یک کارشناس مسائل قفقاز تصریح کرد: در قضیه شهادت دانشمندان هسته‌ای کشورمان، جمهوری آذربایجان را با سند محکوم کردیم اما آن‌ها هم تنها به یک عذرخواهی اکتفا کردند.
به گزارش هابیلیان به نقل از خبرگزاری آنا، مهدی خورسند، کارشناس مسائل اوراسیا و قفقاز در برنامه نقش‌جهان در شبکه افق درباره ریشه و دامنه ارتباط جمهوری آذربایجان و رژیم صهیونیستی گفت: ریشه تاریخی این ارتباط به سیاست‌های رژیم صهیونیستی برای حفظ امنیتش بازمی‌گردد.
وی با اشاره به راهبرد رژیم صهیونیستی برای تئوریزه کردن اتحاد پیرامونی از زمان بن‌گورین نخستین رئیس‌جمهور این رژیم یادآوری کرد: بر مبنای این راهبرد رژیم صهیونیستی به دنبال توسعه روابط خود با کشورهای مسلمان غیر عرب منطقه بود تا به کشورهای عرب پیرامونی خود این پیغام را بدهد که هم‌پیمانانی مسلمان اما غیر عرب دارد و فضای تهدید امنیتی علیه خود را از این طریق بشکند.
وی با بیان اینکه ایران، ترکیه و اتیوپی از کشورهای مسلمان غیر عرب بودند که رژیم صهیونیستی به دنبال اتحاد آن با آن‌ها بود اما بعد از انقلاب اسلامی و بر مبنای اصول سیاست‌های جمهوری اسلامی این اتحاد از بین رفت، ادامه داد: طبق سیاست‌های امنیتی جمهوری اسلامی نه‌تنها اقدام علیه رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخته شد بلکه ایران از گروه‌های مقاومت علیه رژیم صهیونیستی نیز حمایت می‌کرد و به‌این‌ترتیب اتحادی که اسرائیل به دنبال آن بود شکسته شد.
خورسند اضافه کرد: بعد از شکست این اتحاد، رژیم صهیونیستی در کنار ترکیه و حتی به دنبال هند حرکت کرد و بعد از فروپاشی شوروی مأموریت پیدا کرد تا راهبرد اتحاد پیرامونی را در این منطقه دنبال کند و لایه امنیتی را به مرزهای جمهوری اسلامی ایران بکشاند.
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری گسترده رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان به‌خصوص در حوزه کشاورزی و آموزش‌وپرورش گفت: ۱۰ سال قبل دولت جمهوری آذربایجان قانون منع حجاب را برای مدرسه رفتن دختران اعلام کرد و با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه شد؛ تحلیل‌ها بر این بود که می‌خواستند بسنجند که چه مقدار سیاست‌های رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان تأثیرگذار بوده است.
این کارشناس مسائل اوراسیا و قفقاز درباره حجم همکاری باکو و رژیم صهیونیستی و رقم ۵ میلیارد دلاری که برای آن مطرح می‌شود، تأکید کرد: حتی گفته می‌شود سطح روابط از ۵ میلیارد دلار نیز بالاتر است و بیشترین حجم این روابط در حوزه نظامی است و فقط تسلیحات نظامی که رژیم صهیونیستی به جمهوری آذربایجان صادر کرده، ارزشی بسیار بالاتر از این رقم دارد.
وی با اشاره به اینکه باکو به پهپادهای رژیم صهیونیستی اجازه داد از خاکش برای تجاوز به همسایگان استفاده کند، تأکید کرد: در قضیه شهادت دانشمندان هسته‌ای کشورمان، جمهوری آذربایجان را با سند محکوم کردیم اما آن‌ها تنها به یک عذرخواهی اکتفا کردند که در پاسخ به حسن همکاری ایران، خاک خود را در اختیار دشمن قرار داده‌اند.
وی در تشریح دلایلی که موجب شد تا دوران طلایی ارتباط ایران و جمهوری آذربایجان بعد از فروپاشی شوروی به‌مرور به شرایط فعلی برسد نیز گفت: این روابط گام‌به‌گام و سال‌به‌سال کاهش یافت و اگر آسیب‌شناسی کنیم ما در حوزه دیپلماسی و تعامل با همسایگان به‌خصوص حوزه تمدنی ایران باستان کوتاهی کرده‌ایم.
نقش تکفیری‌ها در جنگ قره‌باغ
وی اضافه کرد: یک سال قبل از وقوع جنگ قره‌باغ ۲۰۲۰ نوع تحرکات ترکیه و آذربایجان نشان می‌داد که دارند بستر را آماده می‌کنند و زمانی که چراغ سبز لاوروف را دریافت کردند، در کسری از زمان جنگ را آغاز کردند و دیدیم که ترکیه نیروهای تکفیری را برای بالا بردن وزنه نظامی جمهوری آذربایجان به آنجا منتقل کرد و سرعت پیشروی آن‌ها را بالا برد.
وی درباره ناسپاسی علی‌اف در قبال همراهی ایران به‌خصوص در جنگ قره‌باغ و حمایت رسمی از باکو و در مقابل کارشکنی و ماجراجویی‌های این روزهای جمهوری آذربایجان نیز تصریح کرد: در ۳۰ سال گذشته جغرافیایی ایران به دلیل اختلافات جمهوری آذربایجان و ارمنستان با امنیت کامل در اختیار آذربایجان و ترکیه بود تا با هم ارتباط داشته باشند اما بعد از جنگ قره‌باغ، جمهوری آذربایجان دچار غرور کاذب شد و گمان کرد که پیروز معادلات پیچیده قفقاز جنوبی است و بازیگر اصلی میدان است.
روس‌ها هم متوجه وزن ایران در معادلات قفقاز شدند
این کارشناس مسائل اوراسیا تأکید کرد: این غرور کاذب است و دیدیم که تنها با یک رزمایش نظامی ایران که شاید یکی از یگان‌های ارتش ما در حاشیه مرزها باشد این‌طور به تکاپو افتادند و حتی روس‌ها متوجه وزنه سنگین ایران شدند تا جایی که بعد از سفر آقای امیر عبداللهیان به مسکو لاوروف تأکید داشت معادلات منطقه قفقاز جنوبی باید ۳ + ۳ حل شود.
وی درباره نقش ترکیه در این مناقشه تصریح کرد: برخلاف برخی تحلیل‌ها که هدف ترکیه را تغییر ژئوپلیتیک منطقه می‌دانند تحرکات ترکیه در راستای اهداف ژئواکونومیک این کشور است.
وی با اشاره به وضعیت اقتصادی ترکیه به‌عنوان یکی از بدهکارترین کشورهای دنیا که گرفتار تورم و کاهش ارزش پول ملی است یادآوری کرد: هرچند در ظاهر گفته می‌شود ترکیه سیاست‌های قومیتی برای دسترسی به کشورهای آذری و ترک‌زبان دارد اما شاهدیم که اردوغان برخلاف ژست‌های پان‌ترکیسم، راضی به قربانی شدن سربازان جمهوری آذربایجان در دالان زنگزور فقط برای قطع دسترسی ایران به منطقه قفقاز بود.
این کارشناس مسائل اوراسیا تأکید کرد: اردوغان حاضر است خون همه ترک‌زبانان منطقه ریخته شود تا به اهداف خود برسد، او می‌خواهد به انرژی دست پیدا کند و برای اینکه بتواند هاب ترانزیت آسیای مرکزی شود و برای حذف ایران حاضر است هر کاری بکند.
به گفته وی اهمیت انرژی دریای خزر به‌قدری است که از آن به‌عنوان خاورمیانه دوم یاد می‌شود و ترکیه برای ترانزیت انحصاری این انرژی وارد این مناقشه شده است.
