تنها یک روز پس از برگزاری مراسم بیعت و همزمان با اعلام مخالفت 21 نفر از شاهزادگان سعودی با ولیعهدی بن سلمان، عربستان مدعی خنثی کردن ۳ حمله تروریستی در مکه و جده شد. برخی معتقدند که سعودی‌ها همزمان با انتشار شروط 13 گانه و اتهام قطر به حمایت از داعش به دنبال یک جنگ تبلیغاتی علیه دوحه هستند. عده‌ای نیز این حمله را به گروه‌های سلفی‌تکفیری‌ای مانند اخوان التوحید به رهبری امثال عبدالله جبرین و صفرالحوالی منتسب می‌کنند که مسبوق به سابقه هست.
این گروه ساکن در استان القصیم عربستان، تندترین تفکر در بین سلفیت را داشته و با آل سعود هم سر نزاع دارد. آتش سوزی در هتل اینترکنتینانتال مکه در ۲۰۱۲ یکی از سوابق قبلی این گروهک است. برخی هم حملات اخیر را برای تسویه حساب داخلی آل سعود می‌دانند. اما جدای از ماهیت عوامل حادثه، واقعیت این است که تغییرات اخیر در ساختار سیاسی عربستان سعودی و به ویژه برکناری بن نایف، باعث به وجود آمدن یک خلا امنیتی در این کشور شده است و حملات اخیر نیز در همین چارچوب قابل بررسی است.
بن نایف که به عنوان مشت آهنین سعودی ها شناخته می‌شد و مورد اعتماد و ارتباط آمریکایی ها در حوزه‌های امنیتی بود، برای سالها پرونده مبارزه با گروه‌های معارض در عربستان را در اختیار داشت. او در سال 1981 میلادی در رشته علوم سیاسی از یکی از دانشگاه‌های آمریکا فارغ التحصیل شد و پس از آن نیز چندین دوره نظامی پیشرفته در زمینه مبارزه با تروریسم را در داخل و خارج عربستان گذراند. وی چندین سال در بخش خصوصی فعالیت می‌کرد تا اینکه «ملک فهد»، پادشاه پیشین در مه سال 1999 وی را به عنوان معاون وزیر کشور در امور امنیتی و با رتبه عالی منصوب کرد تا پس از آن با صدور حکمی «محمد بن نایف» را به عنوان معاون وزیر کشور در امور امنیتی و با رتبه وزیر منصوب کند. بن نایف در طول مدت طولانی که در وزارت کشور بود توانست یک ساختار نظام مند و یک بروکراسی قوی برای مقابله با تهدیدهای امنیتی سازماندهی کند.
اما اکنون و به دنبال حذف این مهره امنیتی از مناسبات دربار، سعودی ها با یک خلا امنیتی مواجه شده و در مقابل تهدیدات شکننده تر شده اند. علاوه بر این، این روزها سعودی ها هم در استان‌های جنوبی و هم در شرق این کشور با بحران‌های امنیتی دست و پنجه نرم می‌کنند. در جنوب و در مرز با یمن به ویژه در دو استان جازان و نجران، سعودی ها با نوعی تجزیه طلبی مواجه اند. مردم این دو استان یمنی تبار هستند و مردم مقاوم یمن نیز این دو استان را متعلق به خاک کشور خود می‌دانند و معتقدند که عربستان این مناطق را اشغال کرده است.
عربستان برای جلوگیری از پیوستن قبایل استان جازان و نجران به برخی از ارتشی ها و کمیته‌های مردمی یمن، پول‌های کلانی را به بزرگان این قبایل اعطا می‌کند و اسناد امضا شده به دست "متعب بن عبدالله" وزیر گارد ملی عربستان و تعریف و تمجید وی از بزرگان قبایل یمنی تبار استان‌های جازان و نجران نشان می‌دهد که عربستان چه قدر نگران پیوستن این قبایل به ارتش و کمیته‌های مردمی یمن است. از سوی دیگر بیش از دو هفته است که منطقه شیعه نشین العوامیه در شرق عربستان نیز در محاصره نیروهای امنیتی سعودی قرار دارد و این منطقه شاهد عملیات گلوله باران و انفجارهایی است که اغلب مناطق این منطقه را به لرزه در می‌آورد. در چنین شرایطی برکناری محمد بن نایف و جایگزینی وی با کسی که با34 سال سن، از نظر سابقه تجربی و کاری نیز کارنامه مفیدی ندارد، می‌تواند چالش‌های جدی را در داخل عربستان برای سعودی ها ایجاد کند. حالا باید دید در روزهای آینده عربستان با ولیعهدی محمد بن سلمان با چه وضعیتی روبرو خواهد شد؟ هر چند که ولیعهد ماجراجوی سعودی از تنش آفرینی با همسایگانش به آرزویش رسید اما آیا در داخل عربستان، گروه‌های مخالف دربار سعودی همچنان سرکوب خواهند شد یا باید منتظر بحران‌های متعدد امنیتی در این کشور باشیم؟ هر کدام باشد، سرانجام دودش به چشمان "جوانک خام آل سعود" خواهد رفت.
