ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮﺭ ﻣﻤﺎﻧﻌـﺖ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ ﺍﻳـﺮﺍﺩ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﺸﻮﺭ، ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﺍﻧﻪ براي جلوگيري از بروز جرم تروريسم رايانه‌اي احساس مي‌شود که ايران ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺧﺎﺹ ﺟﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ، ﺗـﺪﺍﺑﻴﺮ ﭘﻴﺸـﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﻧﻴـﺰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﻛﺎﺭﺍﻣﺪ ﻓﻨـﻲ اتخاذ کرده است.
تروريست رايانه‌اي
امروزه تروریسم سایبری به یکی از چالش‌های عمد نظام‌های حقوقی به خصوص نظام‌های کیفری تبدیل شده است. بزه تروریسم دیگر از رویکردهای سنتی خود رنگ باخته و به سوی فناوری‌های نوین روی آورده است. در میان اکثر نظام‌های حقوقی جهان، به جرم انگاری تروریسم سایبری صریح و اختصاصی پرداخته نشده و مهم‌تر از آن به حمایت از بزه دیدگان تروریسم سایبری که به دنبال بزه دیدگی متحمل خسارت‌های جبران ناپذیر می‌شوند، توجهی نشده است.
در این میان آن چه در وهله اول ضروری به نظر می‌رسد، پیشگیری از وقوع تروریسم سایبری به منظور حمایت از بزه دیدگان آن است. در میان انواع پیشگیری، پیشگیری وضعی مناسب‌ترین راهکار برای مقابله با این بزه است.
تروریست‌های رایانه‌ای مانند تروریست‌های معمولی ، دارای انگیزه‌های سیاسی برای ارتکاب جرایم هستند. با این حال، خطر آن‌ها تنها محدود به رایانه‌های دولتی نمی‌شود بلکه سیستم‌های شرکت‌های خصوصی و حتی گروه‌های غیرانتفاعی نیز در معرض آسیب آن‌ها قرار دارند زیرا بسته به اهداف سیاسی خاصی که گروه‌های تروریست دنبال می‌کنند ، ممکن است به هر رایانه‌ای که حاوی اطلاعات مورد نظر آن‌ها باشد، حمله کنند. اگرچه، رایانه‌های دولتی علاوه بر تروریست‌ها غالباً هدف حملات جاسوس‌ها نیز قرار می‌گیرند.
آیا تروریسم رایانه ای واقعاً امکان پذیر است؟
ویروس‌های رایانه‌ای و دیگر «بحران سازهای رایانه» ( Cyber Critters ) ابزاری هستند که تروریست‌ها یا هکرهای بدخواه می‌توانند برای از کار انداختن سیستم های رایانه‌ای مهم، از آن‌ها استفاده کنند. ویروس‌ها یا «برنامه‌های خود همانندساز»، برنامه‌هایی هستند که با هدف آلوده کردن سیستم‌های دیگر نوشته می‌شوند و معمولاً از طریق یک دیسکت و گاهی از طریق اینترنت یا شبکه‌های پست الکترونیک سرایت می‌کنند. بعضی ویروس‌ها ممکن است قادر به حمله به فایل‌های سیستم و «ذوب کردن» مادربورد یک رایانه، پاک کردن تمام داده‌های دیسک سخت و از کار انداختن رایانه باشند، با این حال بیشتر ویروس‌ها خیلی خطرناک نیستند.
محتمل بودن جرایم رایانه‌ای سیاسی با افزایش مهارت تعداد بیشتری از افراد در برنامه نویسی و نفوذ به سیستم‌های رایانه افزایش می‌یابد. اما تروریسم و جاسوسی رایانه‌ای تنها تهدیدهایی برای شبکه‌های رایانه‌ای نیستند. جرایم رایانه‌ای می‌تواند امنیت و خلوت افراد را نیز همانند امنیت جامعه به خطر بیندازد.
تفاوت تروريسم سايبري با تروريسم سنتي
اتصال هرچه بیشتر شبکه‌های رایانه‌ای گوناگون در سراسر جهان و قرار گرفتن حجم بیشتری از اطلاعات ارزشمند بر روی این شبکه‌ها، جذابیت رایانه‌ها و شبکه‌های رایانه‌ای را به عنوان اهداف بزهکاران تروریستی هرچه بیشتر ساخته است. بنابراین روز به روز انگیزه مهاجمین احتمالی برای آغاز حمله علیه اهداف سایبری افزوده می‌شود.
ویژگی‌های فضای سایبر از جمله بی حد و مرز بودن، سرعت خیره كننده مبادلات در محیط سایبر و به تبع آن، سرعت ارتكاب جرایم سایبر، و امکان فرار بسیار سریع مرتكب از صحنه جرم (مجازی)، و امكان اختفاء و یا حتی امحاء آثار و دلایل جرم، ابزار و تجهیزات قابل دسترس، ارزان بودن، دسترسی سریع و عدم نظارت کافی در این فضا، باعث شده که بزهکاران از دنیای فیزیکی روی برگردانده و به دلایل مختلف از جمله شکست آن‌ها در اقدام به عمل مجرمانه در دنیای فیزیکی، عدم اعتماد به نفس در دنیای واقعی و دیگر عواملی که ممکن است ریشه در مباحث روانشناسی داشته باشد، به فضای سایبر کشیده شوند.
آن دسته از تهدیدکنندگانی که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته‌اند، تروریست‌هایی هستند که صرف نظر از ماهیت و اهداف اقداماتشان، نتایج زیان‌باری به جای می‌گذارند. با این که حوزه ارتکاب اعمال تروریسم سایبری با تروریسم سنتی متفاوت است و از شیوه های نوینی برای ارتکاب اقدامات تروریستی استفاده می‌شود، اما در بسیاری از اصول اولیه تشکیل دهنده بزه‌های تروریستی از قبیل انگیزه‌های ارتکاب مشابه است.
تروریست‌های سایبری به طور معمول، نقاط حساس و حیاتی جوامع را هدف قرار می‌دهند تا اساسی‌ترین ضربات را به دشمنان خود وارد کنند و با توجه به ماهیت شبکه های اینترنتی که در دسترس همگان قرار دارد، اهداف و نتایج فعالیت‌های خود را در عرض کوتاه‌ترین زمان در سطح جهان اطلاع رسانی کنند. دغدغه اصلی تمامی مخاطبان این تئاتر وحشتناک، خسارات سنگین و بعضاً جبران ناپذیر مالی و جانی است. حاصل تلاقی اعمال تروریستی سنتی و استفاده از تکنولوژی نوین مبتنی بر سیستم‌های رایانه ای، تروریسم سایبری است. اشخاص یا گروه های تروریستی سایبری با استفاده از امکانات نامحدود و در برخی موارد حتی رایگان، قادر خواهند بود در سرتاسر جهان با فشار دادن کلیدی فضای سایبر را به مخاطره بکشانند و به واسطه استخدام نیروهای متخصص در زمینه فناوری اطلاعات، از جمله «نفوذگران» ، «هکرها» ، «فریک ها» با انتشار بد افزارهای مخرب رایانه ای در عرض چند ثانیه هزاران سیستم‌های رایانه ای و مخابراتی در جهان را آلوده نمایند.
ﻋﻮﺍﻗﺐ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪ ﺍﻓﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪﺍﻱ
ﺗﺮﻭﺟﺎﻥﻫﺎ، ﻛﺮﻡﻫﺎ، ﻭﻳﺮﻭﺱﻫـﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧـﻪﺍﻱ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺑﺰﻫﻜﺎﺭﺍﻥ ﻳﺎ ﺳﻮﺩ ﺟﻮﻳﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩ، ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺩﺭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫـﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧـﻪ ﺍﻱ ﻭ ﻣﺨـﺎﺑﺮﺍﺗﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ، ﺑﺮﻭﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﻋﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﻭ ﺑـﻪ ﻃـﻮﺭ ﻛﻠـﻲ ﺑﺴـﺘﮕﻲ ﺑـﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﺪ ﺍﻓﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻧﻮﻉ ﺧﺴﺎﺭﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ، ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺑﺪ ﺍﻓﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻧﻔﻮﺫﮔﺮﺍﻥ، ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳـﺎﻧﺪﻥ ﺍﻋﻤـﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ.
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭﺣﺸﺘﻨﺎﻙ ﺑﺮ ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧـﻪﺍﻱ ﻭ ﻣﺨـﺎﺑﺮﺍﺗﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪ ﺍﻱ، ﺳﺮﻗﺖ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ، ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧﻪ ﺍﻱ، ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﺨﺖ ﺍﻓﺰﺍﺭﻫﺎﻱ ﺭﺍﻳﺎﻧـﻪ ﺍﻱ، ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪﻥ ﺧﻄﻮﻁ ﻧﻴﺮﻭ، ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﺍﻭﺭژﺍﻧﺴﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺻﺪﻣﺎﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﺟﺴـﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.
ترﻭﺭﻳﺴﻢ ﺳﺎﻳﺒﺮﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﻝﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻱ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮔﺬﺍﺭﻱ، ﻧﻈﺎﻡ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻛﻴﻔﺮﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﻩ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺟـﺮﻡ ﺍﻧﮕﺎﺭﻱ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺯ ﺑﺰﻩ ﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟـﺰ ﺍﺳـﺘﻨﺎﺩ ﺑـﻪ ﻗﻮﺍﻋـﺪ ﻋﺎﻡ، ﻣﻘﺮﺭﺍﺗﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭه ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ.
ﺑﻨـﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮﺭ ﻣﻤﺎﻧﻌـﺖ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ ﺍﻳـﺮﺍﺩ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﺸﻮﺭ، ﻟﺰﻭﻡ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﻱ ﻭﺿﻌﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﻓﻨﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷد.
ﻟـﺬﺍ ﺩﺭﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺧﺎﺹ ﺟﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ، ﺗـﺪﺍﺑﻴﺮ ﭘﻴﺸـﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﻧﻴـﺰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟـﺐ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﻛﺎﺭﺍﻣﺪ ﻓﻨـﻲ ﻻﺯﻡ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ.
ﺑﻨـﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺧﺼـﻮﺹ ﭘﻴﺸـﮕﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺑـﺰﻩ ﺩﻳﺪﮔﻲ، ﻛﺎﺭﺑﺮﺍﻥ ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻭ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﺑـﺰﻩ ﺩﻳـﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳـﻦ ﺑـﺰﻩ ﺑﺎﻳـﺪ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ: ﺑﻪﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﺗﺸـﺨﻴﺺ ﻧﻔـﻮﺫ ﻭ ﭘﻴﺸـﮕﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻧﻔـﻮﺫ، ﻣﺴـﺘﻘﻞﻧﻤﻮﺩﻥ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻱ، ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺁﺗﺸﻴﻦ ﻧﺮﻡ ﺍﻓـﺰﺍﺭﻱ ﻭ ﺳـﺨﺖ ﺍﻓـﺰﺍﺭﻱ، ﺍﺟﺒـﺎﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﭘﺴﺖ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻚ ﺑﻮﻣﻲ، ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺻﺮﻳﺢ ﻭ ﺭﻭﺷـﻦ ﺑـﺎ ﻣﺠـﺎﺯﺍﺕﻫـﺎي ﻣﻌـﻴﻦ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴﻢ ﺳﺎﻳﺒﺮﻱ ﻭ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻕ ﺟﺰﺍﻱ ﺑـﻴﻦﺍﻟﻤﻠـﻞ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻛﻨﻮﺍﻧﺴﻴﻮﻥ ﺟﺎﻣﻊ ﺩﺭ ﺧﺼـﻮﺹ ﺗﻬﺪﻳـﺪﺍﺕ ﻓﻀـﺎﻱ ﺳـﺎﻳﺒﺮ ﺍﺯ ﺟﻤﻠـﻪ ﺗﺮﻭﺭﻳﺴـﻢ ﺳـﺎﻳﺒﺮﻱ ﺍﺯ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺳـﻄﺢ ﺑـﻴﻦﺍﻟﻤﻠـﻞ ﻛﻤـﻚ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ.
