در گفت و شنود با حبيب الله عسگراولادي
شناخت رگه هاي نفاق در سال هاي مبارزه تا بدان پايه دشوار و پيچيده و عملكرد منافقين به قدري رياكارانه و ماهرانه بود كه حتي بسياري از مردان دين و انديشه را نيز تا مدت ها دچار شبهه و ترديد كرد
شهيد لاجوردي اما از نخستين كساني بود كه اين ريشه ها را شناخت و به مواجهه جدي و آشكار با آن پرداخت و در اين راه تا بدانجا پايمردي نشان داد كه حتي گاهي دوستان خود را نيز به مخالفت با خود بر مي انگيخت .
حبيب الله عسگراولادي با نگاهي دقيق و تحسيني عميق نسبت به اين يار ديرين ، از تلاش هاي پيگير و مؤمنانه وي براي افشاي اين جريان در سال هاي قبل و بعد از پيروزي انقلاب سخن گفته است .
* با توجه به آشنايي شما با شهيد لاجوردي از ديرباز و نيز سپري ساختن دوره هايي از زندان در كنار يكديگر ، مسلماً جنابعالي خاطرات بي شماري از ايشان داريد ، لذا شمه اي از ويژگي هاي اخلاقي ايشان را بازگو نماييد .
_ با درود به روح امام راحل و تمامي شهداي گرانقدر انقلاب ، به ويژه اين شهيد بزرگوار ، يكي از ويژگي هاي مرحوم سيد اسدالله لاجوردي ، تلاش فراوان در يادگيري بود . هيچگاه به آنچه كه داشت از نظر معرفت و معلومات قانع نبود و در هر شرايطي به دنبال افزايش و تعميق شناخت خود و به دنبال رشد بود .
در اين زمينه يكي از نمونه ها را عرض مي كنم ، در يكي از دوران هاي بازداشت ايشان ، در دوره ستمشاهي توفيقي پيدا كرديم كه تمام روايات اقتصادي فروع كافي را مورد مطالعه قرار دهيم . در اين نعمتي كه حاصل شد و با هم تلاشي را براي يافتن اقتصاد اسلامي در متن روايات ائمه معصومين و پيش از آن در بين آيات اقتصادي قرآن كريم ، آغاز كرديم ، حالات او آن چنان بود كه گويي امام معصوم (ع) هم اكنون دارند با او صحبت مي كنند !
انصافاً در تعبد نسبت به پروردگار و ولايت رسول و اهل بيت صلوات الله و سلام عليهم اجمعين پذيرش بي چون و چرايي داشت و در اين زمينه از مجموعه برادراني كه در زندان هاي رژيم ستمشاهي بوديم ، گوي سبقت را ربوده بود .
البته اين حالت پا به پاي دقت نظر و پويايي ديد و فهم او از آيات و روايات وجود داشت . پيوسته سعي داشت در تمام مباحث موضعي را اتخاذ كند كه همه علما و دانشمندان و اساتيد در مقابلش به تلاش براي پاسخ گفتن وادار شوند ، زيرا معتقد بود نسل جوان نبايد معرفت را تعبدي ياد بگيرد ، بلکه بايد به ويژه در زندان ها با بحث و چالش به معارف برسند .
يكي ديگر از ويژگي هاي ايشان اين بود كه در زمينه معارف اسلامي از همان روزهاي نخست به دنبال اين بود كه در لابلاي صحبت هاي ديگران و در شعارهايشان ، رگه هاي نفاق را شناسايي كند .
* شهيد لاجوردي در شناخت ريشه نفاق از سابقون است . از پيشنيه و چند و چون اين شناخت چه خاطراتي داريد ؟
_ او در شناخت نفاق در زندان اولين كس بود ، گرچه در خارج زندان امام راحل ، آيت الله شهيد مطهري و تعدادي از برجستگان اين جريان را شناخته بودند ، اما در درون زندان ها امكان شناخت به آن شكل نبود .
حتي بعضي از علماي بزرگ هم كه مي آمدند با فريب هايي كه به كار مي رفت و حفظ ظاهرهايي كه منافقين مي كردند ، آنها هم طبق وظيفه حمل به صحت مي كردند . شهيد لاجوردي از ميان حرف هاي منافقين ، لايه پنهان نفاق را شناخت . اولين باري كه من با او در اين زمينه صحبت كردم ، بسيار تعجب كرد از اين كه من مي خواهم درباره چنين موضوعي با او بحث كنم .
* موارد مبهم و قابل بحث از نظر شما دقيقاً چه موضوعاتي بودند ؟
_ شهيد لاجوردي را ابتدا از زندان قزل حصار براي معالجه به زندان قصر بردند . چون در بهداري زندان، تراكم بيماران بود و دژخيمان مصلحت نمي ديدند لاجوردي در بين آن انبوه جمعيت بماند و او را به زندان شماره 3 آوردند .
در آنجا من و شهيد عراقي با او صحبت كرديم و پرسيديم : " چرا شما با اين بچه مسلمان ها كه به نام مجاهدين خلق آمده اند زندگي نمي كني ؟ " شهيد عراقي گفت : " ما در اينجا توانستيم كاري كنيم كه اينها نروند با كمونيست ها زندگي كنند و توانستيم با هم زندگي كنيم . " شهيد لاجوردي رو كرد به من و گفت : " حالا چطوره ؟ "
يكي از ويژگي هايش اين بود كه هر وقت مي خواست از بحث جدي طفره برود ، شوخي مي كرد . شهيد عراقي وقتي ديد كه او دارد شوخي مي كند ، از ما جدا شد . شهيد لاجوردي به من گفت : " من خيال مي كردم شما دليل جدا بودن مرا مي خواهيد تا علت را بگويم و شما هم جدا شويد . خيال نمي كردم شما توصيه كنيد من با كساني كه اساساً اعتقادي به خداوند ندارند ، اعتقاد به قيامت ندارند زندگي كنم ، اينها در زندان اوين و زندان قزل قلعه با هم قرار گذاشتند ، يك چند سالي نماز بخوانند تا توي مردم جا باز كنند . "
اين موضوع براي من بسيار ناراحت كننده بود ، گفتم : " اين هم از آن حرف هايي است كه شما بنا بر گفته يك نفر كه چنين خبري را آورده مي گوييد . " گفت : " نه من آخرتم را به گفته يك نفر نميفروشم ، ولي حاضر هم نيستم اصرار كنم شما مثل من باشيد . "
بعدها ما را تبعيد كردند به زندان مشهد ، ما را از زندان قصر و ايشان را از زندان قزل حصار . وارد زندان مشهد كه شديم ايشان گفتند : " از همين اول بايد بدانيم همراهي ما با اين گروهي كه نفاق شان بسيار پيچيده است اسباب اين مي شود كه اينها نسل جوان ما را منحرف كنند ، ما نبايد با اينها همراه كامل باشيم . در حدي كه برنامه هاي اسلامي را مي پذيرند ، در همان حد با اينها باشيم . "
توي اين بحث بوديم كه بزرگداشت يك مبارز شهيد مشهدي اتفاق افتاد و در اين جريان اختلاف كمونيست ها و منافقين و اختلاف ما با هر دو دسته آشكار شد . در اين مجلس ختم كمونيست ها گفتند : " ما حاضر نيستيم در مجلس قرآن خوانده شود ، ما بايد سرود خودمان را بخوانيم و برويم . " منافقين با اين كه اكثريت داشتند با آنها موافقت كردند ، آنها سرود خواندند و رفتند .
خود منافقين در آنجا گفتند : " ما هم قبل از قرآن بايد سرود خودمان را بخوانيم ، چون بعضي از بچه هاي ما حاضر نيستند بنشينند پاي برنامه قرآن ." تعدادي از آنها سرودي را خواندند و رفتند . معدودي شايد به اندازه انگشتان دست مانديم كه براي آن شهيد قرآن بخوانيم .
در اين اثنا آنها حمله كردند به مجلس ختم شهيد و قرآن خواندن ما را به هم زدند . شهيد لاجوردي بلند شد و يقه سرهنگي را كه رئيس زندان بود گرفت و او را به ديوار زد و گفت :" من هر چه را تحمل كنم ، اهانت به قرآن را نمي توانم تحمل كنم ، اگر بخواهيد به قرآن اهانت كنيد ، كسي كه يك لحظه شما را تحمل نمي كند من هستم . "
رئيس زندان با دستپاچگي گفت : " من صبر كردم كه اين يك آيه آخر تمام شود ، بعد آمدم تو ." و بعد هم عذرخواهي كرد . ولي از آنجا كه رفت ما را تبعيد كرد به بندهاي زندان عادي . اينجا نكته اي را بايد عرض بكنم . وقتي ما را از هم جدا كردند طبعاً كمونيست ها و منافقين هم از هم جدا شدند و نتوانستند توي بندهاي مختلف از نظر شناخت و از نظر كارهاي معرفتي هماهنگي هاي حساب شده اي را داشته باشند . پرده ها كنار رفتند و آنچه كه در جزوه شناخت اينها مطرح بود در همه جا انعكاس پيدا كرد .
بنده كه جداي از آقاي لاجوردي و آقاي حيدري در يك بند ديگر بودم ، خيلي بي پرده برايم آشكار شد كه چيزي كه براي اينها مطرح نيست خدا و قيامت است . اما جوان ها و نوجوان ها را كه مي آوردند ، اينها با نماز شب خواندن و با تظاهر به مستحبات فريب شان مي دادند .
پرده ها كنار رفتند ، در حدي كه بنده كه در قبول شائبه نفاق در آنها از اين دو سختگيرتر بودم به اين مسئله واقف شدم .
در فرصت ناهار خوردي كه مي توانستيم از دور همديگر را ببينيم ، من به ايشان گفتم كه يك چنين چيزي اينجا آشكار شد . گفت : " در قسمت ما آشكارتر از اين است و موضوع اصلاً غير از اينهاست . بايد دور هم جمع بشويم و با رهبران اينها اتمام حجت كنيم ."
بعد از مدتي نمي دانم دو ماه طول كشيد ، كمتر يا زيادتر ، ما را برگرداندند به همان زندان مشهد در يك بند . در آنجا دوباره با هم در معاشرت بوديم ، نشستيم سه تايي ، آقاي لاجوردي ، آقاي حاج حيدري و بنده و تصميم گرفتم 12 نفر از سران منافقين را كه در آنجا بودند دعوت و با آنها اتمام حجت كنيم .
شهيد لاجوردي گفت : " به نظر من اين اتمام حجت لازم نيست ، من مي دانم كه اينها ذهن شان را بسته اند و گوش شان باز نمي شود كه حرف هاي ديگران وارد آن شود . " شايد بيش از 20 شب حدوداً 10 يا 12 نفر از سران آنها و 4 نفر از ما بحث كرديم .
اين جلسات اتمام حجتي بود با تعدادي از رهبران مجاهدين خلق آن روز و منافقين و محاربين كنوني . شب آخري كه اينها قرار بود جواب بدهند ، جواب را به صبح موكول كردند . آقاي لاجوردي معتقد بود كه جواب شان براي من روشن است .
فردا صبح به دوستان و همراهان شان اعلام كردند كه اين سه نفر (يعني ما سه نفر) ضد انقلاب شماره يك هستند . به ما لقب ضد انقلاب دادند . شهيد لاجوردي گفت : " اين اصرار شما بود كه مي گفتيد بايد با اينها اتمام حجت كنيم ، براي من روشن بود كه اينها تغيير نخواهند كرد . " هيچ كدام از حرف هاي ما به هيچ وجه راهي به ذهن اينها باز نكرد .
از ميان خاطرات زندان مشهد يك دو نكته را عرض كنم ، در زندان مهشد يك دريچه اي بود در طبقه سوم كه گنبد بارگاه حضرت رضا (ع) از آنجا ديده مي شد . انصافاً از همان پنجره بسياري از عرض ارادت ها و درخواست ها توفيق اجابت پيدا مي كرد .
اما شهيد لاجوردي وقتي مقابل دريچه قرار مي گرفت ، واقعاً جوري جلوه مي كرد كه گويي در حرم حضور دارد . بسيار آموزنده بود ، توقف و احترام ايشان و زيارت زير لب خواندن ايشان در آنجا كه توسل ايشان را به ائمه معصومين و به امام رضا (ع) به خوبي مي رساند .
* شيوه ايشان براي شناسايي رگه هاي نقاق مبتني بر چه اصولي بود ؟
_ ايشان از آغاز مبارزات در سال 1341 – 1342 اصرار داشت بر اين كه وقتي مرجع تقليد مي گويند : " مواظب گروه ها باشيد تا در ميان شما نفوذ پيدا نكنند ." اخطاري را مي دهند كه از تجربه صدر اسلام به دست آمده است .
در صدر اسلام كساني در زير لايه هاي ضخيم نفاق ، از كفر و شرك و الحاد تغذيه مي شدند و در خطوط اهل ايمان نفوذ مي كردند . شايد در آن روزها كمتر كسي به فكر اين نوع مسائل بود و تصور مي شد وقتي ما اهل ايمان همه داريم در كنار هم مبارزه مي كنيم ، كساني كه تظاهرشان به دينداري بيشتر از ديگران است ، قاعدتاً نمي توانند در آينده خطرساز باشند . ايشان با تفكر خاصش در اينباره گهگاه حتي در بعضي از خودي ها ، حساسيت هايي را پديد مي آورد .
ايشان معتقد بود كه اگر به اين هشدار رهبر و مرجع تقليد توجه نكنيم ، از همان نواحي اي كه در صدر اسلام و در هر دوره اي كه اسلام خواهان حركت بود ، از جريان نفاق آسيب ديد ، ما هم ضربه خواهيم خورد .
* در تأييد اين تفكر ، چه خاطره اي را به ياد داريد ؟
_ در روز عيد فطر در راهپيمايي قيطريه پس از اين كه مردم سد دژخيمان را شكستند ، از پل رومي سرازير شديم ، با هم در حركت بوديم كه شهيد لاجوردي در عين حال كه از اين حركت مردمي بسيار خوشحال بودند ، گفتند : " مواظب باش ! بعضي از اين كساني كه الان از ديگران جلو افتاده اند ، حرف هايشان ريشه هاي ايماني ندارند و در مراحل زندان نشان دادند كه ايمان شان ضعيف است ، بايد به هوش باشيم كه اگر توفيقي پيدا شود ، اينها ممكن است جلوتر از ديگران قرار بگيرند و همان بلايي را كه بر سر مشروطيت آمد ، اين بار بر سر نهضت روحانيت بياورند . "
در چنين شرايطي كه سربازان رژيم به طرف مردم گاز اشك آور شليك كردند و وضعيت عجيبي بود ، ايشان مي گويد : " بايد مواظب رگه هاي نفاق در ميان كساني باشيم كه شعارهاي غليظ تر از ديگران مي دهند ، نكند آنها اسلام واقعي را منزوي كنند . "
تلاش خاضعانه ايشان در شناخت نفاق در اين انسان شريف به گونه اي بود كه مي توانم با اطمينان عرض كنم كه در بين برادران نظير نداشت و بسيار بديع بود . ايشان در اين موضوع افق هاي بسيار دورتر و بالاتري را مي ديد .
* يكي از ويژگي هاي بارز شهيد لاجوردي كه دوست و دشمن بر آن اتفاق نظر دارند ، ساده زيستي و اجتناب از خودنمايي است . در اين باره چه پيشينه و نكاتي را به ياد داريد ؟
_ درست است ، يكي از ويژگي هاي شهيد لاجوردي تلاش در مخفي ماندن و پرهيز از خودنمايي و نمايش بود . شيوه زندگي اين شهيد در زندان و در طول زندگي پر مخاطره و پر مسئوليتش بعد از انقلاب ، نشان دهنده اين است كه تا آنجا كه ضرورت نداشت پرهيز كرد از اين كه خودش را نشان بدهد
و اين خصلت از او شخصيتي ساخته بود كه جز معدودي از همراهانش نمي توانستند درك كنند كه اين وجود چه ارزش هايي را آفريده و در حال توليد چه ارزش هايي است ، زيرا اصرار داشت كه نگويد و مطرح نشود .
ايشان از نظام چيزي نگرفت و براي نظام هم هزينه اي نداشت ، ايشان ساده زيست ترين مسئول كشور بود ، از بيت المال مطلقاً برداشتي نداشت ، در محل كارش با وسواس وجوهات را حساب مي كرد و اصرار داشت كه اين وجوهات فقط بايد در خدمت مقام معظم رهبري باشد .
يك نمونه اش را بيان مي كنم تا نسل جوان ما بداند كه چنين شخصيت هايي چگونه براي انقلاب از همه چيز خودشان گذشتند و هيچ هزينه اي هم براي انقلاب و براي مردم نداشتند . ايشان زندگي خودشان را با وسواس تمام محاسبه مي كردند .
بار آخري كه وجوهات ايشان و اخوي شان را گرفتم از ايشان اجازه خواستم كه مبلغي از اين وجوهات را صرف يك كار مشخص كنند . ايشان گفتند : " من همه زندگيم امانت است ، اما وجوهات من امانت خاص است ، بايد به دست ولي امر مسلمين برسد ، تو اميني اين امانت را به تو دادم . هر جا كه مي خواهي خرج بكني بايد ايشان رضايت داشته باشند ، ديگر اين امانت را من دادم به تو ، من مالكش نيستم ، بايد ايشان رضايت بدهند ."
* جنابعالي علت تأثير گذاري عميق شهيد لاجوردي را بر كساني كه به نوعي در تعامل با ايشان قرار مي گرفتند ، در چه مي دانيد ؟
_ جاذبه او به قدري قوي بود كه همه تصور مي كردند تمام وجودش جاذبه است ، ولي وقتي نوبت به دافعه مي رسيد ، چنان جدي در مقابل كفر و شرك ، الحاد و نفاق قرار مي گرفت كه گويي در وجود او جايي براي عاطفه و جاذبه ندارد .
قرآن كريم ويژگي انسان هايي را كه مسخر به ولايت رسول الله (ص) هستند اينگونه بيان مي كند كه « اشداء علي الكفار و رحما بينهم » اين صفات قرآني در ايشان نمود عيني داشت . شديدترين موضع گيري را در مقابل كفار مي كرد ، به تعبير امام راحل و به تعبير شهيد آيت الله بهشتي كه مي فرمودند : " هر چه فرياد داريد بر سر آمريكا بزنيد و بر سر كساني كه با آنها سر و سري دارند ."
متأسفانه عواطف ايشان كمتر انعكاس پيدا مي كرد ، به طوري كه حتي برادران خودي در مورد عواطف ايشان نسبت به اهل ايمان بسيار نگران بودند . ايشان در دادستاني انقلاب و زندانباني برخي از عناصر گروهكي ، نسبت به نسل جوان كه فريب هاي دشمنان انقلاب آنها را سرگردان و مسئله دار كرده بود ، چنان جاذبه و عاطفه و رحم و رحمتي به خرج مي دادند كه بسياري از شخصيت هاي برجسته خودي نسبت به او انتقاد داشتند . اما اينها كمتر گفته مي شد ، حالا هم كمتر گفته مي شود .
ايشان همين كه متوجه مي شد كه نسل جوان گرفتار فريب شده و دشمنان انقلاب و اسلام آنها را منحرف كرده اند ، فرصت هاي شبانه روزي را صرف آنها مي كرد . پس از اين كه از آنها اطمينان پيدا مي كرد به آنها مجال تفكر و حتي يك نوع آزادي نسبي مي داد و آنها را به اردوهاي تربيتي زيادي مي برد . مثلاً آنها را گروه گروه به زيارت و كنار دريا مي برد ، او مثل شمع سوخت كه اينها نجات پيدا كنند ، اينها خيلي كمتر گفته شده است .
در آن مدت هر سال يك شب ماه رمضان به ما لطف مي كردند و مي رفتيم بين همين جوان هايي كه مي خواستند خودشان را پيدا كنند و با آنها صحبت مي كرديم ، رفتم به زندان اوين و ديدم حدود 700 ، 800 نفر و كمتر از 1000 نفر نشسته اند ، شهيد لاجوردي بدون هيچ حفاظتي در وسط اين زنداني ها نشسته بود .
در وسط عرايض من چون در شرايط دفاع مقدس بود و ضعف نيرو ، برق خاموش شد . شايد چندين دقيقه طول كشيد ، من نگران بودم كه ايشان آن وسط نشسته بود ، حتي براي بنده كه آنجا براي سخنراني رفته بودم و مي بايست بعد از سخنراني سؤالاتي را پاسخ بگويم محافظي را معين كرده بودند ، ولي ايشان در وسط اينها نشسته بود .
پس از اين كه چراغ روشن شد ، ديدم همه آنها آرام نشسته اند ، او هم مثل گلي كه در وسط اينها شكفته است و دارد نگاه مي كند . گفتم : " چه كار خطرناكي مي كني ، چرا اين قدر به اينها اعتماد مي كني ؟ چرا اين قدر بي احتياطي مي كني ؟ " گفت : " نمي داني كه نجات يكي از اينها چقدر در محضر پروردگار ارزش دارد ، اگر من بخواهم براي نجات اينها بكوشم اول بايد خودم را فراموش كنم ، خودم بايد در ميان اينها قرار بگيرم . "
نمي دانم كه دادستاني انقلاب و سازمان زندان ها فيلم هايي از حركت اينها به نماز جمعه و كوه و دريا را دارد يا نه ، انصافاً اگر نمونه هايي از اينها باشد ، نسل جوان ما متوجه مي شود چرا منافقين و ضد انقلاب اين اندازه با لاجوردي مخالف بودند و متوجه مي شود كه چرا پس از شهادتش مجموع ضد انقلاب ها به رغم همه اختلافاتي كه دارند در اين موضوع كه عليه لاجوردي موضع بگيرند وحدت به خرج مي دهند .
* به نظر جنابعالي پاسخ اين سؤال چيست ؟
_ پاسخ روشن است ، زيرا او پاكباخته اي بود كه براي پس زدن پرده هاي نفاق تمام وجود خود را سرمايه گذاري كرد . او با ايثار وجود خود ، راه درست را به كساني كه فريب شعارها را خوردند و با كساني همراهي كردند كه از ضد انقلاب حقوق مي گيرند ، به ظاهر بر مسير انقلاب پاي مي فشارند و در باطن تفرقه ايجاد مي كنند ، نشان داد .
* حضرت امام و مرحوم حاج سيد احمد آقا عنايت خاصي به ايشان داشتند ، با عنايت به ارتباط جنابعالي با اين دو بزرگوار چه خاطراتي در اين زمينه داريد ؟
_ درباره نظر مبارك امام به ايشان از قول حجت الاسلام و المسلمين حاج سيد احمد آقا نكته اي را نقل مي كنم . وقتي كه فشار براي عوض كردن شهيد لاجوردي از دادستاني انقلاب فزوني گرفت و فضا سازي ها هر روز بيشتر شد ، حاج سيد احمد آقا فرمودند : " امام نظرشان به هيچ وجه نيست كه آقاي لاجوردي در آنجا نباشد و نظرشان هست كه در آنجا باشند ."
بعد ايشان نقل كرد كه بعضي از اعضاي شوراي عالي قضايي آن روز به آقاي لاجوردي فشار آوردند تا استعفا بدهد . شهيد لاجوردي فرموده بودند : " آنچه كه امام بگويند آن كار را مي كنم ." حاج احمد آقا گفتند : " خدمت امام عرض كردم كه ايشان جايگزين ندارند و بايد بر سر جاي خودش بمانند و اين فشارها نبايد به ايشان فشاري باشد . "
نسل جوان ما بايد بداند كه در آن روز از جانب قائم مقام وقت رهبري و از جانب گروهك اطراف ايشان به بعضي از اعضاي شوراي عالي قضايي فشار وارد مي شد و همين سبب شد كه دادستان انقلاب ، دادستاني را منحل كنند تا لزومي براي استعفاي لاجوردي نباشد و لزومي به اين كه ايشان اختياري داشته باشد و از امام اجازه بخواهد نباشد و اصل دادستاني انقلاب را منحل كردند .
حاج سيد احمد آقا نقل مي كردند كه گريه كنان خدمت امام رسيدم و گفتم : " اين شخصيت اصيل را كه از آنجا برداشتند ، اسباب اين هست كه نفاق به انقلاب لطمه جدي وارد كند . " امام فرمودند : " تو كاملاً حق داري نگران باشي ، من هم نگران هستم ، بايد مراقب بود كه آن خطري كه شما احساس مي كني پيش نيايد ، اما من هم نگران هستم . "
اين جمله غير مستقيم بود ، اما برادراني كه حضور داشتند در زيارت هاي حضرت امام و در جلساتي كه بوديم يا جلساتي كه به عنوان مؤتلفه اسلامي با مرحوم سيد احمد آقا داشتيم كه هر دو سه هفته يك بار در خانه يكي از اعضا برگزار مي شد .
زماني كه نوبت به منزل حاج سيد احمد آقا مي رسيد ما توفيق داشتيم خدمت حضرت امام برسيم و بحث ها و صحبت هايي بود كه خدمت امام منعكس مي شد ، امام چند بار در اين جلسات از شهيد لاجوردي صحبت كردند .
* ولايت مداري و پيروي محض از امام و مقام معظم رهبري نيز از ويژگي هاي بارز ايشان است .
_ بله ، يكي از ويژگي هاي كم نظير شهيد لاجوردي اين بود كه در تقيد به ولايت در زمان امام و بعد از امام در ولايت آيت الله خامنه اي چنان تولا را حفظ مي كرد كه كوچك ترين ترديدي از ايشان در عمل ديده نمي شد .
* موضع گيري ايشان در قبال موضوعات روز و عملكرد مسئولين چگونه بود ؟
_ ايشان بيشتر مسائل روز را مطرح مي كرد و موضع گيري مسئولين را به چالش مي كشيد ، به طوري كه گاهي اشخاص گمان مي كردند ايشان با عملكرد آنها به كلي مخالف است . هميشه بحث را به شكلي هدايت مي كرد كه جواناني كه در بحث حضور داشتند از آن تفكر مستقل و درست را بياموزند ، اما در مقام عمل ، جدي ترين تولا را به ولايت فقيه و بعد از حضرت امام به مقام معظم رهبري داشت .
* و كلام آخر ؟
_ از خداوند استدعا دارم كه اين شهيد و همه شهداي به حق و شهداي اسلام خواه جهان را و امام شهدا را از امت ما در بالاترين رضايت مقرر بفرمايد و از پروردگار استدعا دارم ، دعاهاي اينها در در مورد انقلاب و خانواده محترم شان اجابت بفرمايد و استدعاي نهايي مان اين است كه شفاعت اين شهدا و امام شهيدان را در عالم برزخ و قيامت نصيب ما بفرمايد .
