کبری صالحی‌جاوید گفت: منافقین مدعی بودند که اسلام شناس هستند و با همین ادعا سراغ منابع دینی می‌رفتند و تفسیر شخصی خودشان را از دین ارائه می‌دادند. ایشان مرجعیت فکری علما را قبول نداشتند و این از جمله مبانی فکری منافقین بود.
به گزارش پایگاه خبری‌تحلیلی هابیلیان، در سی‌وششمین سالگرد شهادت شهید رضا شمقدری، نشست بازخوانی افکار و عملکرد منافقین در دهه 50 و 60، به همت خانه تاریخ مشهد و بنیاد هابیلیان برگزار شد. در این نشست خانم دکتر کبری صالحی‌جاوید، پژوهشگر حوزه تاریخ با بیان مقدمه‌ای از تاریخچه گروهک منافقین گفت: سازمان مجاهدین خلق گروهی بود که در سال 44 با هدف مبارزه با رژیم شاه تاسیس شد. آنها از بدو تاسیس، مشئی خود را مبارزه مسلحانه با رژیم شاه قرار داده بودند. ایده آنها این بود که با رژیمی که سلاح به دست گرفته است باید مسلحانه مبارزه کرد.
وی در ادامه با اشاره به خواستگاه تاسیس این گروه گفت: دانشگاه‌ها در دهه 40 و 50، فضایی روشنفکری داشت که این روشنفکری نیز منبعث از روشنفکری جهانی بود. یعنی روشنفکران یا نگاه لیبرالیستی داشتند یا نگاه مارکسیستی. در آن زمان مارکسیسم توانسته بود خود را به عنوان علم مبارزه معرفی کند و همین سبب می‌شد بسیاری از جوانان پرشور جذب این تفکر شوند و از جمله انحرافات اصلی منافقین در بدو تاسیس انتخاب مارکسیسم به عنوان روش مبارزه بود. آنها خیال می‌کردند که می‌توانند هم مسلمان باشند و هم مارکسیست، که در نهایت به تناقض رسیده و در سال 54 بیانیه تغییر ایدئولوژی را صادر کردند.
صالحی جاوید به مشکلات اساسی منافقین در زمینه شناخت از اسلام نیز اشاره کرد و افزود: اما منافقین در زمینه اسلامی نیز انحرافات واضحی داشتند. اساسا مجاهدین خلق به شدت علم زده بودند. آنها مدعی بودند که اسلام شناس هستند و با همین ادعا سراغ منابع دینی می‌رفتند و تفسیر شخصی خودشان را از دین ارائه می‌دادند. ایشان مرجعیت فکری علما را قبول نداشتند و این از جمله مبانی فکری منافقین بود.
این پژوهشگر حوزه تاریخ گفت: یکی از مراکز فعالیت عمده منافقین مشهد بود. عبدالرضا نیک‌بین، یکی از بنیان‌گذاران گروهک منافقین، اصالت مشهدی داشت که در دوران دانشجویی در تهران به همراه محمد حنیف‌نژاد و سعید محسن، سازمان مجاهدین خلق را بنیان گذاشتند. در کنار نیک‌بین، افراد دیگری از سران سازمان مجاهدین خلق نیز سابقه حضور در تشکل‌های شهر مشهد را داشتند.
وی در ادامه افزود: ظاهر اسلامی منافقین سبب شد که حتی برخی طلاب و روحانیون نیز، برای این گروه تبلیغ کنند، اما برخی روحانیون فعال در مشهد همچون شهید هاشمی‌نژاد و مرحوم آیت‌الله طبسی، تلاش زیادی را برای خنثی‌سازی این تبلیغات به کار گرفتند.
