در سالهای اخیر موضوع گسترش نفوذ و فعالیت گروه تروریستی داعش در منطقه جنوب شرقی آسیا به یکی از نگرانیهای عمده کشورهای این حوزه تبدیل شده است. در همین ارتباط، پیشتر «اوتسو ایهو» از موسسه تحلیلگران دفاعی موسوم به «آی اچ جینز» هشدار داده بود گروه تروریستی داعش ممکن است در سال 2017 منطقه خودخواندهای را در جنوب شرق آسیا اعلام نماید. بر اساس گزارش موسسه مطالعاتی سوفان، که معمولا تجزیه و تحلیلهای استراتژیک را به دولت آمریکا ارائه میدهد، طی سالهای گذشته گروه تروریستی داعش در حال جذب و بهکارگیری تعداد فزایندهای از شبه نظامیان در کشورهایی نظیر مالزی، اندونزی، فیلیپین، تایلند و مالدیو برای بهکارگیری آنها در عراق و سوریه بوده است. در همین گزارش آمده بود که این شبه نظامیان ممکن است پس از بازگشت به کشورشان برای حملات تروریستی مورد استفاده قرار گیرند. اکنون به نظر میرسد که این پیشبینی به واقعیت پیوسته و ناکامی داعش در تشکیل خلافت اسلامی در منطقه خاورمیانه و شامات و متعاقبا شکستهای پیاپی این گروه تکفیری در سوریه و عراق موجب شد تا اعضای آن پس از بازگشت به کشورهای خود زمینه اقدامات تروریستی را فراهم سازند. بطور مثال، «یگان مالایی زبان» که متشکل از تروریستهای مالزیایی و اندونزیایی در عراق است، یکی از گروههای شبه نظامی میباشد که بازگشت اعضای آن تهدیدات تروریستی را در منطقه شرق آسیا افزایش داده است.
آسیای جنوب شرقی از ظرفیتهای گوناگونی برای رشد و شیوع تروریسم برخوردار است. در همین رابطه میتوان به وجود گروههای افراطی و رادیکال اشاره کرد که بیش از چهار دهه در این منطقه فعال هستند و با اعلام بیعت با گروه تروریستی داعش به عنوان شعبه منطقه ای این گروه تروریستی فعالیت میکنند. در همین ارتباط، افرادی که از سوریه و عراق باز میگردند در این گروه ها سازماندهی میشوند . گروه تروریستی «ابوسیاف» و «مائوته» در فیلیپین و همچنین «جماعت اسلامی» در مالزی و اندونزی اولین گروه هایی بودند که با گروه تروریستی داعش در منطقه جنوب شرق آسیا اعلام بیعت کردند.
داعش با بهره گیری از دیگر ظرفیتهای منطقه ای نظیر وجود فقر و مشکلات موجود در ساختارهای قدرت، تضاد طبقاتی و بی عدالتی و وضعیت نامناسب مسلمان تلاش کرد تا فعالیتهای خود را در جنوب شرق آسیا بومی سازی کند. در این میان یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار جهت فعالیت داعش در جنوب شرق آسیا آموزههای وهابیت و مدارس دینی تحت مدیریت عربستان در اندونزی و مالزی بوده است که موجب گشته تا موضوع طرح خلافت اسلامی از سوی گروه تروریستی داعش، خیلی سریع در میان لایه ای از مردم در جنوب شرق آسیا جا باز کند.
«دنیس ایگنانتیوس» دیپلمات مالزی در واشنگتن، پکن و لندن همچنین سفیر این کشور در شیلی و آرژانتین در مقالهای با استناد به نظریه دومینو خطر گسترش افراطیگری و آموزههای تروریستی وهابیت را مهم ترین تهدید کشورهای منطقه جنوب شرق آسیا میداند که آن را باید جدی گرفت. از دیدگاه وی یگانه عامل افراطی گری و تروریسم در این منطقه رشد آموزههای وهابیت است که توسط عربستان سعودی به منطقه جنوب شرق آسیا صادر شده است. در همین راستا، عربستان سعودی در دهههای گذشته بیش از 100 میلیارد دلار برای صدور وهابیت به گوشه و کنار جهان هزینه کرده است؛ هزاران مسجد، دانشگاه، مدرسه و مراکز اجتماعی ساخته و سمینار برگزار کرده و همچنین هزاران واعظ، معلم و فعال آموزش دیده اند و با همراه داشتن کتب و ادبیات وهابیگری راهی نقاط مختلف جهان میشوند. با توجه به تشابه اندیشههای گروههای تروریستی آسیای جنوب شرقی متاثر از وهابیت، از جمله در مورد خلافت اسلامی، گروه تروریستی داعش تاکنون راه چندان دشواری برای نفوذ در این منطقه و جذب نیرو نداشته است. در همین رابطه، بسیاری سفر وزیر دفاع دولت مالزی به عربستان سعودی را اینگونه تفسیر میکنند که کشورهای حوزه «آ.سه. آن» با درک واقعیتهای تهدید گروه تروریستی داعش در تلاش هستند از مسببان و موسسین آن بخواهند که با کنترل داعش مانع از گسترش حوزه نفوذ آن به جنوب شرق آسیا شوند.
در یک جمع بندی میتوان بیان داشت که عربستان و وهابیت شبکه گسترده ای از مدارس مذهبی را از پاکستان تا جنوب شرق آسیا ایجاد کرده اند که کارکردهای آن دامن زدن به فرقه گرایی و تروریسم است. اگر عربستان را پدر معنوی القاعده قلمداد کنیم، آن وقت ارتباط معنا داری بین این کشور و داعش، که سلف آن القاعده است، میتوان یافت. در این میان قدرت مالی عربستان نقشم مهمی در گسترش تروریسم در منطقه آسیای جنوب شرقی ایفاء نموده است.