«سیانور» زهر کشندهای که به تازگی در سینماهای کشور«اکران» شده و در واقع آخرین ساخته «بهروز شعیبی» به حساب میآید؛ روایتی از تاریخ، فارغ از هرگونه قضاوت و پیشداوری. فیلمی که در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجراز سوی داوران نادیده انگاشته و سبب شد تا «شعیبی» با ابراز کنایهای خطاب به مسئولان فجر آن جمله معروف را بگوید:«حذف برای اسلحه بهدستان بهترین راه است.»
«سیانور» در بوته نقد منتقدان
اما با همه اما و اگرها و بیمهریها، منتقدان بسیاری از آخرین ساخته این کارگردان جوان و جسارت وی در پرداختن به موضوعی که سابقه روشنی در تاریخ ندارد، تقدیر کردند.مثلا «سحر عصرآزاد» منتقد سینما دریکی از برنامههای اکران خصوصی این فیلم اظهارکرد: سینمای سیاسی یا به تعبیری ژانر سیاسی خیلی سابقه روشنی در سینمای ایران ندارد. بلکه طی این سالها معدود فیلمهایی در این ژانر ساخته شده است؛ از این رو ساخت «سیانور» در این ژانر یک غنیمت است. «سیانور» از این منظر قابل بحث است که به مقطع تاریخی از ایران پرداخته که کمتر تا کنون فرصت بروز پیدا کرده است.«محمدامین نوروزی» منتقد دیگر هم درباره این فیلم بیان کرد: تا به حال فیلمهای کمی با موضوع تاریخ معاصر در کشور تولید شده که همان تعداد نیز معمولا با جهت گیریهای خاص ارگانها و نهادهایی که نقش تهیه کننده را دارند، همراه بوده است، در حالی که «سیانور» اینگونه نیست. این منتقد سینما با اشاره به تاثیر حضور عوامل حرفهای در پشت صحنه «سیانور» و دور ماندن این اثر از حواشی مرسوم پیرامون تولید آثار تاریخی در سینمای ایران هم اظهار کرد: عوامل سازنده «سیانور» نیز همگی از افراد درجه یک سینمای کشور به شمار میروند و همین مهم باعث آرامش و دور بودن فیلم از حواشی مختلف شده است.
بازیها عالی است
اصحاب رسانه هم معتقدند که در «سیانور» فیلم به خوبی داستان را شروع میکند، طرح مسئله دارد و با گذشت زمان هم داستان را باز کرده و میگستراند و هم کم کم و به مرور شخصیتها را صیقل میدهد و از اشخاص به شخصیت میرسد. بازیها عالی و همه چیز به اندازه و درست است. دیالوگها هم بسیار حساب شده است و سرجای خود قرار دارد. ریتم فیلم خوب است و بیننده با فیلمی ریتمیک در ژانر پلیسی و جاسوسی مواجه است؛ اگر چه سویههای سیاسی فیلم هم لحاظ شدهاند. به هرحال «سیانور» یکی از آن فیلمهای خوبی است که بعد از دیدن آن حسابی روحیه تماشاگر تغییر مییابد و ذائقه و کام وی شیرین میشود؛ اگر چه پایان فیلم تراژیک است، اما یک پایان عبرت آموز است و برخلاف عرف امروز سینمای ایران، پایانی باز نیست.
هدف اصلی «سیانور» به تصویر کشیدن تاریخ معاصر است
اما چندی پیش و در جشنواره فیلم «مقاومت» بهروز شعیبی کارگردان فیلم سینمایی «سیانور» به تشریح وضعیت ساخت این فیلم پرداخت و اظهارکرد: پیش از ساخت فیلم با تاریخچه سازمان مجاهدین هیچگونه آشنایی نداشتم و حتی قصه فیلم نیز برای زمانی است که من هنوز به دنیا نیامده بودم. با این حال به واسطه فیلمنامه شروع به تحقیقات و گفتگو با افرادی که آن دوران را دیدهاند، کردم که یکی از آنها نویسنده فیلمنامه بود.
وی با بیان اینکه برای ساخت «سیانور» مجبور بودیم که علاوه بر شناخت فضای سیاسی آن دوران، فضای اجتماعی شخصیت افراد آن زمان را نیز بشناسیم، تصریح کرد: روایت ما در این فیلم تنها روایت تاریخ بوده است فارغ از هرگونه قضاوت و پیش داوری . با این حال باید مقوله سینما را نیز مدنظر قرار می دادیم، چرا که من به درام و جذب مخاطب، اعتقاد دارم.
شعیبی اضافه کرد: در «سیانور» باید در کنار روایت تاریخ، قصه و درام را نیز مدنظر قرار می دادیم؛ به همین دلیل تا حدودی از روایت صرف تاریخ فاصله گرفتیم واین مساله نیز خرد جمعی بوده است.
کارگردان «سیانور» همچنین با بیان اینکه مساله مهم ما نشان دادن برهه ای از تاریخ معاصر کشور بود، اظهار کرد: امروزه بسیاری از افراد حتی دلیل نامگذاری دانشگاه شریف را نمیدانند و ما نیز با استنباطی که از آن دوران داشتیم فیلم را روایت کردهایم، با این حال هدف مان به هیچ وجه تحریف تاریخ نبوده است.
وی با بیان اینکه با محدودیت زیادی برای روایت در فیلم رو به رو نبودیم، خاطرنشان کرد: شخصیتهایی مانند شریف واقفی و صمدی که به آنها در فیلم پرداخته شده، در تاریخ شخصیتهای مشخصی هستند و ما در این فیلم هیچ شخصیتی را ساکت نگه نداشتهایم. با این حال قصه را از نگاه شریف واقفی و صمدی روایت میکنیم.
سیانور روایتگر بخشی از حوادث پنهان تاریخ معاصر ایران
این کارگردان جوان همچنین در حاشیه اکران خصوصی فیلمش در گفت وگو با خبرگزاریها گفت: سیانور فیلم پلیسی - عاشقانه است که به اتفاقات سیاسی سال 1354 می پردازد .
شعیبی افزود: ابتدای دهه پنجاه فضای پر التهاب سیاسی بر کشور حاکم بود که بخشهای ناگفته زیادی دراین برهه از تاریخ وجود دارد که در این فیلم تصویر سازی شده است .
وی در خصوص پیش بینی میزان استقبال مردم از فیلم سیانور هم گفت: امیدوارم سیانور شروع و مدخلی باشد برای این گونه سینمایی که در حال انقراض است . پیش بینی من این است که اکران خوبی داشته باشیم ، به این دلیل که بخشی از تاریخ و فضای سیاسی کشور در اوایل دهه 50 به گونه ای دیگر در این فیلم روایت شده است.
کارگردان «سیانور» درباره شرایط تولید فیلمهای سیاسی تصریح کرد:ساخت فیلمهای شخصیت محور کار سختی است و اگر قرار باشد چنین کاری در دل یک فیلم سیاسی باشد کار را سختتر میکند. فیلمسازانی که در این عرصه فعالیت می کنند بیشتر با استقبال مردم و یا فضاهای جشنواره ای سراغ ساخت این آثار می روند. البته در جشنواره فجر «سیانور» با وجود داوری نادیده گرفته شد اما ادامه این کار به استقبال مخاطبان بر میگردد. مسئولان که حمایتی از فیلم نکردند باید دید مردم چه واکنشی دارند.
منبع: روزنامه حمایت