آقای میرسلیم در تحقیقات خود چنین عنوان می دارد :
" روز چهارشنبه صبح در تماس تلفنی با آقای بنی صدر حضور مخالفین را در مراسم با ایشان در میان گذاشتم ، پس از گفتگوی زیاد ایشان سفارش نمودند ، نیروی انتظامی به قدر لازم در نظر گرفته شود و حتماً مراقبت نمایند درگیری و مزاحمت ایجاد نشود و اضافه نمودند والا از مردم استمداد خواهند طلبید که خود جلوی چماقداران را بگیرند .
به ایشان گفتم دو گروه مخالف در مراسم چهارده اسفند شرکت خواهند کرد ، افراد علاقمند به آیت الله کاشانی و دیگر گروهک های ضد انقلاب و اخلالگر که قصد بهم ریزی و آشوب و درگیری خواهند داشت ، از ایشان خواستم طی اعلامیه ای نسبت به گروه اول مهربانی و ملاطفت نشان دهد و با مروت و احترام روبرو شود که تلقی ضد کاشانی بودن مراسم از میان برود و در سخنرانی نیز این مورد را ملاحظه نماید ؛
و از گروه های دیگر که مسملاً در دانشگاه شرکت خواهند کرد ، که اینان دنبال بازار گرم اخلال می گردند و علاقمند به حفظ انقلاب نیستند و وابستگی های سیاسی ناشایست با دستجات و گروه های مختلف دارند . از آقای بنی صدر خواستم در دنباله اطلاعیه خویش از آنان تبری جوید .
در ساعت 11 یا 12 اطلاعیه ای از طرف دفتر ریاست جمهوری روز پنجشنبه چهارده اسفند از رادیو پخش شد که متأسفانه حاوی هیچ کدام از نکاتی که من توصیه نموده بودم نبود و متن آن اطلاعیه به عنوان سند دارای ارزش می باشد ."
در اینجا شایسته می دانیم که عین سخنان بنی صدر را با کلیه حواشی آن نقل کنیم ، همان کلماتی که این همه غوغا برای آن برخاست ، اکنون متن سخنرانی :
تهران ، خبرگزاری پارس (جمهوری اسلامی)، دکتر سید ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور روز گذشته در اجتماع طبقات مختلف مردم در دانشگاه تهران که به مناسبت سالروز درگذشت دکتر محمد مصدق برگزار شده بود ، شرکت کرد و سخنانی به این شرح ایراد کرد :
" برای آمرزش شهدای انقلاب ما برای آمرزش سربازان ، پاسداران و همه آنهایی که در میدان نبرد در خاک و خون می غلطند با هم فاتحه بخوانیم . (شعار فرمانده کل قوا بنی صدر ، ما پیرو قرآنیم ، ما حزب نمی خواهیم ، مسلمان بپاخیز حزب شده رستاخیز)
خواهران و برادران من لطفاً آرام باشید ، آرام باشید . یک کمی صبر بکنید ، آرام باشید . امروز بعدازظهر به من اطلاع دادند که عده ای برای اخلال به اینجا آمده اند ، یک ربع پیش از این من به افسر پلیس گفتم آنهایی که برای اخلال آمده اند از اینجا بیرون ببرید . (سوت و کف زدن های جمعیت)
آرام باشید ، امروز به وزیر کشور نیز در این باره آگاهی داده شده است ، این است که اگر این عده دست از اخلال برندارند و مسئولین به وظیفه خوشان عمل نکنند ، من از شما مردم خواهم خواست (سوت و کف زدن های جمعیت و شعار درود بر بنی صدر) من از شما مردم خواهم خواست که یک بار دیگر برای همیشه اجتماعات خودتان را از وجود چماق بدستان که می خواهند (سوت و کف زدن های جمعیت) جمهوری را به لجن وجود خودشان بیالایند تنبیه کنید ."
آنگاه رئیس جمهور در ادامه سخنان خود گفت :
" مصدق مردی بود که امروز به خاطر بزرگداشت او شما مردم تهران در این اجتماع شکوهمند گرد آمده اید ، بیانگر و مجری راه و رسمی است به ترتیبی که خود در این عبارت می گوید : از مسلمانی و آداب آن برای بر حق بودن اسلام نه برای میل این و آن پیروی کنیم و به لوازم آن از ترس خدا و معاد نه به مقتضیات دنیوی و سیاسی عمل نماییم . باد شمال یا جنوب ما را نلرزاند و در درجه ایمان ما تأثیری ننماید و به طور مصنوعی یک روز آتش آن را شعله ور و روز دیگر به کلی خاموش نکند .
من ایرانی و مسلمانم و بر علیه هر چه ایرانیت (کف و سوت) و اسلامیت را تهدید کند تا زنده هستم مبارزه می نمایم (کف و سوت ، شعار : بنی صدر بنی صدر بلندگو را کی قطع کرد ، کیش کیش چماقدار ، نصر من الله و فتح قریب ، مرگ بر این حزبک مردم فریب) چگونه ممکن است خون ایرانی در عروق کسی جاری باشد و مداخله اجنبی را در امور کشورش تحمل کند . هر کس که به بقای نیروی اجنبی در خاک کشور علاقه داشته باشد و همچنین هر کس که همسایگان را تحریک کند ، خیانتکار است .
با این بیان مصدق میان استقلال و آزادی میان ایرانیت و اسلامیت رابطه ای می بیند و این دو را مستقل از یکدیگر نمی خواهد . ربط این دو در چیست ؟ استقلال آزادی مجموع یک ملت است ، در رابطه با قدرت های خارجی اگر استقلال یعنی آزادی اقتصادی و آزادی سیاسی و آزادی فرهنگی یک ملت در رابطه با قدرت های خارجی حاصل نباشد .
چگونه می توان تصور کرد که در یک جامعه وابسته و در یک جامعه زیر سلطه ای ، در جامعه ای که اقتصاد آن آزاد نیست و زیر سلطه بیگانه و وابسته به شرکت های بین المللی است ، در جامعه ای که فرهنگ آن آزاد نیست و عناصر فرهنگی بیگانه و ارزش های فرهنگی بیگانه بر آن حاکم است .
در جامعه ای که از نظر سیاسی آزاد نیست ، یعنی دستگاه حاکمه اش به قدرت های خارجی وابسته است ، در چنین جامعه ای چگونه می تواند افراد آزاد باشند و آزادی های عمومی محترم شمرده بشوند و اگر در جامعه این آزادی ها وجود نداشت و اگر در جامعه ای صاحبان عقیده از اظهار نظر کردن عاجز بودند و اگر در جامعه ای به جای عقل و منطق چون و چماق حکومت کرد ، چگونه می توان این جامعه را مستقل شمرد ؟ (سوت و کف زدن های جمعیت)
رئیس جمهوری در ادامه سخنان خود با اشاره به این نقطه که نشانه استقلال در جامعه مستقل وجود آزادی های عمومی و آزادی هایی است که بدون آن رشد اندیشه فرزندان یک ملت ممکن نمی گردد ، گفت :
" این است که در جامعه مستقل نشانه استقلال جزء آزادی های عمومی است، آزادی هایی که بدون آن رشد اندیشه فرزندان یک ملت ممکن نمی گردد . به عکس هر اندازه ای در جامعه ای آزادی های اساسی بیشتر باشد ، آرام باشد ، خبری نیست (شعارهای نامفهوم) آقایان مأمورین شهربانی این مزاحمین را فوراً از اینجا ببرید .
در صورتی که (سوت و کف) شما عاجزید ، مردم خودشان می روند می دانند (شعارهای نامفهوم و هیاهو و صدای سوت ، شعار بنی صدر بنی صدر اذن جهادم بده ، چندین بار تکرار می شود و شعار ما پیرو قرآنیم ، ما حزب نمی خواهیم ، سوت و کف زدن های جمعیت) به ترتیبی که شنیدید ممکن نیست ، فرض آزادی بدون استقلال فریب و دروغ است ، فرض استقلال بدون آزادی هم دروغ است ، حالا ببینیم در نظر مصدق این دو چگونه با اسلامیت رابطه می جویند . "
رئیس جمهور افزود :
" در جهانی که ما هستیم ایدئولوژی ها چه شرقی و چه غربی ایدئولوژی های وابستگی هستند به همین دلیل هم در دوران مصدق دو دسته با او مخالف شدند و بودند ، یکی وابستگان به شرق و ایدئولوژی که آنها تبلیغ می کردند ، ایدئولوژی وابستگی بود. می گفتند در این دنیا هیچ راهی جز این که ما وابسته به شرق و غرب باشیم نیست ، در این دنیا نمی توان آزاد زندگی کرد ، ملل کوچک باید به یک قدرت بزرگ تکیه کنند و موجودیت خویش را حفظ کنند .
هر دو دسته در این مرام موافق بودند ، هر دو دسته این مرام را تبلیغ می کردند ، یکی می گفت باید به روسیه وابسته باشیم و یکی می گفت باید به آمریکا و غرب وابسته باشیم ، آن فکر قوی و توانایی که به ما می گوید نیازی به وابستگی به شرق و غرب نیست ، به خود مردم تکیه می کنیم _ بلکه یکی را گرفتند جزء همین چماقداران است ، بنیاد انقلاب اسلامی اردیبل _ (سوت و کف) و مستقل و آزاد زندگی می کنیم همان اسلامیت است .
در اسلام است که استقلال و آزادی به معنای رهایی کامل یک ملت از سلطه بیگانه و چماقداران دستیار سلطه بیگانه رها می گردد ... (سوت و کف ، شعار مرگ بر چماقدار) بنابراین آنچه اصلی و اساسی است از دید مصدق ، مردی که در یک دوران تاریک ضعف و جعل و نادانی که سلطه گران بر جهان حاکم کرده بودند ، پرچم مبارزه ضد استعماری را بدوش کشید ، ایرانیت در همان حد استقلال و آزادی بیرون از اسلامیت به معنای طرز فکر و روش و دینی که به ملت امکان می دهد با وحدت در پایه و با تکیه بر خود از هر بیگانه ای بی نیاز باشد ؛
مردی که در آن روزهای تاریک پیش از آن که نهضت های استقلال طلبانه در جهان آغاز گردد ، آغازگر دوران بود . با این طرز فکر با این دید به مقابله قدرت حاکم روز رفت و با همه این که دستگاه حاکمه در مجموع با وی مخالف بود و همه آن که تمام امکانات در دست سلطه گران عوامل داخلی آنان بود او به یاری مردم این سرزمین موفق شد ، پنجه در پنجه کارتل های جهانی افکند ، آنقدر شأن و مرتبت جهانی پیدا کرد و چنان در افکار دلهای مردم جهان زنده شد که کارتل ها برای اولین برا این مخالف پیگیر خود را نتوانستند از میان بردارند و او در بستر مرد .
اکنون که فی الجمله به کوتاهی دید او را از آزادی و استقلال و ایرانیت و اسلامیت دانستیم لازم است درباره اخلاق سیاسی مصدق نیز چند کلمه ای بگویم . در جهانی که هستیم دو نوع دید از رهبری وجود دارد ، یک رهبری بر این باور است که خود می باید به جای یک ملت تصمیم بگیرد ، خود می باید سرنوشت مردم را هر طور خواست تعیین کند ، این رهبری رهبری های دیکتاتوری در گذشته و حال تاریخ بشر هستند .
مصدق از اینگونه نبود ، در نظر او رهبری خدمتگزاری مردم است ، اجرای خواست و اراده مردم است ، این است که چندین نوبت در مجلس شورای آن روز گفت : من نوکر ملت هستم . برای او نوکری ملت فخر بود به این اعتبار که او خود را مجری اراده مردم می دانست و با این نوع رهبری که خود را قیم مردم بداند و هر کار خواست بکند و مردم امکان نداشته باشند ، هیچ اظهار نظری در هیچ زمینه ای داشته باشند مخالف بود .
رئیس جمهور در اینجا تأکید کرد که :
" هم اکنون نیز در جمهوری اسلامی ما از زبان امام ، همین رهبری ، رهبری مقبول است . امام دو سه روز پیش خطاب به سران چند کشور گفتند : در این جمهوری کسی نمی تواند خلاف اراده ملت کاری بکند ، رأی ، رأی ملت است و هر مقامی در این جمهوری منتخب ملت است و باید مجری رأی و خواست ملت باشد .
بنابراین از نظر اخلاق سیاسی او بیان کننده همان خطی است که ما در امامت پذیرفته ایم و رهبر را کسی می دانیم که راه را نشان می دهد و خواسته های عمومی را در خود و اعمال و گفتار خویش متبلور می کند . بیانگر اساسی ترین خواسته مردم خویش می گردد و در اجرای خواست ها با قاطعیت تا سر حد توان می کوشد و از هیچ حادثه ای روی از میدان بر نمی تابد .
این رهبری ، رهبری مصدق است و او کسی است که اینگونه رهبری را قبول داشت . سخن از او و عمل از اوست ، که بسیار در خود توجه برای نسل ما و همه نسل هاست. آن روز که او به زمامداری رسید رهبران گروه های سیاسی به نزد او رفتند تا هئیت وزیران را از نمایندگان آنها انتخاب کنند .
مصدق به آنها گفت شما مبارزه کردید برای این که مقام های کشوری و لشگری را لایق ترها اشغال کنند ؟ یا مبارزه کردید یک گروه حاکم برود و یک گروه حاکم دیگر بیاید ؟ کدام یک از این دو گروه ؟ اگر مبارزه برای این بود که باندها و گروهک ها و آنهایی که به جای لیاقت و خدمت زور و خیانت را وسیله ترقی کردند لایق نیستند ، پس من چگونه کسانی را که لایق همکاری خود می دانم و متناسب وضع تشخیص می دهم ، به همکاری برنگزینم ؟
اگر چنین نشود و این طور بشود که اشخاص به جهت وابستگی این گروه و یا آن گروه امور را در دست بگیرند ، مردم آن وقت خواهند گفت که فرق میان این حکومت و حکومت های قبلی چیست ؟ مگر پیش از این باندها و وحدت های خانوادگی نبود که بر کشور حکومت می کرد ؟ حالا هم که همان بساط است . لذا این بود که زیر بار نرفت و گفت که حزب سیاسی و گروه سیاسی باید به دنبال عقیده باشد نه در پی تحمیل افراد خود به حکومت (سوت ها و کف زدن ها)
غائله چهاردهم اسفند۱۳۵۹(۷۲)
