تب جنگ قرهباغ هرچند مدتی است که فروکش کرده و حرف از آتشبس دائمی زده میشود، ولی نگرانیها از تبعات این رویارویی بهویژه در زمینه رشد گروهکهای تکفیری ادامه دارد.
از زمانی که جدال نظامی در قره باغ آغاز شد و آت جنگ میان ارمنستان و آذربایجان شعله کشید، کم نبودند ناظران سیاسی که میگفتند این جنگ فراتر از درگیری ارضی و یا رقابت گازی و جنگ نیابتی میان ترکیه و روسیه، میتواند یک دسیسه برای ایجاد منطقه امن جدید برای تروریستها باشد.
تروریستها همواره در مناطقی ساکن میشوند که دارای بیشترین بیثباتی باشد. برای همین است که حامیان تروریسم، از ثبات وحشت داشته و هر کشوری را که دارای نظم سیاسی است، هدف قرار میدهند. این گروهها در دورهای که افغانستان بستر آشوب و جنگ داخلی بود، در این کشور رشد میکردند و پس از آنکه آمریکا عراق را ناامن کرد، به این کشور منتقل شدند و در فرجام با جنگ خانمانسوز سوریه، راهی این منطقه شدند.
حالا که به لطف اقتدار ایران، امنیت نسبی به سوریه بازگشته، تروریستها به دنبال جایی تازه میگردند تا استقرار یافته و ماموریت خود برای ایجاد بر کشورهای مستقل را انجام دهند.
یکی از این مناطق، در نزدیکی شمال ایران و در منطقهای است که در جریان جنگ قرهباغ، دچار وضعیت بیدولتی شد. استقرار گروهکهای تکفیری در این مناطق به بهانه دفاع از سرزمینهای اسلامی، نشان میدهد که در نقشه جدیدی که برای این منطقه کشیده شده، قرار است بیثباتیهای تروریستی که پیش از این در شرق و غرب ایران شکست خورده بود، به شمال و شمال غرب کشور منتقل شده و تروریستها با سوار شدن بر برخی احساسات قومی – مذهبی در این مناطق یارگیریهای تازهای را انجام دهند و به بهانه جنگ کفار و مسلمانان، بیثباتی را به بخشی از سرزمین ایران بکشانند.
تهران در رابطه با جنگ قرهباغ به صراحت از تعلق قرهباغ به جهان اسلام دفاع کرده و پیش از این به طور عملی نشان داده است که چه نگاهی به مرزبندیها در شمال کشور دارد. با این حال گروههای تکفیری میخواهند با استفاده ابزاری از شرایط جنگی، موقعیت خود را در نزدیکی مرزهای شمالی کشور تثبیت کرده و از آشوب موجود برای پیگیری ماموریتهای خود علیه کشورمان استفاده کنند.
تروریستها همواره به سان پیمانکارانی عمل میکنند که برای برهم زدن ثبات کشور پول گرفته و وارد عمل میشوند. برای همین، حالا آنها بازار خود را در شمال ایران مناسب میبینند تا با تمرکز بر آن، شرایطی تازه برای عضوگیری خود فراهم کرده و بودجههای میلیارد دلاری از سرویسهای امنیتی غربی و برخی کشورهای عربی بگیرند.
دوری از جهان عرب، فاصلهگذاری بین تروریستها و اراضی اشغالی فلسطین و نزدیکی بیشتر به مرزهای ایران از جمله دلایلی است که منطقه جنگ زده قرهباغ را برای تروریستها جذاب کرده و به نظر میرسد دولتهای منطقه به ویژه ارمنستان و آذربایجان باید با هوشمندی بیشتری شرایط در این منطقه را رصد کرده و با استقبال از طرح صلح منطقهای، مانع از شکلگیری یک هاب تروریستی جدید در منطقه شوند.
مصطفی انتظاری هروی مدرس علوم سیاسی دانشگاه