گسترش تروریسم وهابی؛ سعودی یا آمریکا؟

Rezaghazvini

محمد بن سلمان ولیهد سعودی اخیرا در گفتگو با روزنامه آمریکایی واشنگتن پست گفته بود: «در جریان جنگ سرد، متحدان عربستان از ریاض خواسته بودند از منابع خود برای جلوگیری از گسترش نفوذ و تعدی شوروی در میان کشورهای اسلامی، اقدام به گسترش وهابیت کند.»

بن سلمان در این مصاحبه می‌کوشد تا همه تقصیرها را بر گردن ایالات متحده بیندازد و علاوه بر آن بگوید که تأمین مالی وهابیت در حال حاضر توسط مؤسسات خصوصی سعودی انجام می‌شود و دولت دیگر چنین اقدامی را در برنامه‌های خود ندارد.

موضوع اعلام حمایت عربستان از ایدئولوژی خشونت آمیز و تروریستی وهابیت مسأله جدیدی نبوده و نیست. هرچند این موضوع به هیچ وجه در پشت پرده نبوده است اما افشای علنی آن در سطوح بالا در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما و پس از آنکه روابط واشنگتن و ریاض دچار تنش شد آغاز گردید.

اظهارات زلمای خلیل‌زاد سفیر سابق آمریکا در افغانستان و عراق و نماینده اسبق این کشور در سازمان ملل، در نشریه آمریکایی پولیتیکو در سپتامبر 2016، به خوبی از جایگاه عربستان سعودی به عنوان یکی از دو قطب حمایت از وهابیت و عناصر تندرو را پرده بر می‌دارد. خلیل زاد در آن مصاحبه به نقل از مقامات عالی رتبه سعودی می‌گوید که استفاده موفقیت آمیز سعودی‌ها از ابزار تندروها و گروه‌های تکفیری در دهه ۶۰ علیه عبدالناصر و سپس به کارگیری این جنگجوها در مواجهه با اشغالگری شوروی در افغانستان، آن‌ها را تشویق به استفاده مجدد از آنها علیه ایران و گروه‌های شیعی تحت نفوذ ایران کند.

خلیل زاد در اینجا تنها به یک قطب حمایت از تندروها یعنی سعودی اشاره می‌کند و هدف اصلی را استفاده از آنها علیه ایران و همپیمانانش بر می‌شمارد. اما بن سلمان در مصاحبه هفته گذشته خود با تکمیل این پازل و نشان دادن قطب دیگر حمایت از وهابیت یعنی آمریکا و بدون اشاره به هدف مورد اشاره خلیل زاد یعنی ایران، تنها مقابله با شوروی و کمونیسم را عامل حمایت سعودی از وهابیت عنوان می‌کند.

اظهارات بن سلمان همه ماجرا نیست وتنها از آن حیث که برای نخستین بار یک مقام عالی رتبه سعودی از نقش آمریکا در ترویج ایدئولوژی رسمی رژیم ریاض پرده بر می‌دارد قابل توجه است. و گرنه به خوبی روشن است که آمریکایی ها با حمایت از ریاض و استفاده از تندروها نقش یک حامی برای سعودی که پشتیبان مالی و اعتقادی تروریست ها و افراط گرایان را بر عهده داشت یکی از اقطاب استفاده از ابزار تروریسم تکفیری و اشاعه وهابیت در دنیا بوده است.

هیچ یک از دو طرف با اتهامات متقابل علیه یکدیگر نمی تواند از مسؤولیت گسترش وهابیسم و حمایت از افراط گرایی شانه خالی کند.

براساس گزارش یکی از کمیسیون‌های سنا در سال 2003، سعودی ها از آغاز دهه 80 میلادی یعنی مقارن با پیروزی انقلاب در ایران تا حمله آمریکا به افغانستان در سال 2001 حدود 87 میلیارد دلار برای گسترش فکر وهابی در جهان از جمله ساخت 210 مرکز اسلامی و 200 بنیاد اسلامی و 1500 مسجد هزینه کردند. همچنانکه به گفته سناتور کریس مورفی سعودی ها تعداد 24 هزار مدرسه دینی در پاکستان دایر کردند یا به تقویت آن کمک کردند در حالی که تعداد این مدارس در سال 1959 یعنی همزمان با آغاز برنامه گسترش وهابیت تنها 244 مدرسه بوده است.

علاوه بر اینها نباید از برنامه مشهور "بیداری دینی" (الصحوة الدينية السعودية) عربستان سعودی که میان سال‌های 1991 تا 2001 برای تقویت باورهای دینی وهابی در داخل این کشور و برای شهروندان و خانواده ها اجرا شد غافل ماند. برنامه ای که 16 میلیارد دلار صرف آن شد و نقش قابل توجهی در پرورش وهابیت در ذهن و ظاهر مردم این کشور داشت برنامه ای که اجرای آن تا دو سال قبل از سقوط رژیم صدام و آغاز خشونت‌های تروریستی و ورود انتحاری‌های سعودی به عراق ادامه یافت.

گزارش سال 2013 اتحادیه اروپا در خصوص نقش مؤسسات دینی مورد حمایت ریاض در پشتیبانی تسلیحاتی گروه‌های تروریستی سراسر جهان نشان می‌دهد سعودی ها همچنان و با آگاهی آمریکا در حال ترویج ایدئولوژی خشونت بار خود است و فرافکنی آن و انداختن بار مسؤولیت بر دوش واشنگتن نه تنها از مسؤولیت ریاض کم نمی کند بلکه هر دو کشور را به عنوان قطب‌های ترویج و پشتیبانی از فکر سلفی و وهابی و استفاده از ابزارهای تروریستی معرفی می‌کند.

 


فروردین 1403
شنبه 1 شنبه 2 شنبه 3 شنبه 4 شنبه 5 شنبه جمعه
1
2
3
4
5
8
9
10
11
12
16
17
18
19
20
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31