پژاک

حزب حیات آزاد کردستان که با نام مخفف پژاک معروف است از جمله گروهک‌های تروریستی فعال در منطقه کردستان ایران می‌باشد. گروهک پژاک که نام کردی آن پارتی ژیانی ئازادی کوردستان  (Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê) می‌باشد گروهی شبه‌نظامی با عقاید چپ‌گرا است. این گروهک بنا بر اعتقادات خود که برگرفته از اندیشه‌های رهبر در حبس پ‌.ک.ک (حزب کارگران کرد ترکیه) عبدالله اوجالان (ملقب به آپو) است، معتقد است برای نیل به اهدافش یعنی آزادی و دموکراسی کردستان، راه‌حل‌های سیاسی و اعتراضات مدنی بی‌فایده است و باید دست به حرکات مسلحانه زد. این گروه که در شعار خود مدعی است برای احقاق حقوق ملت کرد قیام کرده است در عمل تفکرات تجزبه‌طلبانه داشته و خواهان تحقق ایدۀ تشکیل حکومت کردستان بزرگ است.

این گروهک که هم از نظر ایدئولوژیکی و هم از نظر ساختاری از پ.ک.ک (حزب کارگران کرد ترکیه) الگو گرفته بود، فعالیت‌های غیررسمی خود را از سال‌های 1377 در مرزهای غربی و شمال‌غربی ایران آغاز و شروع به جذب نیرو از بین افراد محلی کرده بود. اعضای این گروهک با تحریک احساسات قوم‌مدارانه جوانان و مردم ناآشنا و همچنین دادن وعده‌های مالی خوب و زندگی بهتر، زمینۀ جذب افراد به این گروهک را فراهم می‌نمودند. اعضای این گروهک حتی گاه با توسل به خشونت و تهدید نسبت به جذب افراد در روستاها و مناطق  اقدام می‌کردند.

سرانجام این گروهک به‌طور رسمی در 4آوریل2003 (1382) در سال‌روز تولد عبدالله اوجالان رهبر پ.ک.ک (حزب کارگران کرد ترکیه) اعلام موجودیت کرد. رهبر این گروهک عبدالرحمان حاجی‌احمدی بود که در اوایل 2014 پس از ده سال رهبری با بروز اختلافاتی میان اعضا از سمت خود برکنار شد و شیوه رهبری واحد این گروهک به سیستم رهبری مشترک تبدیل گردید.

فعالیت‌های مسلحانۀ پژاک در مرزهای غربی ایران موجب نارضایتی مردم و حتی دیگر گروه‌های مخالف نظام در کردستان همراه شد. گروه‌هایی مانند حزب دموکرات و کومله با انتقاد از مشی مسلحانه این گروهک اقدامات این گروه را ضربه به دیگر فعالیت‌های مدنی و سیاسی در کردستان می‌دانستند، از همین روز ابراهیم علی‌زاده دبیرکل گروه کومله در تاریخ 4تیر۱۳۹۰ در شبکۀ تلویزیونی کومله به بحث پیرامون اوضاع سیاسی ایران به ویژه کردستان پرداخت. وی از فعالیت‌های پژاک اعلام نارضایتی کرد و اظهار داشت: «مشکل اصلی ما اختلاف دراستراتژی سیاسی است. مثلاً گروه پژاک در مرزهای کردستان دست به فعالیت‌های مسلحانه‌ای زده‌ است که متأسفانه به جنبش سیاسی کردستان ضرر می‌رساند.»

خشونت و اقدامات تروریستی گروهک پژاک از بدو تأسیس روندی صعودی را آغاز کرده بود و گروهکی که در ابتدا برای همه ناشناخته و کوچک بود با توسل به خشونت و ترور توانسته بود نامی برای خود دست‌وپا کند. جمهوری اسلامی ایران و حتی دیگر گروه‌های فعال در منطقۀ کردستان این گسترش فعالیت‌ها و این تحرکات خشونت‌آمیز را نتیجه حمایت‌های گستردۀ ایالات‌متحدۀ آمریکا از آنان می‌دانند. هرچند در ظاهر وزارت دارایی آمریکا نام این گروهک را در لیست سازمان‌های تروریستی قرار داده است، اما اسناد و ادعاهای منتشر شده حکایت از همکاری دولت آمریکا با این گروهک دارد. به گزارش رادیو زمانه (تاریخ انتشار گزارش ۲۵ تیر۱۳۸۷) از سرویس‌های خبری معاند با نظام جمهوری اسلامی ایران به نقل از روزنامۀ «تراؤ» چاپ هلند، آسو هنر از فرماندهان اصلی پژاک اذعان می‌کند که رهبر (سابق) پژاک، حاجی‌احمدی، به ایالات‌متحده رفته و در آن‌جا تماس‌هایی برقرار کرده ‌است و می‌گوید: «هدف ما یکی است. ما دربارۀ براندازی حکومت صحبت نمی‌کنیم، ولی خواهان تغییر دموکراتیک در ایرانیم. در این سطح حاضریم با آمریکایی‌ها همکاری کنیم.»

فعالیت‌های گروهک تروریستی پژاک در سال‌های انتهایی دهه 80 شمسی و اوایل 90 بسیار گسترش یافت و دامنه ناامنی به شهرهای مرزی غرب کشور نیز کشیده شد. انفجارها، ترورهای بی‌هدف و اقدامات کور مسلحانه که تنها هدف آنها ایجاد حس ناامنی در بین مردم برای بهره‌برداری تبلیغاتی از آن بود. با گسترش این اقدامات جمهوری اسلامی ایران نیز پاسخ‌های محکمی به فعالیت‌های این گروهک داد و طی عملیات‌های هماهنگ سپاه پاسداران و دیگر نیروهای نظامی و امنیتی فعال در منطقۀ غرب و شمال‌غرب تمامی پایگاه‌های پژاک هدف حملات دقیق قرار گرفت و اعضای این گروهک مجبور به فرار از خاک ایران و پناه گرفتن در کوه‌های قندیل کردستان عراق شدند.

فعالیت‌های پژاک که ابتدا با ادعای احقاق حقوق ملت کرد آغاز شده بود خیلی زود به فعالیت‌هایی علیه مردم کردستان تبدیل شد. قربانیان اقدامات گروهک پژاک بیشتر مردم بی‌دفاع و غیرنظامی هستند که در اقدامات کور تروریستی هدف قرار گرفته و به شهادت می‌رسند. همچنین ایجاد ناامنی در این استان باعث شده است تا فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی به‌وجود آمده در معرض تهدید قرار گرفته و به خوبی به بهره‌وری نرسند.

گروهک تروریستی پژاک که تحت هدایت پ.ک.ک دارای اندیشه‌های چپ مائویستی است. اکنون بدون تصور هیچ‌گونه پایگاه اجتماعی و سیاسی برای خود میان مردم گاه دست به اقدامات تروریستی در نقاط صفر مرزی علیه مرزبانان جمهوری اسلامی ایران می‌زند.