داعش و الگوی تروریسم هیبریدی

Rezakhahalireza

تروریسم را می‌توان در مقوله‌های مختلفی دسته‌بندی کرد، به‌عنوان نمونه بر اساس اهداف می‌توان تروریسم را به دسته‌بندی‌هایی چون تروریسم جغرافیایی‌ که هدف آن به‌دست‌آوردن سرزمین است، تروریسم سیاسی‌ که برای تحقق اهداف سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تروریسم دولتی‌ که در راستای اهداف یک دولت تعریف می‌شود یا تروریسم مواد مخدر که تروریسم سازمان‌یافتۀ فراملی برای کسب درآمد غیر مشروع است تقسیم‌بندی کرد. همچنین می‌توان تروریسم را براساس ابزار و تکنیک‌های مورد استفاده به تروریسم سایبری، تروریسم هسته‌ای یا بیوتروریسم‌ دسته‌بندی کرد. همچنین یکی از شیوه‌های فهم پدیده‌های سیاسی‌اجتماعی بررسی و دسته‌بندی مفهومی آن بر اساس یک سیر تاریخی یا کرونولوژیک است. از این منظر می‌توان برای پدیدۀ تروریسم در فرآیند تاریخی سه پارادایم، تروریسم پیشامدرن، مدرن و پست مدرن را در نظر گرفت. در عصر پیشامدرن به دلیل ساختار سياسي حاكم بر جوامع، تروريسم به عنوان یک پدیده سیاسی از گستردگی چندانی برخوردار نبود و بکارگیری این شیوه تنها محدود به دايره قدرت سياسي بود و بيشتر از طريق اربابان قدرت سياسي عليه يكديگر به كار گرفته مي شد. در عصر مدرن تروریسم به‌عنوان ابزاری برای باج گیری سیاسی و رقابت میان دولت‌ها و درون دولت‌ها به کار گرفته می‌شد. تروریسم پست مدرن به همراه شکل گیری یک واحد جدید به فضای بین‌الملل شکل گرفت. آنچه که در ادبیات علوم سیاسی تحت عنوان بازیگران غیر دولتی شناخته می‌شود، بازیگرانی که هم در سطح فراملی و هم در سطح فروملی نقش ایفا می‌کنند. از سوی دیگر این روزها و به دنبال شکل‌گیری داعش در خاورمیانه و گسترش عملیات‌های تروریستی به اروپا، استرالیا و آفریقا شاهد شکل‌گیری نوع جدیدی از تروریسم هستیم. پدیده‌ای که می‌توان آن را تروریسم ترکیبی یا «تروریسم هیبریدی» خواند. تروریسم هیبریدی را می‌توان الگوی متأخر تروریسم پست مدرن دانست، که به صورت مشخص با شکل‌گیری پدیده داعش به مفاهیم مطالعات امنیتی اضافه شده است. تروریسم هیبریدی نوعی تروریسم غیر خطی، چندوجهی‌ و آخرالزمانی‌‌ است. این نوع از تروریسم در سه سطح‌ راهبردی، ساختاری و تاکتیکی از الگو‌های پیشین تروریسم متمایز است. در سطح راهبردی برای تروریسم هیبریدی برخلاف الگو‌های قبلی، هدف تغییر نظر دولت با فشار بر مردم برای دستیابی به یک مطلوب سیاسی خاص نیست، هدف تروریسم هیبریدی نه سیاسی بلکه تمدنی است. هدف قرار دادن نمادهای تمدنی و نمادگرایی بیش از حد دو مشخصه این نگاه در سطح استراتژیک است. از منظر ساختاری نیز تروریسم هیبریدی نوعی جدید و متمایز از تروریسم است که تحلیل گران از آن به عنوان «ساختار هیبریدی» نام می‌برند. این ساختار ترکیبی از سه الگوی سازمان، دولت و شبکه است. به بیان دیگر ساختار انعطاف پذیر این نوع تروریسم باعث شده تا با توجه به نیازهای محیطی، تروریسم هیبریدی الگوی ساختاری مطلوب خود را برگزیده و این آمادگی را داشته باشد تا به سرعت تغییر ساختار بدهد.

 


فروردین 1403
شنبه 1 شنبه 2 شنبه 3 شنبه 4 شنبه 5 شنبه جمعه
1
2
3
4
5
8
9
10
11
12
16
17
18
19
20
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31