بازخوانی فاجعه ترویستی هفتم تیرماه ۱۳۶۰
یادمان شهدای هفتم تیر
به منظور زنده نگه داشتن یاد وخاطره و بازشناسی سیره شهدای حزب جمهوری اسلامی در قتلگاه سرچشمه، یادمان هفتم تیر گرامیداشت شهید مظلوم آیت‌الله بهشتی به همت سردار مبارزه با نفاق، مرحوم احمد قدیریان و با همکاری شهرداری تهران در محل شهادت این شهدای والامقام احداث شد. در این مکان بنیاد علمی فرهنگی، موزه شهدای ترور، نمایشگاه، پژوهشگاه، مرکز مطالعات علوم انسانی و سالن همایش‌های بین‌المللی دایر شده است.
در فضای اصلی نیز باهمت معماران و شهرسازان، چندین ورودی و سر در تعبیه شده است که سر در اصلی به نام شهدای هفتم تیر و بقیه سردرها و ورودی‌ها به نام حضرت امام خمینی(ره)، شهدای ترور، شهدای محراب و جنگ تحمیلی نامگذاری شده است.
نکته بسیار حائز اهمیت در ساختن ورودی ها، افزون بر استفاده از زبان معماری و هنری، تشریح فرایند سیاسی و اجتماعی منتج به وقایع مختلف مانند پیروزی انقلاب اسلامی، واقعه هفتم تیر و جنگ تحمیلی است که در ساخت و تجهیز این رواق‌ها از اشیاء ثابت موزه‌ای و نمایش چند بعدی استفاده شده است.
کتابخانه و مرکز اسناد
کتابخانه جامع یادمان به عنوان محلی مناسب برای مطالعه علاقه مندان و دانشجویان و استادان دانشگاه در ضلع شمالی طرح قرار دارد. سایت کتابخانه دارای یک مخزن با بیش از ۲۰ هزار جلد و ۲ سالن قرائت خانه ویژه برادران و خواهران با گنجایش ۴۰۰ نفر را دارا است. که افزون بر دسترسی به کیفیت نوشتاری و پایان نامه ها و مقالات و پژوهش امکان استفاده از کتب دیجیتال نیز در آن فراهم شده است.
در حال حاضر نسخه آزمایشی پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه جامع یادمان و مرکز به نشانی haftetir.ir/index.aspx?pid=۱۰۴۵۴
راه اندازیشده است. کتابخانه یادمان همچنین دارای بخش اسنادی است و با هدف ارائه اسناد مکتوب دیداری و شنیداری در حوزه انقلاب اسلامی و فرهنگ ایثار و شهادت به دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، دکتری و پژوهشگران و مورخان می باشد
کتابخانه یادمان در ضلع شمالی پروژه واقع شده است و از شمال مشرف به حیاط کتابخانه، از جنوب مجاور موزه و از غرب به ورودی موزه و محوطه باز مسجد دسترسی دارد. مساحت زیربنای کتابخانه ۱۱۸۶ مترمربع بوده و شامل سالن مطالعه خواهران، سالن مطالعه برادران و مخزن کتاب است.
مرکز اسناد یادمان واقع در طبقه زیر زمین (مخزن کتابخانه) می‌باشد و مساحت آن تقریبا ۱۰۰مترمربع است.
پژوهشکده
پژوهشکده یادمان در ضلع شمال شرق مجموعه واقع شده است و مساحت آن در حدود ۳۷۰ مترمربع می‌باشد. از شمال به حیاط کتابخانه و از جنوب در مجاور موزه قرار دارد و پژوهشکده محلی مناسب برای اصحاب پژوهش و تحقیق مورخان است . پژوهشکده ماموریت تولید کتب و نشریات بنیاد فرهنگی هفتم تیر را بر عهده دارد و دارای ۶ گروه انقلاب اسلامی، جنگ نرم، تاریخ ، خانواده، جوانان، و فرهنگی و اجتماعی است. همکاری علمی بامراکز پژوهش از جمله ماموریت های پژوهشکده بنیاد فرهنگی هفتم تیر می باشد. برگزاری کرسی های آزاد اندیشی، مقابله با جنگ نرم دشمنان، پاسخ به سوالات و شبهات با استفاده از کارشناسان حوزه و دانشگاه از دیگر رسالت های پژوهشکده یادمان است. هم اکنون نسخه آزمایشی پایگاه اطلاع رسانی پژوهشکده به نشانی haftetir.ir/index.aspx?pid+۱۰۴۴۴۴ راه اندازی شده و پژوهشگران، محققان و تاریخ نویسان می توانند ارتباط دو سویه خود را با پژوهشکده بنیاد فرهنگی هفتم تیر برقرار نمایند.
موزه
موزه یادمان شامل آثار و لوازم به جامانده از شهدا ی ترور و دفاع مقدس مانند کتب خطی، لوازم شخصی و ... است. سردیس برنزی شهدای هفتم‌تیر، بازسازی سه صحنه نماز آخر شهید بهشتی و یارانش، نشست آخر دفتر مرکزی حزب و صحنه انفجار از دیگر نکات جالب توجه در موزه خواهداست.
موزه یادمان در شرق پروژه واقع شده است و از شمال مشرف به ساختمان‌های اداری و کتابخانه، از غرب مجاور مسجد و ازجنوب به بنای یادمان دسترسی دارد. مساحت زیربنای آن ۳۰۵۵ مترمربع بوده و شامل دو طبقه مجزا می‌باشد. ورودی‌های موزه در قسمت شرقی طبقه همکف و در طبقه اول از سمت ساختمان اداری قرار دارد. علاقه مندان می توانند از طریق فضای مجازی نیز از موزه بازدید نمایند.پایگاه اطلاع رسانی راه اندازی شده است. موزه تخصی شهدای ترور به نشانی haftetir.ir/index.aspx=۱۰۴۵۱
نمایشگاه های جانبی از دیگر امکانات این موزه است.
سالن همایش
سالن همایش یادمان با هدف برگزاری همایش‌های فرهنگی، مذهبی و... احداث شده است.
سالن همایش یادمان در جنوب غربی پروژه واقع شده و از شرق مشرف به بنای یادمان و از شمال مجاور مسجد است. مساحت زیربنای آن ۴۰۴۰ مترمربع بوده و شامل محوطه سالن، اتاق میهمان، قسمت اداری، سامانه صوتی و تصویری، اتاق ترجمه و اطاق فرمان و محل پذیرایی می‌باشد. قسمت اصلی سالن همایش شامل چهار درب ورودی می‌باشد . نمای داخلی سالن از چوب و پارچه بوده است و گنجایش بیش از ۴۰۰ نفر را داراست.
بنای یادمان
بنای اصلی یادمان دقیقاً در محل انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی بنا شده است.
بنای اصلی یادمان در جنوب یادمان پروژه واقع شده است و از شرق مشرف به حیاط یادمان، از غرب مجاور سالن همایش و از شمال به موزه و ورودی مسجد دسترسی دارد. مساحت زیربنای آن ۱۱۱۵ مترمربع بوده و شامل گنبد برج به ارتفاع ۱۸متر می‌باشد. بدنه محوطه بنای یادمان از سنگ مرمر سفید می‌باشد و نمای داخل آن مزین به هنر ایرانی معرق و مقرنس‌کاری است. در داخل یادمان سنگ قبر نمادینی نصب شده است و روی آن اسامی شهدای لاله‌گون این فاجعه حک شده است.
در وسط ایوان لوستری از جنس کریستال و به شکل و رنگ لاله سرخ استفاده شده که جلوه زیبایی به بنا بخشیده است.
در بالای ایوان یادمان آیه شریفه «و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون» از جنس کاشی و با خط هنرمندان اصفهانی حک شده است.
در کنار یادمان ایوانی با نمای آجر و کاشی اصفهانی کار شده و در داخل هر ایوان عبارت «السلام علیک ایها الشهداء الصابرون» و «السلام علیکم ایها الشهداء الصدیقون و الصالحون» درج شده است.
مسجد
مسجد یادمان میعادگاه بیداردلان و خداباوران و محل حضور نوجوانان و جوانان برای آشنایی بیشتر با معارف دینی است.
مسجد یادمان در شمال غرب طرح واقع شده است و از جنوب مشرف به سالن همایش، از شرق مجاور کتابخانه و موزه و از غرب به حیاط نظامیه دسترسی دارد. درب‌های ورودی مسجد در قسمت‌های شمال، جنوب و شرق قرار گرفته‌اند. مساحت زیربنای مسجد ۷۵۴مترمربع بوده و شامل محراب، سالن مسجد، وضوخانه و... می‌باشد. ارتفاع مناره‌های مسجد هشت متر بوده و در نمای داخلی آن از سنگ مرمر سفید و هنر ایرانی معرق و مقرنس‌کاری استفاده شده است.
محراب مسجد از جنس کاشی و توسط هنرمندان مجرب اصفهانی ساخته شده است. در دیوار داخل سالن مسجد اسامی ۷۲شهید فاجعه تروریستی هفتم‌تیر به قافله‌سالاری شهید مظلوم آیت‌الله دکتر محمد حسینی بهشتی به خط نستعلیق نگارش شده است.
