتی باعث وحشت غربی‌ها شد
برخی کشورهای منطقه در ماجرای سوریه شکست خوردند و ناکامی‌هایی که در این زمینه داشته‌اند و نیابت‌هایی که از آمریکا و غرب برای بحث سوریه گرفته بودند، خیلی نتوانستند نتیجه بگیرند. یک مقداری هم آن بندر‌بن‌سلطان ملعون هم افراطی کار کرد و باعث وحشت حتی غربی‌ها شد که در حال حاضر پیشگیری‌هایی میکنند. لذا وضعیتی که در منطقه داریم و حوادثی که در منطقه به وجود آمده است و آمادگی‌ای که از لحاظ سرزمینی در سیستان‌و‌بلوچستان و قسمت پاکستان آن هست، خیلی از این قضایا را اقتضا می‌کرد که باشد، ولی انصافاً سپاه و خود مرزنشین‌ها به‌عنوان نیروهای بسیجی سپاه که در بخش عظیمی از روستاهای مرزی ما در حال خدمت هستند، خوب عمل کردند.
خدا شهید شوشتری را رحمت کند که ابتکار خوبی را در این زمینه نشان داد و مرزنشین‌ها را از طریق سران قبایل بسیجی کرد. این یک علقه و وابستگی و یک نظارت و کار تشکیلاتی به وجود آورد. از رها بودن آن‌همه جوان بیکارِ غیرفعال در عرصه‌های مختلف که طبیعتاً رویکردشان قاچاق شده بود، جلوگیری کرد و آنها دارند در چهارچوبی فعالیت میکنند و این خودش خیلی مؤثر بوده است و الآن هم همان راه در حال ادامه است.
اشرافیت اطلاعاتی هم در حال حاضر خوب شده، یعنی با توجه به آن هجمه سنگین عقبه‌ای که الآن برایمان تدارک دیده‌اند و با توجه به اوضاع منطقه‌ای، قصد دارند شکست‌های خودشان را جبران کنند و یک فلش ناامنی برای ما داشته باشند، به‌واسطه زحمات بچه‌های ناجا، سپاه و اطلاعات مشکل چندانی برای ما به وجود نیامده است.
با توجه به بررسی‌هایی که داشتید خودتان به این نتیجه رسیده‌اید که حمایت مالی و تسلیحاتی گروهک‌ها از طرف کشورهای منطقه است؟
محسنی‌ثانی: بله! این تقریباً قطعی شده است که حمایت‌های مالی و رفت و آمدهای این گروهک‌ها در ارتباط با برخی کشورهای منطقه است.
اسنادی در این زمینه وجود دارد؟
محسنی‌ثانی: آنهایی که در این زمینه کار کرده‌اند، همه این مطالب را دارند.
سرویس‌های امنیتی و جاسوسی غربی با سرویس‌های منطقه در یک تعامل جدی هستند
- حمایت‌های اطلاعاتی چه؟ چون گفته می‌شود گروهک‌های تروریستی از طریق دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس تغذیه می‌شوند.
محسنی‌ثانی: آمریکا و انگلیس به کشورهای منطقه نیابت دادند. البته مسائل سیاسی و خط و ربط‌‌ها، طبیعتاً بیشتر توسط سرویس‌های غربی صورت می‌گیرد، منتها در حال حاضر سرویس‌های امنیتی و جاسوسی غربی با سرویس‌های منطقه در یک تعامل جدی هستند و همکاری و آموزش، رفت و آمد و خط و ربط‌های‌شان را آنها انجام می‌دهند و نیابتش را اینها انجام می‌دهند.
قسمت ناامن مرزهای شرقی فقط همین 300 کیلومتری است که سپاه تحویل گرفته است و یا در قسمت‌های دیگر مرز هم مشکلاتی وجود دارد؟
محسنی‌ثانی: نه! هست. ما هنوز خلأهایی داریم. بخشی در آن قسمت مثلثی رها بود و الآن دارند دیوار می‌کشند، مابین ایرانشهر. البته آنجا کوهستانی است و صعب العبور و مشکل است ولی برای این قاچاق و اقدامات تروریستی آنها مشکلی ندارند.
سیاست کلی نظام این است که با کشورهای مسلمان در قالب «امت واحده اسلامی» حرکت کنیم
در سفر نواز شریف به ایران، دیدار صمیمانه‌ای با حضرت آقا داشت...
محسنی‌ثانی: سیاست‌های کلی نظام واقعاً بر این است که با کشورهای همسایه و به‌خصوص مسلمان ارتباط برقرار بشود و ما بتوانیم در قالب «امت واحده اسلامی» حرکت کنیم. اگر بتوانیم روابط خوبی را با کشورهای همسایه و به‌خصوص اسلامی منطقه برقرار کنیم، جایگاه و پایگاه آمریکا و هم‌پیمانانش کم‌تر می‌شود.
در حال حاضر فضا برای نزدیک شدن کشورهای اسلامی آماده‌تر شده است. هم سیاست‌های غربی‌ها رنگ باخته و هم کشورهای منطقه هرآنچه غربی‌ها گفته بودند عمل می‌کردند و به نتیجه نرسیدند و امروز این را فهمیده‌اند. لذا اگر توجهی بشود، می‌توان تلطیف خوبی در این فضا صورت بگیرد و باز به یک روابط متعارف‌تری برگردد، ولی از نظر گفتمان سیاسی و ادبیات دیپلماتیک در این دو، سه سال قبل لسان خیلی خوبی را با همسایگان نداشتیم و روابطمان تقریباً روابط حسنه‌ای نشد. الآن سعی بر این است که روابط بیشتر با کشورهای همسایه را هم به‌لحاظ مسائل امنیتی و منطقه‌ای‌‌مان و هم بر مبنای آن آموزه‌های اسلامی برقرار کنیم.
به‌طور مثال تا جایی که می‌توانیم به‌جای واردات از استرالیا از منبع پروتئینی و تغذیه‌ای همسایگان استفاده کنیم. هم آنها مسلمانند و طبیعتاً یک تکلیف این‌جوری هم داریم، هم ارزان‌تر، بهتر و نزدیک‌تر است، یعنی هم برای ما خوب است و هم برای آنها و هم از نظر مسائل سیاسی و منطقه‌ای خوب است. لذا لازم است که این موارد توجه شود که می‌توان از این طریق با کشورهای همسایه روابط بهتر و متعادل‌تری داشته باشیم.
در خبرها شایعاتی درباره رشد فزاینده تکفیری‌ها در جنوب شرق کشور شنیده می‌شود، آیا این اخبار درست است؟
محسنی‌ثانی: آن‌طور نیست.
سردار پاک‌پور درباره تکفیری‌ها گفت که ما مقابله کردیم و جلوی‌شان را گرفتیم. حتی به مرزهای شمال غرب کشور و آن حوالی‌ها، مرزهای کردنشین عراق اشاره کرد که قصد داشتند وارد کشور شوند. این موضوع تکفیری‌ها که گاهی مسئولین ما هم مطرح میکنند، تکفیری‌های داخل کشورند یا می‌خواهند از خارج وارد شوند؟
محسنی‌ثانی: اینها با اسم‌های مختلفی هستند، هرروز هم یک اسم درست میکنند، مثلا در پاکستان، از کشورهای منطقه به فردی گفته بودند که تو از قاچاق چقدر درآمد داری و طرف گفته بود مثلاً 30 تومان و آنها گفته بودند قاچاق را تعطیل کن و این موادی را که ما می‌خواهیم داخل کشور ببر. این فرد عضو گروهکی نبود، بلکه یک قاچاق فروش بود که آنها دیده بودند این فرد در حمل مواد مخدر تجربه دارد، از او خواسته بودند این موارد را ببرد. هرروز هم این افراد عوض می‌شوند. با القاب و عناوین مختلف شکل می‌گیرند، کارشان را انجام می‌دهند و مزدشان را می‌گیرند، یعنی کار به‌صورت کارمزدی انجام می‌شود. در اصل البته چنین جریانی که فرزند نامشروع طالبان بود، سپس القاعده و تکفیری شد و آخر خط به جیش العدل می‌رسد، از همان زاد و ولدهای همان اصل (طالبان) هستند و عقبه فکری و اعتقادی آنها همان است.
جیش العدل وابستگی به القاعده دارند؟
محسنی‌ثانی: بله، وابستگی فکر و عقیده ایشان همان‌‌ها است.
ارتباط تشکیلاتی هم با القاعده دارند؟
محسنی‌ثانی: اینکه عقبه اعتقادی‌شان یکی است، مهم است.
یکی از اهداف اعزام کمیته از کمیسیون به سیستان و بلوچستان بحث بررسی قصور در ربایش و گروگان‌گیری مظنونان بود. به این نتیجه رسیدید که قصوری انجام شده است؟
محسنی‌ثانی: بله.
از ناحیه چه‌کسی؟ مرزبانان یا نیروهای بالاتر از آنها (پاسگاه مرزی)؟
محسنی‌ثانی: مسئولش آقای اسداللهی بود که بلافاصله ایشان را برکنار کردند. در سلسله مراتبش که یقیناً قصور بوده است و مخصوصاً خود این پنج نفر، منتها مشکلاتی از نظر امکاناتی هم بوده است.
آقای دکتر! نتیجه قضیه دانایی‌فر چه شد؟ اخیراً فرمانده مرزبانی گفت که احتمالاً زنده است.
محسنی‌ثانی:کفه شهادت ایشان بیشتر از زنده بودنشان است.
توافقنامه امنیتی با پاکستان که مجلس تصویب کرد، آیا طبق این توافقنامه خودمان می‌توانیم اقدام کنیم و گروهک‌ها را در خاک پاکستان تعقیب کنیم، مثل درگیری با آنها یا آزاد کردن کسی؟
محسنی‌ثانی: اینکه طبیعتاً نقض حاکمیتی می‌شود و کسی قبول نمی‌کند وارد خاکش شویم، منتها توافق شد که تبادل اطلاعات داشته باشیم و آنها مکلف به پیگیری باشند و جایشان را بگویند.
حتی با هماهنگی هم نمی‌توانیم وارد خاک پاکستان شویم؟
محسنی‌ثانی: چرا، با هماهنگی می‌شود.
آقای دکتر! قضیه ربوده شدن شمشیرباز کشورمان هم به شما سپرده شد، بررسی‌های‌تان به نتیجه خاصی رسید؟
محسنی‌ثانی: ایشان با دوستانش برای خرید به چابهار رفته بودند. از بندرعباس به چابهار و از چابهار داشتند برمی‌گشتند. هیچ‌گونه ارتباط با مسائل سیاسی و مذهبی نداشتند. فکر می‌کنیم از این دله‌دزدی‌هایی که راهی می‌بندند و توری می‌گذارند، شده است. هیچ‌کدام از گروهک‌ها نه مسئولیت پذیرفته‌اند و نه قبول دارند.
فعالیت‌های پژاک در شمال غرب کشور در حال حاضر چگونه است؟
محسنی‌ثانی: در حال حاضر پژاک کاملاً در کنترل است، خصوصاً با اقداماتی که سپاه در آن قسمت انجام داد. ارتفاعات صعب العبوری در آذربایجان‌غربی است که چهاردست و پا نمی‌توان از آنها بالا رفت، اما بچه‌های سپاه جاده کشیده‌اند و پاسگاه و برجک ساخته‌اند. در آن بوران و کولاک و برف شدیدی که همیشه در آن مناطق هست، باید جیره شش ماه سرباز را گذاشت، چون نمی‌توان رفت و آمد کرد. آن مناطق دیگر در کنترل و اشراف است. خودم هم بازدیدی داشته‌ام، این گروهک‌ها کاملاً پایین در اشراف نیروهای ما هستند.
البته گاهی حرکت‌هایی پیش می‌آید، به‌نسبت اینکه آن‌طرف این‌جوری است، الآن تحت کنترل هستند و نمی‌توانند شرارتی داشته باشند. قبلاً شاهد شرارت‌های زیادی از پژاک بودیم. الآن دیگر شرارت‌ها خیلی کم شده است، حتی می‌توان گفت نیست و فقط گاهی پیش می‌آید، البته بخشی از آنها در سوریه نیز درگیر هستند.
گفت‌وگو از علی فخیمی و حسین دلیریان(خبرگزاری تسنیم)
