|
قرآن به ما بشارت می دهد که ای مسلمانان نگران نباشید ، کسانی که در دام انحطاط و انحراف گرفتار آمده اند ، گمان نکنند اسلام در این باتلاق ها غرق می شود ؛ اینها امواجی زودگذر و ناپایدار است که نابود می شود
|
• مجاهد میدان اندیشه :
مسائل جامعه و مشکلات فکری و علمی تنها با استدلال های فقهی پاسخ داده نمی شود . مراجعه به قرآن و حدیث نیز نیازمند ابتکار و نبوغ است . برای گام نهادن در این میدان، مطالعات ویژه ای لازم است ، آموزشی خاص و روشی مطلوب که با شیوه های علوم نقلی و فقه و اصول تفاوت بارزی دارد .
این برنامه نیازمند خط شکنی بود تا راه بگشاید و شرایطی پدید آورد که در حوزه ها نیز مسائل روز مطرح شود و شهید مطهری به همراه استادش ، علامه طباطبایی احساس وظیفه کرد که به چنین مباحثی بپردازد .
این دو بزرگوار شانه خویش زیر بار گذاشتند و خودشان را برای پاسخگویی به مسائل روز آماده ساختند . از این روی آن دو دانشمند حق بزرگی بر روحانیت و جهان تشیع دارند . با معیار الهی و معنوی برخی دستاوردهای علمی علامه طباطبایی و شهید مطهری صدها برابر اختراعات و اکتشافات علوم زیستی ، هسته ای و ... ارزش دارد . این بزرگواران در زمینه باورها و اعتقادات مردم ، مشکلات بسیاری را از سر راه برداشتند و راه هدایت و رستگاری را هموار کردند .
راهی که این عالمان برای حل گرفتاری های فکری و فرهنگی گشودند ، بسیار فراتر از راههایی است که دانشمندان دیگر علوم و فنون پیموده اند . نوشته های ارزشمندی که امروزه برای آشنایی دانش آموزان با مبانی اسلام تدوین شده و نیز تألیفاتی که در سطح دکترا ، در دانشگاه های اروپا تدریس می شود تا حقایقی از آیین اسلام را روشن کند ، به مصداق « الفضل لمن سبق » نقطه آغاز آن از این دو عالم فرزانه است . ما اکنون بر سر سفره با برکتی نشسته ایم که شهید مطهری و علامه طباطبایی گسترده اند.
هنگامی که حضرت علی(ع) برای انجام مسئولیتی نظامی ، عازم یمن بود ، رسول اکرم (ص) به او فرمود : " اگر بتوانی یک تن را هدایت کنی و خداوند به دست تو انسانی را از گمراهی به در آورد ، از آنچه خورشید بر آن تابیده برای تو بهتر است ."
همچنین در روایتی فرمود : " اگر یک تن را هدایت کنی ، بهتر از این است که تمام زمین پر از طلا باشد و تو همه آنها را در راه خدا انفاق کنی ." (1)
شهید مطهری عمری را در راه شناخت صحیح اسلام گذراند و با چنین بینش و درکی ، به هدایت جامعه برخاست . او مجاهدی است که در میدان فکری و عقیدتی گام نهاد تا مبانی اسلام را برای حق جویان تبیین کند . همان گونه که از آموزه های اسلام بر می آید ، این حرکت سترگ و تأثیر گذار او به هیچ روی کمتر از ارزش جهاد در میدان جنگ با کفار ، مشرکان و منافقان نیست .
اگر اسلام شناسان مخلصی چون استاد مطهری ، معارف ناب اسلام را بیان نکنند ، خون هایی که در راه اعتلای حق و کلمه توحید ریخته شده اند ، به هدر می روند . زیرا وقتی جامعه از مسیر فکری و عقیدتی منحرف شود و به راههای نادرست و باطل روی آورد ، کوشش های فداکاران عرصه های ایثار و شهادت کمرنگ می شود . پس جهاد او در راه حفظ اصالت مکتب ، از بزرگ ترین جهادهاست .
متفکرانی چون شهید مطهری که عمر ارزشمند خویش را در تحصیل و تدریس علوم اسلامی گذرانیده اند و با ژرف کاوی به بیان مباحث دقیق دینی پرداخته اند ، جامعه اسلامی را در برابر انحراف ، غلو ، افراط و تفریط بیمه کرده اند و ما نیز باید به همان راهی برویم که آنان پیموده اند . (2)
« فصل دوم »
راز موفقیت
• دانشمندی ناشناخته :
استاد شهید مرتضی مطهری از شخصیت های کم نظیر و از برخی جهات ، بی نظیر بود که نه در زمان حیاتش ، آن طور که باید و شاید شناخته شده بود و نه پس از آن حقش ادا شد . یکی از دلیل های این امر آن است که شناخت ما از وی کافی نبود و استعدادها و توانایی های او را نشناختیم و درست از آنها بهره نگرفتیم . علل دیگر بر می گردد به مسائل سیاسی و گرایش های فکری کسانی که با وی همسو نبودند .
ستایش امام از شهید مطهری و تأیید بدون استثنای آثار وی یگانه و منحصر به فرد است . سفارش های امام به جوانان که نوشته های شهید مطهری را بخوانند و او را اسوه خویش قرار دهند ، درباره دیگر متفکران مصداق نداشت و ندارد .
این واقعیت ها وظایفی را بر دوش نخبگان و تمام قشرهای جامعه می نهد . سرچشمه اصلی معرفی شخصیت استاد به جامعه افزون بر تأییدهای مکرر امام خمینی (ره) شهادت اوست. اگر وی شهید نشده بود و بیست سال دیگر هم با بیانات ، درس ها و نوشته های خویش به انجام وظیفه می پرداخت ، خدمات او این همه با برکت و تأثیر گذار نمی شد .
این از ثمرات شهادت است که خدای متعال خیر کثیری در آن قرار می دهد ، چنان که شهیدان انقلاب و جنگ تحمیلی منشأ برکت ، پیروزی و عزت این سرزمین شدند و همه ما ریزه خوار آنها هستیم . اگر امروز بهره ای از شرف ، عزت و دیانت داریم و می توانیم در فضای آزادی و استقلال ، عبادت و خدمت کنیم ، همه مرهون آن گلگون کفنان است .
اگر شهیدان نبودند ، معلوم نبود امروز من و شما با دین چه رابطه ای داشتیم . به هر روی به پاس حق شناسی و قدردانی تلاش های شهید مطهری برای اعتلای اسلام و تشیع باید بیش از اینها به معرفی و تبلیغ اندیشه های او پرداخت . (3)
• درخششی در تاریکی :
قرآن به ما بشارت می دهد که ای مسلمانان نگران نباشید ، کسانی که در دام انحطاط و انحراف گرفتار آمده اند ، گمان نکنند اسلام در این باتلاق ها غرق می شود ؛ اینها امواجی زودگذر و ناپایدار است که نابود می شود . پس از این تاریکی ها ، انسان هایی سر بر می آورند که با توانایی های خویش اسلام را یاری می کنند ، برای اعتلای خود می کوشند و مکتب معنویت را احیاء می کنند .
اینان وقتی احساس وظیفه کردند ، از سرزنش دشمنان و دوستان ناآگاه دلسرد نمی شوند . هنگامی که تشخیص دادند باید به میدان نبرد با ناروایی ها بیایند ، با تمامی توان ، خالصانه و عاشقانه تا سر حد شهادت می کوشند و بر این تلاش ها افتخار می کنند . تمام همت شان این است که دین را زنده نگه دارند و در این راستا خود را در میان نمی بینند .
همین عامل در گمنامی شهید مطهری نیز مؤثر بود ، زیرا او به هدفی عالی و مقدس می اندیشید ، نه اشتهار خودش ، او الگو و نمونه ای برجسته بود که خدا خواست با پرتو افشانی خویش ، جویندگان حقیقت را امیدوار سازد .
البته برخی از دوستان در حق او بی مهری کردند ، هنوز نزدیکان ، دوستان و هم سنگرهایش هم به درستی نمی دانند که چرا وی در محاق مظلومیت قرار گرفت ، ولی او به اینگونه رفتارها اهمیتی نمی داد ، زیرا می دانست فرهنگ اسلامی ، ارزش های مذهبی و باورهای مردم در خطر است .
از یک سوی ، جمود ، تحجر ، خرافات ، ایستایی و جهالت بنیان های اصیل و مقدس دینی را تهدید می کند و از سوی دیگر غرب زدگان ، مروجان فکر و الحاد و نفاق و التقاط به این چشمه پاک و ناب هجوم آورده اند . اوست که باید دامن همت بالا بزند و در برابر این توفان مهیب و سیل بنیان کن مقاومت کند .
کمتر کسی جز او ، این روشن بینی و دور اندیشی را داشت . او بود که به موقع تشخیص داد ، پای پیش نهاد و با تمام وجود از دیانت پاسداری کرد ، چه خون دل ها که از برخی دوستان نخورد و چه رنج ها که به جان و دل نخرید ، ولی چنین گرد و غبارهایی ملالی بر خاطر پاکش ننشاند . (4)
شهید مطهری در راه ترویج دین از هیچ چیز نهراسید : « لا یخافون لومة لائم » و از خطرها استقبال کرد . زمانی انسان به فعالیت های فرهنگی و فکری دست می زند و دشمنان سنگ اندازی می کنند .
این امری طبیعی است ، زیرا مخالف کار دشمن است ، ولی زمانی دوستان و آشنایان به سرزنش انسان می پردازند و می گویند : " این چه کاری است که می کنی ؟ چرا خودت را در چنین وادی مخوفی می افکنی ؟ سختی کار مضاعف می شود !
مطهری گرفتار این واقعیت های تلخ بود . او در شرایطی قرار گرفت که تک و تنها بود و نه تنها کسی وی را همراهی نمی کرد ، بلکه بر سر راهش موانعی قرار می دادند . امام خمینی دلیل راهش بود و علامه طباطبایی تشویقش می کرد . شهید مطهری با اخلاص و وارستگی چنین مسیری را پیمود و سنگلاخ ها را پشت سر نهاد تا به قله رستگاری رسید .
این هم یکی از رازهای موفقیت چنین انسان دانشور و متعهدی است که باید چراغ راه فعالیت های پژوهشی ، آموزشی و تبلیغی قرار گیرد . باید فرهنگ مطهر را در مؤسسات خود کاربردی سازیم و راهبردها را از او بیاموزیم .
شعار دادن و احترام تنها به شهید مطهری ، اگر چه مطلوب است ، نمی تواند کافی باشد ، باید شعارها را با درک و بینشی ناشی از ایمان و خلوص بیاموزیم و مانند شهید مطهری باشیم تا موفق شویم . این روش می تواند ما را در راهی که برگزیده ایم ، موفق کند . (5)
پی نوشت:
1. سخنرانی در مدرسه مروی تهران ، 1386/2/12
2. مصاحبه حجت الاسلام محمدی عراقی با دکتر احمد احمدی و استاد مصباح در مورد شخصیت آیت الله مطهری. (جزوه موجود در بخش تدوین متون ، ص 13 – 12
3. سخنرانی در جمع ستاد اندیشه های استاد مطهری ، 1379/2/7
4. سخنرانی در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان 1380/2/12
5. سخنرانی در مدرسه مروی تهران ، 1368/2/12
آفتاب مطهر(3)
