فرا رسیدن عید فطر، نوید بخش تحولاتی سرنوشت ساز در زندگی اهل ایمان است، چرا که عید فطر زمینه ساز وحدت کلمه برای مسلمانان بوده و بستری برای تجدید حیات دوباره اسلام، دمیدن روح ایمان و نشاط برای بندگان الهی و روز نمایش عظمت دین اسلام است .
در شب و روز عید فطر، اهل ایمان از سویی به شب زنده داری و نماز و دعا میپردازند و از سویی دیگر با زمزمه زیارت امام حسین (ع) با آن حضرت و مقاصد آسمانیاش پیمان مجدد امضا کرده و روح حماسه و عرفان و فداکاری را در وجودشان احیاء میکنند.
این اعمال معنوی آنان را برای پرواز در عالم ملکوت به همراه قدسیان آماده میکند و آنان بدین وسیله از قید و بند مادیات و علاقههای بی ارزش رهایی یافته و با دلی سرشار از شوق ایمان و عشق به خدا زندگی نوینی را آغاز میکنند.
در این روز مسلمانان با شوق وصف ناپذیری، پس از یک ماه عبادت خالصانه، در اجتماع روز فطر صف میکشند و اتحاد و یگانگی و همدلی خود را به نمایش گذاشته و بار دیگر دست رد به سینه شیطان و شیطان صفتان میزنند .
بخشی از کوشش مسلمانان در ایام عید، بعد اجتماعی دارد که در حل مشکلات دیگر مسلمانان، رسیدگی به نیازمندان و محرومان و گرفتاران، شاد و مسرور ساختن برادران و خواهران دینی، کمک به مستضعفان فکری جامعه و اهتمام به مسائل عمومی و مبتلا به مسلمانان جلوه میکند .
برخی دیگر از فعالیتهای اهل ایمان مربوط به ارتباط خود و خدایشان است، آنان از آنجایی که در طول ماه مبارک رمضان با زحمات شبانه روزی خود بر شیطان نفس تسلط یافته و در جهاد بزرگ به پیروزی نائل شده اند روز عید فطر را به شکرگزاری و ارتباط نزدیکتری با پروردگارشان میگذرانند .
متن زير، خطابهي امام موسي صدر به مناسبت عيد سعيد فطر است كه دكتر سيدصادق طباطبايي براي «بازتاب» ارسال كرده است:
اي مسلمانان، اي خواهران و برادران ايماني
بار ديگر ماه مبارک رمضان را که فراقش بر ما بسي گران ميآيد، وداع ميگوييـم و قدم در بارگاه عيد سعيد فطر مينهيم؛ پس از آنکه اين وداع و آن تشرف، بارها و بارها تکـرار شده و باز هم در آينده به اذن خداوند تکرار خواهد شد. هنگام محاسبه کردار خود، اميدواريم به آن درجه از بلوغ رسيده و از پوستهها و از ظواهر اين شعاير جاويدان الهي گذشته و دريافته باشيم که روزه و نماز و عيد تنها تکليف و مناسک کليشهاي تحميلي نيستند که براي ارج گذاردن به خدا تقديم او ميکنيم و يا به عنوان مالياتهايي براي عالم غيب پيشاپيش ميفرستيم. بلکـه اين عبادات، نيروهاي محرکه و انگيزههاي تجديد قوا را براي دفاع در حياتي سالم در ما رقم زده و تصحيح انحراف و خطاهاي ما را در سلوک انساني مان سبب ميشوند. ما به مرحلهاي رسيدهايم که ميشناسيم يک ساعت فکر کردن بهتر از عبادت چندين ساله است. تأمل در شعائر و توجه به انگيزهها همان چيزي است که شرع مطهــر آن را نيت نام نهاده و جوهر عبادت و محتوي حقيقي اعمال است.
اي کساني که اين عيد را گرامي ميداريد
شما از گردونه تربيتي و چرخه پرورشي ماه رمضان بيرون آمدهايد، در حالي که در عزم و اراده، نيرومند و در تحمل مشکلات و سختيها؛ قوي و در برابر هواها و خواهشهاي نفساني ، مقاوم گشتهايد. شما از مکتب الهي رمضان با انديشهاي پاک و مشتاق معرفت و با قلبي پاکيزه و طالب ذکر، به بيرون گام نهاديد. روزه به شما آموخت که اخلاص براي عقيده و محافظت از آن در پنهان و آشکار چگونه ميسر است. اکنون در روز عيد با آمادگي تمام به سوي زندگي ميرويد، تا جامعهاي با کرامت و والا بسازيد که بخششها در آن فزوني ميگيرد و به لياقتها و استعدادها ارج گذارده ميشود و فساد و ريا در آن ميميرد. جامعهاي که سستي و هرج و مرج در آن جائي ندارد و بخشندگي و احساس مسئوليت در آن موج ميزند. شما براي ساختن کشوري فراخوانده شدهايد که زيبايي و نزهت در آن آکنده است؛ وطني که بر علم و نظم تکيه ميکند و براي برگرفتن آلام از دل و گرده زحمتکشان و مظلومان و کمر بستن براي خدمت به آنان و برداشتن ظلم و ستم از دوششان قيام ميکند.
و اي عيد
اين چنين با آمال و آرزوهايي گسترده به استقبال تو آمدهايم و در شادي افطار، شادي ارواح خود را هنگام ملاقات الهي در تو مشاهده ميکنيم. با تو پيمان ميبنديم که اگر لازم شد براي دستيابي به شادي لقاي خداوند هر آن آماده و مهيا باشيــم. والله الموفق و المعين.