آیتالله خامنهای از 24 دی ماه سال 58 تاکنون، مجموعاً حدود 240 مرتبه نماز جمعههای تهران را اقامه کردهاند و از این حیث، باسابقهترین امام جمعه پایتخت میباشند.
در حال حاضر بهغیر از رهبر معظم انقلاب که با حکم امام خمینی(ره)، امام جمعه اصلی تهران هستند، آیتالله احمد جنتی، آیت الله امامی کاشانی، آیتالله موحدی کرمانی، آیتالله سید احمد خاتمی و آیتالله کاظم صدیقی نیز با حکم رهبر معظم انقلاب بهعنوان امام جمعه موقت منصوب شدهاند تا خطیب نمازجمعههای تهران باشند.
همزمان با سی و هفتمین سالروز انتصاب امام خامنهای به سمت امامت جمعه تهران از سوی امام راحل، نگاهی خواهیم داشت به تاریخچه حضور ایشان در نمازهای جمعه و مهمترین خطبههای ایشان در این دوره پر فراز و نشیب.
++ 24 دی ماه سال 58؛ انتصاب
"آیتالله خامنهای" طلبه جوان و خوشبیانی که آن روزها تقریباً همه او را بهواسطه سخنرانیها و همراهیهایش با امام راحل میشناختند، به سمت امامت جمعه تهران منصوب شده بود. او بهطور همزمان سرپرست مسئولیت مرکز اسناد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (3 آذر 58) و معاونت امور انقلاب وزارت دفاع (تیر ماه سال 58) را نیز عهدهدار بود.
بسم الله الرحمن الرحیم
خدمت جناب مستطاب سیدالاعلام و حجت الاسلام آقای حاج سید علی خامنهای ــ دامت افاضاته
چون حضور جناب مستطاب حجت الاسلام و المسلمین آقای منتظری ــ دامت افاضاته ــ در حوزۀ مقدسۀ قم لازم بود و ایشان انصراف خودشان را از امامت جمعۀ تهران اعلام نمودند، جنابعالی که بحمدالله به حُسن سابقه موصوف و در علم و عمل شایسته هستید به امامت جمعۀ تهران منصوب میباشید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ارشاد و هدایت مردم خواستارم. والسلام علیکم و رحمة الله.
25 صفر 1400 / 24 دی ماه 58
روحالله الموسوی الخمینی
++ 28 دی 58، اولین خطبه
آیتالله خامنهای چند روز بعد در اولین جمعه پیش رو یعنی 28 دی ماه سال 58 بهعنوان امام جمعه، در نماز جمعه تهران حضور یافته به ایراد سخنرانی پرداختند. در بخشهایی از این سخنرانی، ایشان اینگونه از امام بابت این انتصاب قدردانی کردند: سپاس از امام امت، از اینکه سخنگوی این جمعیت عظیم را و امام جماعت این جمع را آن کسی قرار داده است که به ضعف و عجز خود معترف است. اللّهم إنّ هذا مقام اولیائک و احبّائک، این مسند اولیای بزرگ خداست، این مسند صالحان و شایستگان است. در جمع خودِ ما این مسند عالم بزرگ و راحل عظیمی است که ملت ایران هنوز داغ فقدان او را در دل میپروراند، این مسند مرحوم آیتاللَه طالقانی است.
++ 24 اسفند 63 و انفجار در نماز جمعه تهران
ماجرای انفجار بمب در خطبههای نماز جمعه تهران در سال 63، یکی از مهمترین خبرهای سالهای میانی جنگ بود. صدام حسین دیکتاتور معدوم رژیم بعث عراق دستور بمباران شهرها را صادر کرده بود و تهران و مراکز استانهای مهم کشور درگیر "جنگ شهرها" بودند.
پایتخت در تیررس موشکهای ارتش بعث و همچنین حملات جنگندههای عراقی قرار داشت و از این حیث، تهران دچار التهابات زیادی بود. از سوی دیگر، منافقین که سابقه همراهی با صدام را داشتند نیز بیکار ننشسته بودند و با انجام ترورها و ایجاد ناامنیهای بسیار گسترده، درصدد ایجاد تزلزل در صفوف مردم و مسئولان بودند و بر همین مبنا، یک بمب در ساعت 12 و 29 دقیقه ظهر روز 24 اسفند سال 1363 در نماز جمعه تهران و در حین سخنرانی خطیب جمعه که آیتالله خامنهای بود، منفجر میشود.
آیتالله خامنهای در حال سخن گفتن از ریشههای اختلاف در نهضت ملی شدن صنعت نفت بودند که ناگهان بمب منفجر میشود. در جریان این انفجار، 14 نفر به شهادت رسیده و 88 نفر هم مجروح شدند.
چند روز بعد از این واقعه، امام راحل پیامی بهمناسبت عید نوروز منتشر و در پیامشان به ماجرای انفجار در نماز جمعه اینگونه اشاره میکنند: «قصهی روز جمعه را که آنطور با شکوه، با نورانیت، با استقامت گذشت. آنطور مردم با طمأنینه ... مخصوصاً نگاه میکردم ببینم در بین مردم چه وضعی هست؛ ندیدم حتی یک نفر را که یک تزلزلی درش پیدا باشد و آن وقت امام جمعه آنطور با آن طنین قوی صحبت کرد، مردم آنطور گوش کردند، آنطور فریاد زدند که "ما برای شهادت آمدیم"... با یک همچو ملتی کسی نمیتواند مقابله کند. ملتی که اینطور است؛ آن روزی که اعلام میکنند که "میخواهیم بمباران کنیم نماز جمعه را"، بیایند و بیشتر بیایند، حتی آنهایی که نمیآمدند برای نماز، (از) قراری که برای من نقل کردهاند، آنهایی که برای نماز جمعه هم نمیآمدند، هفتههای دیگر، این هفته آمدهاند».
++ مشهورترین خطبههای نماز جمعه آیتالله خامنهای ++
1 ــ موضوع: بنیصدر (29 خرداد سال 1360)
«برادران! همانطور که گفتم، آقای بنیصدر شخصاً طرف نیست، یک جریان طرف است. امروز این جریان در این چهره ظاهر شده است، قبلاً در چهرههای دیگری ظاهر شده بود، روز دیگر ممکن است در چهرههای دیگری ظاهر شود. هوشیار باشید. جریان نفاق، یعنی کفر پنهانی و زیر پرده را بشناسید؛ این حرف مال امروز نیست، این حرف مال زمانی که گویندگان و رهبر عظیمالشّأن ما در میان ما است نیست؛ این جریان مال تاریخ انقلاب ما است. ای نسلهای جوان، ای نوجوانهای امروز و مسئولان فردا، ای نسلهایی که هنوز نیامدید یا کودک هستید! بدانید این انقلاب از ناحیهی منافقان از همه بیشتر ضربت میبیند، حواستان را جمع کنید. خطّ درست در انقلاب اسلامی خطّ نه شرقی و نه غربی است، خطّ پابندی به اسلام فقاهت است، خطّ پابندی به حضور واقعی مردم در صحنه است، خطّ راستگویی و صدق و صفای با مردم است؛ نه اینکه به مردم بگویند ما حرفها را به شما میزنیم امّا دروغ بگویند و به مردم حرف دروغ بزنند؛ نه اینکه بگویند ما طرفدار اسلامیم امّا در عمل تیشه را بردارند به ریشهی اسلام بزنند؛ نه اینکه بگویند ما با شرق و غرب مخالفیم امّا در عمل ساز سیاستهای خارجی را بنوازند.»
2 ــ موضوع: گروهکهای ضدانقلاب (5 تیر سال 1360)
من خطاب اولم به سران این گروهکهاست، مخصوصاً سران منافقین که نام مجاهدین را بر روی خود نهادهاند. من این سران را میشناسم، سوابق آنها را میدانم، ضعفها و خصلتهای روانی آنها را از نزدیک لمس کردم... شما میگفتید ما یک گروه مترقی و انقلابی هستیم و با این شعار با چیزی که اسمش را ارتجاع میگذارید میجنگیدید. من از شما سؤال میکنم، آیا گروههای انقلابی مسلمان و غیر مسلمان ادعای انقلابیگری را از شما باور میکنند در حالی که شما با جناح و جریان گرایشدار به غرب و وابستهی به غرب این همه لاف دوستی و محبت میزنید؟ با تودههای انقلابی مردم در میافتید، با جوانهای انقلابیای که در مرزها جانشان را دارند در راه خدا میدهند در میافتید، به حساب و به نفع جریان متمایل به غرب اسم خودتان را میگذارید انقلابی؟ از شما کسی باور نخواهد کرد. (متن کامل بیانات)
3 ــ موضوع: پرچم آمریکا و شوروی نمیتواند نفتکشهای کویتی را نجات دهد (22 خرداد سال 1366)
اگر کشتی های ما در خلیج فارس به وسیله رژیم عراق هدف قرار نگیرد امنیت کامل تامین خواهد شد، به هیچ کشتی دیگری حمله نخواهد شد. یعنی توجه کنند که راه امنیت این است؛ اما اگر بخواهند عراق را دستش را باز بگذارند که هر کاری و شیطنت و شرارتی که میخواهد انجام دهد و کشوری مثل کویت هم مثلا فضایش را، بندرش را، آبراهش را و امکانتش را در اختیار عراق بگذارد که عراق از این آبراه، موشک برای خودش ببرد، از آن فضا هواپیما به داخل خلیج فارس بفرستد و از آن راه و جاده، امکانات برای ادامه جنگ ببرد و در حقیقت در کنار و پشت سر عراق بایستند و در عین حال نفت عراق را هم از منطقه بی طرف صادر کنند و آزادانه کشتیشان رفت و آمد کند، چنین چیزی ممکن نیست. امنیت در خلیج فارس تفکیک پذیر نیست اگر برای ما ناامن است برای دیگران هم نا امن خواهد بود. اگر بنا شد ناامنی وجود داشته باشد و کشتیهای نفتکش کویتی در درجه اول به خاطر اینکه در کنار عراق قرار دارند راه امن نداشته باشند، این را آمریکا هم بداند شوروی هم بداند، پرچم آمریکا و شوروی نخواهد توانست نفتکش کویتی را از ناامنیای که دچار آن است نجات دهد.
4 ــ اولین خطبه در جایگاه رهبری (23 تیر ماه سال 1368)
«...چهل روز از فقدان عظیم و مصیبتبار امام بزرگوارمان میگذرد و این اولین جمعهای است که من در فقدان آن عزیز به نماز جمعه میآیم...» «... ما در ادارهی داخلی کشور و در ارتباطات خارجی، از اصول انقلابی و اسلامی پیروی خواهیم کرد و دقیقاً همان راهی را که امام(ره) میپیمود، طی خواهیم کرد...»
5 ــ موضوع: پیروزی در جنگ تحمیلی (5 مهر سال 1370)
بعد از هشت سال جنگ، لازم نیست ما قسم و آیه بخوریم که در جنگ پیروز شدهایم. پیروزی در جنگ مگر چیست؟ اگر دشمنی با آن حجم قدرت و با آن عظمت مادّی به یک ملت حمله کند، هشت سال هم علیه او مبارزه کند، اما بعد از هشت سال همه چیز مثل روز اول باشد؛ نه یک قدم از سرزمین این ملت دست دیگری باشد، نه این ملت کوچکترین تحمیلی را از دشمن قبول کرده باشد، آیا این پیروزی این ملت نیست؟ (متن کامل بیانات)