شهيد هاشمي نژاد در آئينه آثار

• مقدمه

هنوز بسياري از آحاد ملت حزب الله به خصوص اهالي خراسان ، فريادهاي بيدارگرانه شهيد جوانمرد را به گوش جان مي شنوند كه بر فراز منبري در مسجد يا بر سقف اتومبيلي در اوج تظاهرات قبل از انقلاب و يا راهپيمايي هاي بعد از انقلاب ، جان مشتاقان را از زلال چشمه انديشه اسلام ناب محمدي (ص) سيراب مي كرد و لرزه بر اندام دشمنان كور دل مي افكند ؛ اما شايد به دلايل متعدد بسياري از مردم به آثار گرانقدر به جاي مانده از ايشان آشنايي نداشته باشند .

شهيد هاشمي نژاد علاوه بر اين كه خطيبي توانا و سخنراني زبردست بودند ، مرد ميدان تحقيق و قلم نيز بوده اند و آثار قلمي ايشان نيز در ميدان مبارزه با هجوم فرهنگي بيگانه به اين سرزمين ، نقش مهمي داشته است . شوق و اشتياق مردم به مطالعه آثار ايشان وسعت تأثير اين آثار را مي توان از مشاهده چاپ هاي متعدد كه از كتاب مختلف آن شهيد به عمل آمده به راحتي دريافت .

آنچه قبل از معرفي آثار آن شهيد قابل ذكر است اين است كه آن شهيد بزرگوار با شناخت و درك عميقي كه از اوضاع اجتماعي زمان خويش داشت ، در صدد معرفي اسلام ناب و اصيل محمدي (ص) به جامعه برآمد و براي معرفي و شناساندن احكام و نظرات ديني به مردم و جوانان راهي را پيش گرفت كه در نوع خود ابتكاري و بسيار مناسب جو غرب زده آن روز جامعه بود .

به اين ترتيب كه ايشان براي مبارزه با انحرافات و فسادي كه به نام علم و تمدن در جامعه ترويج مي شد ، قلم به دست مي گرفت و با دلايل عقلي و استدلال هاي علمي و با بهره گيري از جديدترين علوم روز و آخرين كتب انتشار يافته دانشمندان غربي و ساير كشورهاي خارجي به مبارزه با انحرافات مي پرداخت .

آشنايي عميق ايشان با علوم حوزوي و اسلامي ، باعث مي شد كه مسائل ديني را با زبان ساده و همه فهم و علمي عرضه مي كرد و همين مطلب نيز موجب اين گرديد كه اين آثار با اقبال عام روبرو شود و پير و جوان با خواندن اين كتب ، ‌روح خود را از زلال معرفت آن سيراب نمايند .

آنچه در ذيل مي آيد معرفي كوتاهي از آثار آن شهيد بزرگ است ، به اين اميد كه جامعه ما به خصوص جوانان و نوجوانان نسبت به اين آثار شناخت بيشتري پيدا كنند و براي مقابله با موج حملات فرهنگي استكبار غرب از اين آثار سود جويند :

1) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ، درسي كه حسين (ع) به انسان ها آموخت ، يك بررسي تحقيقي و جامع درباره اصيل ترين انقلاب هاي خونين جهان ،‌ تهران مؤسسه انتشارات فراهاني ،‌ چاپ هشتم ، 1352 داراي مقدمه و فهرست موضوعي در آخر كتاب ، 463 صفحه .

اين كتاب درباره نهضت مقدس حسين (ع) كه نه تنها يك جنبش اسلامي بلكه حساس ترين راز تاريخ انسان است ،‌ نوشته شده و جوانب گوناگون اين واقعه را مورد بررسي قرار داده است ، مباحث اين كتاب در سه بخش نگاشته شده است :

بخش اول : عواملي كه كه ضرورت نهضت امام حسين (ع) ايجاب مي نمود ،‌ از هنگام انعقاد نطفه آن ، قدم به قدم تعقيب و به خوبي نشان داده شده كه چگونه در آن عصر ،‌ سرنوشت اسلام و قرآن ، عدالت و آزادي ،‌ انسانيت و فضيلت به آن قيام آسماني به طور مستقيم بستگي داشت .

بخش دوم : روش و سياست خاصي كه فرزند پيامبر (ص) در آن شرايط خفقان آور و دردناك در پيش گرفت تا توانست با رهبري صحيح و همه جانبه خود ، جنبش خونين و انساني خويش را به ثمر برساند و آن را از تحريف حكومت هاي فاسد و ديكتاتور محافظت نمايد ، به طور كلي مورد توجه قرار داده شده است .

بخش سوم :‌ نقش حياتي و بزرگ كاروان اسيران در به ثمر رساندن نهضت و كوشش هايي كه آن دودمان فضيلت به صورت هاي گوناگون براي رسيدن به اين آرمان مقدس انجام داده اند ،‌ دقيقاً بررسي شده و در پايان كتاب طرح هاي مفيدي به منظور بهره برداري صحيح از نهضت در شرايط حاضر ارائه شده است و بالاخره كتاب با پيش كشيدن مباحث علمي ديگر كه طرح آنها ضروري به نظر مي رسيده ،‌ شده است .

مباحث مختلف كتاب كه نگرش همه سويه اي است بر نهضت خنين حسين (ع) و آثار و پيامدهاي آن تحت عناوين كلي زير آمده كه هر كدام مباحث گسترده ديگري را در بر مي گيرد: موجبات اصلي نهضت ،‌ شوراي خلافتي با موجودي ناميمون ،‌ تبعيد اباذر ، دست انتقام از آستين ملت ، دومين پيشواي راستين ، ارزيابي صلح امام حسين (ع) ، نماز جمعه در چهارشنبه ، كشتار مردان آزاده و شريف ، فرهنگ استعماري معاويه ، يزيد از خمر و غنا ستايش مي كرد ، يزيد خانه خدا را به آتش كشيد ؛

‌آثار نهضت حسين (ع) ،‌ سياست خاصي نهضت حسين (ع) را اعزام مسلم با اولين قدم در راه نهضت ، كاروان حسين (ع) مكه را ترك مي گويد ، طليعه جنگ با برخورد با حر ،‌ عاشورا روز سرنوشت براي اسلام و آزادي ،‌ اسيران پيروز با سازمان تبليغي حسين (ع) كاروان اسيران به سوي شام مي رود ،‌ نفرت و انزجار عمومي در شام ، اسيران پيروز باز مي گردند ،‌از فاجعه خونين طف چگونه بايد بهره برداشت ، نهضت حسين (ع) از نظر رهبران مذهبي علمي و سياسي جهان .

2) عبدالكريم هاشمي نژاد ، مناظره دكتر و پير ، مشهد ،‌ كتابفروشي جعفري ، چاپ ششم ، 1343 ، ‌493 صفحه .

هدف از نگارش اين كتاب رويارويي با نفوذ فرهنگ و تمدن منحط غرب و رواج غرب زدگي در كشور بوده است و مباحث فراوان ديني ، علمي و اجتماعي طي مكالمه اي كه بين چند مسافر در قطار اتفاق مي افتد ، به روشي بسيار جذاب و جالب بيان كرده است .

طي مباحث كتاب شهيد بزرگوار با نگرش خاص و موشكافانه علمي و برهاني ، دلايل خدشه ناپذير اسلام را در مورد مسائل ديني اسلام و برخي مسائل و گرفتاري هاي اجتماعي خاص آن روز جامعه ايران بيان كرده است ، مباحث كتاب تحت عناوين كلي ذيل ارائه شده است :

قضاوت بي جا ،‌ محمد (ص) مرد بي نظير ، قوانين اسلام هميشگي است ، نفوذ پيامبر اسلام (ص) در عصر حاضر و گذشته ، زندگي سراسر افتخار پيامبر اسلام ، معجزات از نظر دانشمندان اروپا و علوم روز ، گفتار دانشمندان اروپا درباره پيغمبر اسلام ؛

بررسي قوانين قضايي اسلام ، بررسي برخي ازقوانين جزائي در اسلام ، بررسي قوانين نظامي و جنگي در اسلام ، مسلمانان بنيانگذار تمدنند ، پيشرفت مسلمين در علوم روز ، علل ترقي و پيشرفت مسلمين ، علل عقب افتادگي و انحطاط مسلمين ،‌ مشروبات الكلي ، قمار و زيان هاي گوناگون آن ، مطبوعات ، حقوق زن در اسلام ،‌ تعدد زوجات در اسلام .

3) عبدالكريم هاشمي نژاد ، پاسخ ما به مشكلات جوانان ، كانون بحث و انتقاد ديني ، مشهد ، انتشارات توس .

اين كتاب حاوي مجموعه پاسخ هايي است كه دانشمند و استاد گرانقدر شهيد هاشمي نژاد در موضوعات مختلف علمي و ديني در جلسات كانون بحث و انتقاد ديني به انبوه جوانان روشنفكري كه در آنجا اجتماع كرده بودند ،‌ داده است . اين كتاب موضوعات ذيل را شامل مي شود :

طول عمر امام زمان (عج) ، انتظار فرج ، گناه محدود و مجازات نامحدود ، آيا نجاست كفار علت بهداشتي دارد ، ‌آگاهي امام از حقايق علمي جهان ، عدالت در تعدد زوجات ، چرا بايد از خداوند بترسيم ، ‌فرضيه داروين ، متعه يا ازدواج موقت ، داستان زيد و انتقاد مسيحيان از آن ، نقاطي كه تقريباً شش ماه شب و شش ماه روز دارد ؛

سن ازدواج دختر و پسر در اسلام ، جهان اسلام و آزادي انتخاب مذهب ، چرا تنها كعبه خانه و قبله مسلمين است ، آزادي علمي و حرمت خواندن نشريات گمراه كننده ، فرزندان نامشروع و مسائل مربوط به آن ، محروميت هاي ناقص الخلقه ها ، چرا همه پيامبران از مشرق زمين ، پيروان مذاهبي كه از اسلام بي خبرند .

4) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ، اصول پنجگانه اعتقادي ، چاپ اول ، مشهد انتشارات توس ، 1352 .

شهيد بزرگوار هاشمي نژاد در مورد هدف از نگارش اين كتاب در صفحه 20 همين كتاب مي فرمايد : " جمعي از دوستان دانشجوي من مركب از دانشكده هاي الهيات ،‌ علوم پزشكي و ادبيات از من خواستند كه جلسات بحثي را درباره شناخت مسائل انتقادي و قوانين عملي اسلام براي آنان به وجود آورم تا بر ايمان خلل ناپذير آنها نسبت به اصالت همه جانبه اين مكتب افزون شود و هم آنان را براي دفاع مستدل و منطقي از واقعيات و حقايق اسلام در برابر افكار مادي و ماترياليستي و آراء و عقايد گوناگون آماده سازد ."

اين كتاب كه بر اساس بحث هاي فوق الذكر شكل گرفته ، مباحث زير را شامل مي گردد :

چرا بايد خدا را بشناسيم ،‌ خداشناسي با اولين اصل اعتقادي ، شگفتي هاي خلقت در بدن انسان ، حيوانات و نظامي كه بر آنها حكومت مي كند ، نگاهي به دنياي اسرارآميز ميكروب ها و گياهان ، نگاهي به آفرينش گياهان ، كرات آسماني و اسرار آفرينش آنها ، زمين يا بستر زندگي ما ، اين همه نظم در پديده هاي جهان از كجاست ، نكته اي جالب در برهان نظم ، فطرت يا طبيعي ترين راه براي شناخت خداوند ، حادث بودن جهان ، ممكن و واجب .

5) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ، راه سوم بين كمونيسم و سرمايه داري ، مشهد ، كتاب فروشي جعفري ، 1384 قمري ، 75 صفحه .

اين كتاب متن يك سخنراني است كه توسط سيد هاشمي نژاد در مجلس جشني كه به مناسبت ولادت حضرت رضا (ع) در مدرسه ميرزا جعفر مشهد برگزار گرديده ، ايراد شده است. در اين كتاب شهيد جوانمرد به بررسي اختلافات طبقاتي در جوامع انساني و تاريخ و علل اين امر پرداخته و ضمن برشمردن عوارض و نتايج آن ،‌ اختلافات طبقاتي را تحت سه عنوان كلي ذيل مورد بحث قرار مي دهد :

راه اول : سرمايه داري و انتقاد به روش آن . راه دوم : كمونيسم و اعتقاد وارده بر آن .

راه سوم : مواضع اسلام در برابر اختلاقات طبقاتي و راههايي كه براي از بين بردن آن در اسلام پيشنهادشده است .

6) عبدالكريم عبداللهي ،‌ كمونيسم از ديدگاه نظام اقتصادي و اجتماعي اسلام ، با مقدمه سيدعبدالكريم هاشمي نژاد ، مشهد ،‌ كتاب فروشي جعفري ، 1351 .

در اين كتاب به نظام اقتصادي و اجتماعي اسلام و نقش آن در پايه گذاري اجتماع سالم به بحث پرداخته شده است و علاوه بر آن به انجمن ديني كه سيد جمال الدين حدود يك قرن پيش آن را در مصر تأسيس كرده بود و اثر آن انجمن در سراسر جهان ، اشاره شده است .

شهيد هاشمي نژاد مقدمه بسيار فاضلانه و نسبتاً مفصلي بر اين كتاب نگاشته و زير عناوين : غارتگري در قالب هاي گوناگون ، استعمار در شكل هاي تازه اش ، كمونيسم يا همان امپرياليسم ديروز ،‌ اسلام و خط مشي اقتصادي و اجتماعي آن ، به بحث درباره مسائل و مشكلات جهان اسلام پرداخته است .

7) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ، مشكلات مذهبي روز ، تهران ،‌ مؤسسه فراهاني ، 1328 ، 200 صفحه .

با توجه به توطئه هاي استعماري كه در رژيم گذشته براي دور كردن مردم از مسائل مذهبي و زشت جلوه دادن چهره اسلام انجام مي گرفت ، شهيد هاشمي نژاد براي مقابله با اين جريانات و روشن كردن اذهان مردم نسبت به مشكلات مذهبي كه در اثر القائات فرهنگي رژيم به وجود آمده بود ، قسمتي از اين مشكلات را در اين كتاب به صورت پرسش مورد بحث قرار داده و به آنها پاسخ گفته است .

در اين كتاب سعي شده تا پاسخ ها تنها بر مبناي منطق و علم باشد ، تا به خوبي بتواند نقش خود را در حق مشكلات به صورت قانع كننده اي ايفا نمايد . مباحث اصلي كتاب عبارتند از :

حكومت جهاني امام زمان (عج) ، طول عمر امام زمان (عج) از نظر زيست شناسي و پزشكي ، مشكل پيري ، چگونه امام زمان (عج) بر جهان غلبه مي يابد ،‌ انتظار فرج يعني چه ، در حكومت امام (عج) چه كساني محكوم به مرگ مي شوند ، كتاب جديد چيست ، سن ازدواج براي دختر و پسر ، آيا وجدان مي تواند جايگزين دين شود ، آيا تربيت مي تواند نقش دين را ايفا كند ، آزادي علمي و حرمت خواندن نشريات گمراه كننده .

8) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ،‌ ضرورت تشكيلات ، حزب جمهوري اسلامي ، بي تا ، 33 صفحه .

مباحث اين كتاب عبارتند از سخنراني استاد شهيد در مجمع اصناف تاريخ 19/1/60 ،‌ ايراد شده است و طي آن در مورد ضرورت و نقش تشكيلات و پيشبرد اهداف انقلاب و خدمت به نظام جمهوري اسلامي و راههاي دستيابي به آن بحث شده است .

9) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ، مبارزه با جهل و ماديت ، قم ، مؤسسه قدس ، 1360 ، 24 صفحه .

اين كتاب حاوي دو مقاله است به نام هاي "‌ ماديات يا سيل بنيان كن "‌ و " فرهنگ را دريابيد " ، كه طي اين دو مقاله مسائل ديني و اجتماعي و گرفتاري هاي جامعه اسلامي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است .

10) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ، قرآن و كتاب هاي ديگر آسماني ، تهران ، انتشارات فراهاني ، چاپ دوم ، 308 صفحه .

مسائلي كه در اين كتاب مورد بحث قرار گرفته موضوع يك سلسله سخنراني است كه در مدت ده شب در حسينيه ارشاد تهران ايراد گرديده است . در اين گفتار بين قرآن و كتاب هاي ديگري كه اكنون به نام كتاب هاي آسماني در دسترس ماست ، مقايسه اي كوتاه انجام شده و مباحثي چند مورد بررسي قرار گرفته است .

سيد هاشمي نژاد طي اين سخنراني ها ضمن بحثي مقدماتي درباره نبوت و لزوم اعجاز انبياء ، جنبه هاي مختلف اعجاز قرآن و نيز چگونگي جمع آوري قرآن را مورد بحث و بررسي قرار داده ، سپس به انتقاد و بررسي كتب ديگري كه به عنوان كتب آسماني مطرح هستند پرداخته و انحرافات و تحريف هايي را كه به آن كتب راه يافته است ، بيان مي نمايند و با بيان اعترافات دانشمندان درباره قرآن به بحث خاتمه داده اند .

عناوين كلي كتاب مذكور كه هر عنوان به نوبه خود سرفصل هاي بسياري را در بر مي گيرد به شرح زير است :

دعوت انبياء ، چرا معجزات انبياء گوناگون است ، قرآن يا معجزه دائمي پيغمبر اسلام ، اعجاز قرآن از جنبه هاي گوناگون ، آيا قرآن تحريف شده است . كتاب هاي عهد جديد هم آسماني نيست ، محتويات عهدين درباره خداوند ، قرآن خداند را چگونه مي شناسد ، پيامبران از ديدگاه قرآن و كتاب هاي ديگر آسماني ، عهدين درباره انبياء چه مي گويند .

آيا قرآن به انبياء گناه نسبت داده است و گسترده اي را در بر مي گيرد و مسائل مختلف را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهد و در ادامه مباحث كتاب راه سوم بين كمونيسم و سرمايه داري چاپ شده است .

11) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ،‌ رهبران راستين ( اصول پنجگانه اعتقادي ، نبوت و مباحث مربوط به آن) ،‌ تهران ، انتشارات صبا ، 1361 .

اين كتاب كه جلد دوم "‌ اصول پنجگانه اعتقادي "‌ است ، به بحث درباره نبوت و مسائل و مباحث مربوط به آن اختصاص داده شده و با ديدي وسيع و روشن و متناسب با پيشرفت هاي فرهنگي روز ، مسائل موجود در اين زمينه را در مقايسه با حوادث و تفكرات جديد مورد بررسي قرار داده است .

عناوين سرفصل هاي اصلي كتاب به شرح زير است :

ظلم چيست و غفران يعني چه ؟ ، مقصود از ذنب در سوره فتح ،‌ گناه بخشي در كليسا ، اعترافات مهم دانشمندان درباره قرآن .

12) سيد عبدالكريم هاشمي نژاد ، مسائل عصر ما ، تهران ، مؤسسه مطبوعاتي فراهاني ، 202 صفحه .

مسائلي كه در اين كتاب بحث شده و موضوع دو سخنراني است ، يكي تحت عنوان قسمتي از مشكلات بزرگ نسل ما در انجمن اسلامي مهندسين در تهران و ديگري تحت گفتار راه سوم بين كمونيسم و سرمايه داري در مجمع عمومي صندوق قرض الحسنه مشهد كه توسط شهيد هاشمي نژاد ايراد شده است .

لازم به تذكر است كه هر يك از اين دو سخنراني قبلاً‌ جداگانه تحت عناوين ذيل منتشر گشته است و سپس در اين كتاب تحت عنوان ‌" مسائل عصر ما " در يكجا چاپ شده است :

1) مشكلات بزرگ نسل ما ،‌ 2) راه سوم بين كمونيسم و سرمايه داري . با توجه به اين كه به مبحث دوم كه به صورت كتاب جداگانه اي منتشر شده ، قبلاً‌ اشاره كرده ايم و مورد معرفي قرار گرفته است ، در اينجا مبحث اول اين كتاب تحت عنوان مشكلات بزرگ نسل ما معرفي مي گردد .

سيد هاشمي نژاد در اين مبحث به سبك برخي ديگر از آثار خود با روش پرسش و پاسخ مطالب مهمي را در مورد علل پيشرفت و رشد تمدن غرب و نقش مذهب موجود مغرب زمين در اين تطورات و علل انحطاط و عقب ماندگي كشورهاي اسلامي بيان فرموده اند و در خاتمه به بحث درباره راههاي مبارزه با انحطاط در كشورهاي اسلامي پرداخته اند . عناوين كلي بحث به قرار ذيل است :

پرسش اول : آيا مسيحيت و آئين كليسا در پيشرفت و موفقيت هاي كشورهاي مغرب زمين مؤثر است ؟

پرسش دوم : آيا تعليمات اسلام و قرآن موجب عقب افتادگي و انحطاط كشورهاي اسلامي گرديده ؟‌

پرسش سوم : عوامل پيشرفت و موفقيت هاي مادي و اجتماعي كشورهاي مسيحي چيست ؟ و آيا اين عوامل در اسلام وجود دارد ؟

پرسش چهارم : عواملي كه موجب عقب ماندگي كشورهاي اسلامي گرديده كدام است ؟‌

پرسش پنجم : آيا راه نجاتي براي اجتماع اسلامي از اين وضع دردناكي كه اكنون به آن دچارند يافت مي شود ؟‌

1) نبوت يا سومين اصل اعتقادي اسلام ، 2) نارسايي فكري انسان ها ، 3) حسن نفع طلبي، 4) خاصيت رنگ پذيري در انسان ها ، 5) تأثير دگرگوني هاي زندگي در عقايد انسان ها ، 6) ضمانت اجرايي يا امتيازي بزرگ در قوانين آسماني ، 7) نياز به وساطت پيامبران با خداوند ، 8) وحي يا چگونگي ارتباط پيامبران با خداوند ، 9) عصمت ، 10) اعجاز ، 11) اعجاز قران ، 12) بشارت مسيح (ع) درباره پيامبر اسلام (ص) .

شهيد بزرگوار علاوه بر آثار فوق آثار ديگري نيز دارند كه به دليل عدم دسترسي نگارنده به آن كتاب ها امكان معرفي آنها در اين مقال فراهم نيامد ، فهرست اين آثار به قرار ذيل است :

زهرا مكتب مقاومت ، رسالت انقلابي امام حسين (ع) ، تقريرات اصول آيت الله شيخ علي كاشاني ، ولايت فقيه .

بحث در مورد معرفي آثار اين شهيد گرانقدر را با تذكر و نكته به پايان مي بريم :

1. لزوم چاپ آثار شهيد در قالب يك مجموعه آثار با كيفيت نفيس و در خود مقام علمي و تحقيقاتي آن شهيد بزرگوار .

2. لزوم معرفي و شناساندن آثار شهيد به نسل جوان و نوجوان براي مقابله با هجوم فرهنگي جديد غرب عليه فرهنگ اسلامي جامعه امروز ما ؛

زيرا در سال هاي اخير انديشمندان كمي فرصت يا توجه كافي نسبت به تحقيق و مطالعه و ارائه كتب و مقالات مفيد مستدل در مقابله با تهاجم فرهنگي استكباري داشته اند و اين حد كاملاً محسوس است ، آثار شهيد هاشمي نژاد مي تواند به مقدار زيادي اين فضاي خالي را پر نمايد و نسل جوان جامعه را از سقوط به دره انحرافات فرهنگي نجات بخشد .

*‌ * * * * * *