مصاحبه با دکتر جليل رحيمي ( دکتری روابط بين الملل )
هابيليان : بعد از تحولات اخير عراق که رژيم بعث سقوط کرد ، جايگاه سازمان به عنوان يک اپوزيسيون چگونه تعريف مي شود ؟
ج. در اين خصوص بايد برگرديم به تحولات گذشته سازمان مجاهدين خلق ، که به چه نحوی وارد عراق شدند و چه اتفاقاتي افتاد که در عراق پذيرفته شد. بعد از ترورهای گسترده دهه 60 عليه کشور ایران و با مشکلاتي که سازمان در اروپا به عنوان يک سازمان تروريستي پيدا کردند چاره ای نداشتند جز اينکه قوای خود را در کشوری که با ايران در حال جنگ است متمرکز کنند.
اما حضور در عراق برای آنها دارای چند ويژگي بود که آنها را بررسي مي کنيم:
1- استفاده از امکانات مختلف صدام که در حال جنگ با ايران بود.
2- به دليل اينکه عراق هم مرز با ايران بود مي توانست از خطوط مرزی جذب نيرو کرده، آنها را آموزش دهد و عضو گيری کند.
البته سازمان در اين دوره زماني در کارنامه خود يک اشتباه بزرگ درعمليات فروغ جاودان (مرصاد) انجام داد. صدام حسين از سازمان استفاده کرد و بعد از آتش بس وارد خاک ايران شد.
در اين دوره غربي ها که هم پيمان با عراق هستند و معتقد به تضعيف و محدود شدن ايران در منطقه می باشند؛ سازمان را وسيله ای قرار مي دهند برای رسيدن به اهداف خود. در این معامله هم يکسری امتيازات مانند اسکان در عراق را به آنها مي دهند. اما بعد از پايان جنگ ايران و عراق و زماني که صدام خود را رودرروی غرب قرار مي دهد، مثلاً در جريان اشغال کويت، سازمان در يک تنگنای خاصي قرار مي گيرد. نقطه عطف ديگری که در کارنامه مجاهدين قابل مشاهده است فعاليت های اتمي ايران است که اولين بار سازمان آن را مطرح کرد،که سازمان به خاطر افشای اين موضوع در ميان کشورهای غربي احساس افتخار هم مي کند. در اين دوره سازمان با افشای فعاليتهای غني سازی ايران يک بار ديگر توانست خود را مطرح کند، گرچه در بين مردم جايگاهي نداشت ولي حداقل به عنوان يک شبکه جاسوسي مي توانست حضور داشته باشد.
که البته غرب بر سر يک دوراهي در قبال سازمان قرار مي گيرد، زماني که بوش روی کار آمد بخشي تحليل ها بر اين بود که دیگر از سازمان نمي تواند عليه ايران استفاده کنند، غرب يا بايد رودرروی يک سازمان تروريستي قرار مي گرفت که کارنامه آن سياه بود و يا استاندارد دوگانه ای را برای خود طرح مي کرد ، يعني : تروريست بد است الاّ سازمان مجاهدين خلق
اروپا و امريکا در اين دوره گزينه اول را انتخاب کردند و سازمان را در black list خود قرار دادند.
اما با اتفاقاتي که در عراق رخ داد امريکا گزينه دوم را انتخاب کرد؛ يعني استفاده از يک استاندارد دوگانه (در جهان تروريست بد است الاّ سازماني که به امريکا نفع برساند و مجاهدين اين نقش را بازی مي کردند.) بنابراين در اين دوره شاهد آن هستيم که به حفاظت از سازمان در عراق مبادرت مي كنند تا شايد بتوانند از سازمان به عنوان يک بازو برای سازمان سيا استفاده کنند .
هابيليان : با توجه به ابزاری بودن سازمان برای غربي ها، آيا امکان اين مسئله وجود دارد که در آينده بر سر سازمان با ايران معامله کنند؟
ج. در اين خصوص ديدگاهي وجود دارد که معتقد است اگر وارد معامله بزرگي با ايراني ها شديم ايران بايد از يکسری خواسته های خود در منطقه دست بردارد تا در قبال اين مسئله امريکا هم دست از حمايت اپوزيسيون و ... بر دارد.
بنابراين اگر بر فرض محال اين معامله بزرگ رخ بدهد، شايد سازمان قرباني اين معامله بشود.چرا که امريکا و غرب هميشه معتقد هستند ما دوست و دشمن دائمي نداريم ، ما منافع دائمي داريم که این منافع در فلسفه سياسي غرب منافع ابدی است. ترس سازمان هم از اين مسئله است، به همين دليل يکي از لابی هايي که هميشه درصدد اين است تا بين ايران و امريکا و غرب مذاکره ايي صورت نگيرد سازمان مجاهدين است چرا که اين مسئله را احساس کرده که ادامه حياتش بسته به تنش های موجود بين ايران و غرب دارد .
هابيليان : با اين وصف، علت تثبيت سازمان در ليستهای تروريستي چيست؟
ج. مشکل غربي ها افکار عمومي آنهاست. بخشي از اقدامات غربي ها در جهان بر اين امر استوار است که جوابي برای افکار عمومي داشته باشند. افکار عمومي اين مقطع باعث شده که بين سياستهای اجرايي و اعلاني تفاوت وجود داشته باشد چرا که افکار عمومي آنجا راضي نمي شود که کشورشان از يک سازمان تروريستي به صورت رسمي دفاع و حمايت کند. در صورتي که منافع سازمان مي تواند منافع خاصي را برای غربي ها ايجاد کند.
هابیلیان: از نظر جايگاه ،اصولاً مي توان سازمان مجاهدين را يك اپوزيسيون تلقي كرد؟
ج. در رابطه با ايران 2 اپوزيسيون وجود دارد
1- گروهي که معتقد است برای مخالفت بايد رو به فاز نظامي و مسلحانه روی آورد.
2- گروهي که اعتقاد به مبارزه سياسي دارد (در خارج از چارچوب قانون اساسي ايران).
در بحث سرنگوني جمهوری اسلامي ايران هر دو مشترک و معتقد به اين امر هستند که جمهوری اسلامي ايران قابل اصلاح نيست.
نکته حائز اهمیت اين است که سازمان مجاهدين در هيچ تعريفي از اپوزيسيون قرار نمي گيرد. چرا که هيچ اپوزيسيوني در خاک دشمن پايگاه نمي زند به این دلیل که اين کار به نابودی مردم کشورش مي انجامد.
مشکل سازمان مجاهدين خلق تنها با حاکميت جمهوری اسلامي ايران نيست. سازمان با مردم ايران هم مشکل دارد، چرا که مردم سازمان را قبول ندارند و تا امروز هيچ وقت حتي در زمان آزادي اش در بين ملت ايران محبوبيت نداشته است. بنابراين سازمان مقابل دولت و ملت قرار گرفت و اين تعريف اپوزيسيون نيست.
سازمان برای ايران يک دشمن تمام عيار است و مجاهدين از مردم ايران به اسيری گرفته اند، آنها را به شهادت رسانده اند.
سازمان مجاهدين خلق يک تشکل کاملاً نظامي است که رودرروی ملت و دولت ايران مي جنگد.نتيجه آن اين است که الان در بين کشورهای اروپايي دربدر به دنبال پايگاهی برای ادامه حیات مي گردد اما اگر در بين مردم جايگاهي داشت احتياجي نبود تا در خارج از کشور به دنبال پايگاه باشد .
هابيليان: روند پناهندگي دسته جمعي سازمان در يک کشور ثالث چگونه است؟
ج. سازمان مجاهدين دچار يک توهم بسيار عجيب شده است. سازمان خودش را با مقاومت در فرانسه (دولت در تبعيد اروپا) اشتباه گرفته است. در صورتي که داستان آنها چيز ديگری بود، آنها در خارج از مرز خود مقاومت را تشکيل دادند چرا که خاک کشورشان اشغال شده بود؛ در صورتي که کسي ايران را اشغال نکرده است، ملت انقلاب کرده و نظام خاصي را برپا کرده اند.
بنابراين مي توان گفت ماجرا چيز ديگری است؛ آنها يک سازمان آواره هستند و دارای وجهه خوبی هم نيستند چرا که اگر دارای وجهه بود خيلي از کشورها که رقيب ايران بودند بايد از سازمان استقبال مي کردند، در صورتي که اينگونه نيست و هيچ کشوری حاضر نيست ننگ حمايت از يک سازمان تروريستي را قبول کند.
چالش سازمان با دولت و ملت ايران است. در اينجا مي توانيم اشاره ايي بکنيم به ترورهای گسترده سازمان که از طفل شير خواره تا پير مرد هفتاد ساله که سازمان آنهارا در ايران ترور و به شهادت رساندند.
به لحاظ حقوقي هيچ دولتي نمي تواند گروه مخالفي را به صورت کلي در خاک خود بپذيرد و از آن حمايت کند. چرا که اصل پناهندگي به صورت فردی است.
هابيليان : در حال حاضر محاکمه ی بين المللي برای سازمان مجاهدين چه معنايي دارد ؟
ج. به لحاظ حقوقي 3 گزينه را مي توان برای آينده سازمان در نظر گرفت:
1- به خاطر اينکه همه عمليات های سازمان مجاهدين خلق، سياسي نبوده است مي توان در داخل کشور به عنوان جنايتکار جنگي آنها را محاکمه کرد و از اينترپل درخواست استرداد آن ها را به کشور داشته باشيم. با تاکيد بر اين امر که پناهندگي به هيچ جنايتکاری داده نمي شود.
2- به لحاظ ديپلماتيک از دولت فعلي عراق بخواهيم که آنها را به دليل جناياتي که بر عليه مردم ايران و عراق انجام داده اند، تحت پيگرد قرار دهند.
3- زمينه لازم را برای شکايت خانواده های قربانيان ترور در مجامعه بين المللي فراهم آورده تا در مجامع بين المللي تشکيل پرونده بدهند.
هابيليان:سازمان مدعي آن است كه به دليل حضور20 ساله خود در عراق، پناهنده محسوب شده و طبق کنوانسيون چهارم ژنو مي تواند حيات داشته باشد. آيا چنين امری صحيح است؟
ج.خير.مي توان دليل حيات سازمان را در حال حاضر داشتن روابط با کشورهای غربي دانست. چرا که سازمان مجاهدين به استناد بسياری از قوانين بين المللي نبايد در حال حاضر به حيات خود ادامه مي داد. قوانين بين المللي و عدالت تابعي از قدرت هستند.اگر زماني آمريکا دست از حمايت سازمان بردارد هيچ کشور اروپايي از آنها حمايت نمي کند.بنابراين شايد بتوان گفت:که سازمان ماههای آخر زندگي خود را به سر می برد.
هابيليان: افراد زيادي از اعضاي اين گروه ناراضي هستند و به دلائلي جذب آنان شده اند؛با افرادی که غير ارادی وارد سازمان شده اند چگونه برخوردی بايد داشت؟
اعضای سازمان از طيف های مختلفي هستند. کساني که سوابق خاصي ندارند و ايران مي تواند در خصوص اينگونه افراد از حق خود بگذرد دوم کسانی که شاکي خصوصي داشته باشند که اين بخشش شامل حال آنها نمي شود و دسته سوم که به هيچ وجه نمي توان از سابقه آنها گذشت و البته تعداد آنها بسيار کم است.
در نهایت مي توان گفت بايد با تساهل و تسامح با آنها برخورد کرد تا به کشور بازگردند. چرا که با اين عمل مي توان فرصت جنايت جديدی را از آنها گرفت.
